اجماع و تفسیر قرآن با تاکید بر مجمع البیان و تفسیر کبیر
[پایاننامه]
/طلبه حافظ عباس اف
قم
، جامعه المصطفی (ص) العالمیه
، ۱۳۹۲
ی، ۱۹۱ ص.
شماره پایان نامه:۱۱۱۴۱۹
کتابنامه: ص.۱۹۱ - ۱۸۴ ؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
فقه و معارف اسلامی
جامعه المصطفی (ص) العالمیه
تحقيق حاضر با موضوع (اجماع و تفسير قرآن با تأکيد بر مجمع البيان و تفسير کبير) نگاشته شده است. اجماعي که يکي از منابع استدلال در شرع مقدس اسلام است و در مباحث فقهي و اصولي مورد تمسک قرار گرفته است، آيا در مباحث قرآني و تفسيري نيز کاربرد دارد يا نه؟ براي پاسخ به اين سؤال ما در اين رساله مختصر مباحث مرتبط به اين موضوع را با تاکيد بر مجمع البيان و مفاتيح الغيب که از کتب تفسيري صده¬هاي اول محسوب مي-شود، طي چهار فصل نقد و بررسي کرديم. فصل اول اختصاص به کليات دارد و واژگان مربوط به موضوع را که عبارتند از: اجماع، اتفاق، لاخلاف و تفسير را از جهت لغوي و اصطلاحي با استفاده از منابع معتبر معني نموديم و همچنين زندگي¬نامه دو مفسر را بيان و به معرفي تفسيرهايشان پرداختيم.در فصل دوم اقسام اجماع و ملاک حجيت آن را در نزد شيعه و اهل تسنن بررسي نموده و به اين نتيجه رسيديم که اجماع نزد شيعه زماني معتبر است که کاشف از قول معصوم عليه السلام باشد. بر خلاف اهل سنت که اجماع را بما هو اجماع معتبر مي¬دانند.در فصل سوم نمونه¬هايي از موارد تمسک مفسران به اجماع را در بحث مقدمات تفسير بررسي کرده به اين نتيجه رسيديم که مفسران در مقدمات تفسير و اکثر مباحث علوم قرآني از جمله اسباب نزول، ناسخ و منسوخ، مکي و مدني بودن سور به اجماع تمسک نموده¬اند.در فصل چهارم کاربرد اجماع در فهم آيات فقهي، اعتقادي و اخلاقي را بررسي کرده و به اين مهم دست يافتيم که مفسران تنها در آيات فقهي به اجماع تمسک نکرده¬اند بلکه در تفسير آيات اعتقادي و اخلاقي قرآن نيز به اجماع تمسک جسته¬اند.