عنوان

نابرابری در هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوار های ایرانی: تجزیه،محاسبه و بررسی روند و تاثیر طرح تحول نظام سالمت برآن

۳۵۷۰پ

فارسی

نابرابری در هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوار های ایرانی: تجزیه،محاسبه و بررسی روند و تاثیر طرح تحول نظام سالمت برآن

[پایان نامه]

Inequality in Iranian Households Out of Pocket Health Payments: Decomposition, Trend and Affecting the health transformation plan on this inequality

احسان آقاپور

علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Walfare and Rehabilitation

۱۴۰۱

۱۹۶ص.

پیوست

20

14

۱۴۰۱/۱۲/۱۴

قدمه: این مطالعه با هدف بررسی و محاسبه نابرابری در هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوارهای ایرانی طی دوره زمانی 1363 تا 1398 و ارائه نابرابری تجزیه شده برای خانوارهایی با موقعیتهای اجتماعی-اقتصادی متفاوت و بررسی عوامل مؤثر بر آن می باشد.روش شناسی: پژوهش حاضر یک تحلیل ثانویه با تحلیل دادههای مرکز آمار ایران در خصوص درآمد و هزینه خانوارهای ایرانی انجام شده است. تجزیه و تحلیل در مجموع شامل 995300 خانوار در طول 36 سال را شامل می شود. ضریب جینی، شاخص اتکینسون و شاخص تایل برای سنجش نابرابری در میان خانوارهای ایرانی استفاده شده است. برای شناسایی عوامل مؤثر، از مطالعه مرور مفهومی و برآورد تأثیر هر یک از این مؤلفهها بر نابرابری از ARDL استفاده شده است. داده ها با نرم افزار STATA ،Excel و Microfit تحلیل شد.یافتهها: یافتهها نشان داد که میانگین ضریب جینی برای هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوارها 73.0)انحراف معیار 04/0 )± بود. میانگین کلی شاخص اتکینسون در بین خانوارهای ایرانی طی 36 سال 68.0)انحراف معیار 05.0 )± و میانگین شاخص تایل 14.1( انحراف معیار ± 29.0 )بود. ضریب جینی برای سرفصل های هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوارها شامل خدمات تشخیصی سرپایی، لوازم و محصوالت پزشکی، خدمات بستری در بیمارستان و ترک اعتیاد به ترتیب 70.0 ،61.0 ،84.0 و 64.0 به دست آمد. بدون توجه به نوسانات، روند نابرابری های بین گروهی و درون گروهی تا سال 2011 تقریباً مشابه بود، اما از آن زمان مسیر متفاوتی را دنبال کردند. در مطالعه مرور مفهومی، 5 مؤلفه اصلی )عوامل جغرافیایی، عوامل اجتماعی-اقتصادی، عوامل جمعیت شناختی، شاخص های سالمت و ساختار نظام سالمت( استخراج شد. در ARDLنشان داده شده است که متغیرهای پوشش بیمه خانوار، نرخ مرگ و میر کودکان رابطه مثبت و معنادار و متغیر شوک ارزی با متغیر وابسته رابطه منفی و معناداری دارند اما متغیر طرح تحول سالمت با OPHP رابطه معنی داری نشان نداد. این سه متغیر حدود 87 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند(87.0= R2.(بحث و نتیجه گیری: روند نابرابری در هزینه های پرداخت از جیب سالمت خانوارها، طی چهار دهه گذشته اندکی کاهش یافته است. بر اساس روند بدست آمده در میان زیر گروههای مختلف جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی، خانوارهای مرفه )مانند خانوارهای دارای پوشش بیمهای یا خانوارهای با دهکهای درآمدی باالتر( نابرابری بیشتری را تجربه کردهاند. بنابراین، نابرابری کمتر در هزینه های مراقبت های بهداشتی ممکن است نشانه ای از دسترسی محدود به خدمات مراقبت های بهداشتی باشد. این اتفاق با شوک ارزی در سال 2010رخ داده است.واژههای کلیدی: نابرابری؛ هزینه های بهداشت و درمان؛ پرداخت از جیب مردم؛ ضریب جینی؛ شاخص اتکینسون؛ شاخص تایل، تجزیه نابرابری

Background and Objectives: This study aims to calculate the inequality OPHP for Iranian households during the period 1984–2019 and provide decomposed inequality for households with different socio-economic status Investigating factors affecting this.Methods: The current research is a secondary analysis of Iranian Statistics Centre data on Iranian households’ income and expenditures. The analysis included a total of 995,300 households during 36 years. The Gini Coefficient, Atkinson Index and Theil Index have been calculated for OPHP among Iranian households. To identify the effective factors, from the Scoping Review study and estimating the effect of each of these components on inequality, Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) has been used. Data were analyzed using STATA software, Excel and Microfit.Results: The findings indicated that the mean of Gini coefficient for OPHP was 0.73 (SD ± 0.04). The overall mean of Atkinson Index among Iranian households for the OHP during 36 years was 0.68 (SD ± 0.05) and the mean of Theil Index was 1.14 (SD ± 0.29). The Gini coefficients for the subcategories of OPHP, including outpatient diagnostic services, medical assistant accessories, hospital inpatient services, and quitting addiction was 0.70, 0.61, 0.84 and 0.64, respectively. Regardless of the fluctuations, the trends of between-group and within group inequalities in OPHP were almost similar until 2011, but they followed a different path since then. In the ScopingReview study, 5 main components (geographic factors, socio-economic factors, demographic factors, health indicators and health system structure) were extracted. In the ARDL, it is shown that the variables of household insurance coverage, child mortality rate have a positive and significant relationship, and the currency shock variable has a negative and significant relationship with the dependent variable.However, the variable of the health transformation plan did not show a significant relationship with OPHP. These three variables have explained about 87% of the changes in the dependent variable (R2= ۰.87Conclusions: The trend of inequality in OHP has slightly decreased over the past four decades. Based on the revealed trend among different subgroups, affluent households (like households with insurance coverage or households in higher income deciles) have also experienced superior inequality. Therefore, lower inequality in healthcare expenditures may be a sign of restricted access to health care services. This happened with the currency shock in 2010.Keywords: Inequality; Healthcare expenditure; Out-of-pocket payments; Gini Coefficients; Atkinson Index; Theil Index, Decomposition)

نابرابری

Inequality;

آقاپور، احسان

Agha[oor, Ehsan

باسخا،مهدی

محققی کمال،حسن

ایران

دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعی

20230315

D

TF

279226

a

Y