ساختار آسیب کاربردشناختی زبان در کودکان دچار اختلالات عصبرشدی
[پایان نامه]
The Structure of Pragmatic Language Impairment in Children with Neurodevelopmental Disorders
دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of social welfare and rehabilitation sciences
۱۳۹۹
۱۶۰ص.
پیوست
20
15
۱۳۹۹/۰۷/۱۶
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفهها و ساختار عاملی آسیب کاربردشناختی زبان در کودکان دچار اختلال عصبرشدی از طریق ساخت پرسشنامه توانایی کاربردشناختی زبان و آزمون فارسی گفتار روایتی و بر پایه دو طرح پژوهشی اکتشافی و علی مقایسهای و در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با تحلیل محتوای مبانی نظری و تجربی، ابزارهای کاربردشناختی زبان، مصاحبه با متخصصان و با مادران کودکان دارای اختلال عصبرشدی و مشاهده آنها، مؤلفههای زیربنایی آسیب کاربردشناختی زبان مشخص و پرسشنامه اولیه برای اندازهگیری توانایی کاربردشناختی زبان ساخته شد. در مرحله دوم، این پرسشنامه، در گروه نمونهای به حجم 305 نفر از کودکان (120 کودک دارای اختلال عصب رشدی و 185 کودک عادی) اجرا و از طریق رواسازی بر پایه دو مدل راش و مدل کلاسیک انداز هگیری (تحلیل عاملی اکتشافی)، سه عامل "قواعد گفتگو وکنشهای گفتاری"، "بافت" و "درک و تعامل اجتماعی" استخراج و تکبعدی بودن آن بر پایه روشهای تحلیل راش و نمودار شیبدار تأیید شد. در مرحله سوم تفاوت مولفههای آسیب کاربردشناختی زبان در 5 گروه کودکان دارای اختلال عصبرشدی با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد در عامل قواعد گفتگو و کنشهای گفتاری کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و کودکان دارای اختلال کاربردشناختی زبان، در عامل بافت کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و در عامل درک و ارتباط اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم، کودکان دارای اختلال نقصتوجه/ بیش فعالی و کودکان دارای اختلال نقصتوجه تفاوت معناداری با سایر گروهها دارند (001/0P< ).همچنین در آزمون روایت شباهت زیادی بین کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و کودکان دارای اختلال نقصتوجه/ بیش فعالی در زیرمقیاسهای خطاهای کاربردشناسی و انتقال اطلاعات وجود داشت و این دو گروه بالاترین تعداد خطاهای کاربردشناسی (05/0P< ) و پایینترین نمره را در انتقال اطلاعات (01/0P< ) داشتند. در مورد رابطه زبان ساختاری و کاربردشناسی زبان نتایج این پژوهش نشان داد که در کودکان دچار اختلال عصبرشدی، بین هر سه عامل کاربردشناختی زبان (01/0P< و 05/0P< ) و همچنین سه زیر مقیاس روایت با نحو و معناشناسی رابطه معنادار وجود داشت. (01/0P< و 05/0P< ).کلید واژهها: آسیب کاربردشناختی زبان، اختلالات عصبرشدی، زبان ساختاری، اختلال ارتباط اجتماعی،کاربردشناسی
The aim of this study was to explore the components of pragmatic impairment in children with neurodevelopmental disorders by development of the pragmatic abilities questionnaire and the Farsi narrative norms instrument (FNNI) based on explorative and descriptive design in three phases. In the first phase,the questionnaire items were generated based on a literature review on the theoretical basis of pragmatic abilities, the pragmatic assessment instruments, interview with experts and the mothers of children with neurodevelopmental disorders and the observation of their interaction with children based on the pragmatic protocol. In the second phase, item selection and reliability and validity assessment for the instrument were carried out based on the Rasch rating scale and classic models (exploratory factor analysis). The Pragmatic Abilities Questionnaire (PAQ) was completed by the mothers of 185 normally-developing children and the mothers of 120 children with neurodevelopmental disorders, including Autism Spectrum Disorder (ASD), Specific Language Impairment (SLI), Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) and Social Pragmatic Communication Disorder (SPCD). Three factors,” rules of conversation and speech acts”, “context” and “”social perception and interaction were identified and the criteria for unidimensionality were met. In the third phase, three factors of PAQ and subscales of FNNI were compared in five groups. The results showed that in the first factor ASD and SPCD groups; the second factor ASD group and in third factor ASD, ADHD and ADD groups, had significant differences in comparison with others groups (P<0/001). In subscales of FNNI, ASD and ADHD were similar in pragmatic errors(P<0/05) and to convey information (P<0/01). In addition in children with neurodevelopmental disorders there were significant correlations between factors of PAQ and structural language (P<0/01, P<0/05) , and were between subscales of FNNI and structural language(P<0/01, P<0/05).. Keywords: pragmatic language impairment, neurodevelopmental disorders, structural language, Social Pragmatic Communication Disorder (SPCD)