بررسی وضعیت پاسخگویی نظام سلامت به افراد دارای ناتوانی جسمی حرکتی گیرنده خدمات توانبخشی مراجعهکننده به مراکز جامع توانبخشی شهر تهران :برابری یا نابرابری از دیدگاه گیرندگان خدمت با توجه به جایگاه اقتصادی اجتماعی آنان
[پایاننامه]
Study of the Health System Responsiveness to individual with physical disability who utilize rehabilitation services, referring to Comprehensive Rehabilitation Centers in Tehran: Equality or inequality from the service users' perspective, based on their socio-economic status
علوم بهزیستی و توانبخشیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation Sciences))
، ۱۳۹۷
۱۳۶ص.
پیوست
چاپی
دکترا
عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامتSocial Determinant of Health Research Center))
۱۳۹۷/۰۶/۳۱
علوم بهزیستی و توانبخشیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation Sciences))
مقدمه :پاسخگویی بهعنوان یکی از اهداف نظام سلامت به جنبههای غیرپزشکی، غیرمالی عملکرد نظام سلامت میپردازد .سنجش وضعیت و بررسی نابرابری در پاسخگویی نظام سلامت از اهمیت ویژه برخوردار است .پژوهش حاضر باهدف تعیین وضعیت پاسخگویی مراکز جامع توانبخشی به افراد دارای ناتوانی جسمی حرکتی و نابرابری از دیدگاه این افراد و بر اساس وضعیت اجتماعی اقتصادی ایشان در تهران طراحی و اجرا شد .روششناسی :پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر در شهر تهران در سال ۹۵-۹۷ انجام شد .جامعه آماری شامل ۶۱۰ فرد دارای ناتوانی جسمی حرکتی مراجعهکننده به ۱۰ مرکز جامع توانبخشی فیزیکی( ۵ مرکز خصوصی و ۵ مرکز عمومی) بود که به روش سهمیهای وارد مطالعه شدند .ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد پاسخگویی سازمان جهانی بهداشت و پرسشنامههای فعالیتهای روزمره زندگی و فعالیتهای ابزاری روزمره زندگی و پرسشنامه ۱۲ سؤالی سلامت عمومی و چکلیست جمعیت شناختی بود .جهت تحلیل دادهها از آزمونهای مربع کای، رگرسیون لجستیک چندگانه و سنجش نابرابری نسبی( شاخص تجمعی استاندارد، واگستاف و اریگر) استفاده شد .دادهها با نرمافزارهای SPSS و STATA انجام شد .یافتهها :۲۰/۹ از شرکتکنندگان پاسخگویی ضعیف را گزارش کردند .توجه فوری( ۳۳/۳) و محرمانه بودن اطلاعات( ۱/۳) به ترتیب پراهمیتترین و کماهمیتترین حیطهها بودند .چهار حیطه امکانات پایه و محیط، توجه فوری، انتخاب و استقلال عملکرد زیر میانه پاسخگویی کل( ۴/۲۸) داشتند .در کل نمونه سطح تحصیلات=(OR ۵۶۳.۰OR ;۹۵=CI ۸۹۸.۰-۳۵۵.۰) طبقه اجتماعی درک شده=OR ۱.۴OR ۹۵=CI ۰۳.۱۲-۴۱.۱ ))و رضایت از بیمه=(OR ۱۶.۲OR ;۹۵=CI ۳۹.۳-۳۸.۱) و توانایی عملکرد ابزاری=(OR ۳۳.۲OR ;۹۵=CI ۴۵.۴-۲۲.۱) پیشبینهای پاسخگویی ضعیف مراکز بودند .نابرابری پاسخگویی در کل نمونه یافته نشد اما نابرابری در مراکز خصوصی با تجمع پاسخگویی ضعیف در افراد با وضعیت اقتصادی پایینتر=(P ۰۱.۰ , ۲۶۲.۰- )=WIو در مراکز عمومی با تجمع پاسخگویی ضعیف در افراد با تحصیلات دانشگاهی=۱۶۳.۰=P ;۰۲.۰ (=WI)مشاهده شد .نتیجهگیری :بهبود وضعیت پاسخگویی مراکز جامع توانبخشی بهویژه در حیطههای با عملکرد ضعیف اما درعینحال پراهمیت از دیدگاه مراجعان، ضروری است .کاهش نابرابری در پاسخگویی با رسیدگی به نیازهای مراجعین در هر طبقه و وضعیت اجتماعی-اقتصادی توصیه میشود .تمامی مداخلات جهت بهبود وضعیت پاسخگویی کاهش نابرابریها مستلزم مشارکت سیاستگذاران است .آموزش ارائهدهندگان خدمات توانبخشی و آگاهسازی گیرندگان خدمت از حقوق خود در رابطه با تعامل با نظام سلامت توصیه میگردد .واژههای کلیدی :نابرابری- نظام سلامت- پاسخگویی- ناتوانی جسمی حرکتی- توانبخشی- تهران
Introduction: Responsiveness as one of the goals of the health system addresses non-medical non-financial aspects of health system performance. Measuring the status and examining inequalities in responsiveness of the health systems are of particular importance. The purpose of this study was to determine the responsiveness status of comprehensive rehabilitation centers to people with physical disability from their viewpoints and measuring the inequalities in responsiveness based on their socioeconomic position in Tehran. Methods: A cross sectional study was conducted in Tehran during 2016-2017. The statistical population included 610 people with physical disabilities referring to 10 comprehensive physical rehabilitation centers (5 private centers and 5 public centers) who were entered into the study by quota sampling. The research instruments included the World Health Organization's Responsiveness Standards Questionnaire as well as Activities of Daily Living (ADL), Instrumental Activities of Daily Living (IADL) questionnaires and a demographic checklist. Chi-square, multiple logistic regression models and relative inequality and inequality measurement indices (Standard Concentration Index, Wagstaff [WI] and Erreyger) were used to analyze the data. Data was analyzed using SPSS and STATA software. Results: Poor responsiveness was reported by 125 (20.9 ) of total respondents. Prompt attention (33.3 ) and confidentiality (1.3 ) were reported by the participants as the most and the least important domains respectively. Basic amenities, prompt attention, choice and autonomy performed weaker than the median of overall responsiveness (4.28). In total samle, predictors of poor responsiveness were education level (OR=0.563; CI95 OR=0.355-0.893), perceived social class (OR=4.1; OR95 CI=1.41-12.03), satisfaction with the health insurance (OR=2.16; OR95 CI=1.38-3.39) and IADL (OR=2.33; OR95 CI=1.22-4.45) No significant inequality was found in responsiveness of total centers based on the socio-economic status of study participants. However, in private comprehensive physical rehabilitation centers, significant inequality was found in responsiveness based on residential area per capita with more reporting of poor responsiveness by people with physical disability in lower residential area percapita (WI=-0.262; P=0.01). Inequality in responsiveness was also found in public centers based on education level with poor experience in people with igher level of education quintiles (WI=0.163; P=0.02). Conclusion: Improving overall responsiveness in domains that are of high importance from the respondents viewpoint but are performing poorly is essential. Additionally, reducing the inequality in the responsiveness by addressing the needs of clients in all socio-demographic positions is highly recommended. To be most effective, all interventions to improve responsiveness in rehabilitation centers specifically public sector and reduce the inequality should involve decision-makers. Training of rehabilitation service providers, and informing the service users of their own rights when interacting with the health system are suggested. Key words: Inequality- Health system Responsiveness- Physical disability-Rehabilitation- Tehran
ba
Study of the Health System Responsiveness to individual with physical disability who utilize rehabilitation services, referring to Comprehensive Rehabilitation Centers in Tehran: Equality or inequality from the service users' perspective, based on their socio-economic status