کاربرد مدلهای سیستمی در تحلیل ساختار تقاضای کالاهای خوراکی در ایران
/فاطمه سهرابی اطهر
: کشاورزی
، دی ۱۳۸۷
۱۳۵ص
چاپی
کارشناسی ارشد
اقتصاد کشاورزی
۱۳۸۷/۱۱/۰۸
تبریز
مطالعة رفتار مصرف کننده و تحلیل چگونگی اختصاص درآمد محدود خانوار به کالاها و خدمات گوناگون، یکی از مباحث مهم و کاربردی علم اقتصاد به شمار میصرود .برآورد توابع تقاضا و شناخت جایگاه عوامل مهمی چون مقادیر و قیمتها، در چارچوب کششهای مربوطه در شناخت ترجیحات مصرفی و پیشصبینی نیازهای آینده مصرفصکنندگان جهت سیاستصگذاری و برنامهصریزی از اهمیت بالایی برخوردار است .آگاهی از ضرایب کشش تقاضای کالاهای خوراکی میصتواند کمک فراوانی به برنامهصریزان کشاورزی کند و آنان را در شناخت سیر تغییرات تقاضا، برای محصولات کشاورزی در سالهای آینده یاری دهد.در این مطالعه سعی شد رفتار مصرفی خانوارهای شهری ایران از طریق برآورد سیستم توابع تقاضا و محاسبة انواع کششصهای مقداری و قیمتی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد .همچنین علاوه بر پرداختن به ویژگیهای ریاضی و نظری انواع سیستمصهای تقاضا الگوهای تجربی برخی از سیستمصهای انعطافصپذیر پرکاربرد مانند سیستم تقاضای تقریبا ایدهصآل(AIDS) ، سیستم تقاضای معکوس تقریبا ایده آل(IAIDS) ، سیستم تقاضای رتردام(ROTTORDAM) ، سیستم هیبرید(CBS) ، سیستم تقاضای تقریبا ایده آل درجة دوم ((QUIADS و سیستم تقاضای مخارج درجة دوم( (QES) برای ۸ گروه اصلی کالاهای خوراکی کشور که شامل غلات و فرآوردهصهای آن، انواع گوشت، شیر و فرآوردهصهای آن و تخم مرغ، میوه و سبزیصها، روغنصها و کره، نوشیدنیها، حبوبات و خشکبار میصباشد (تبیین و برآورد شد .بررسیصها نشان داد که سیستم تقاضای معکوس تقریبا ایده آل ((IAIDS به لحاظ سازگاری با ویژگیهای نظری توابع تقاضا، تطابق نتایج آن با واقعیت و همچنین دیگر آزمونهای انتخاب مدل برتر از وضعیت بهتری برخوردار بود.نتایج محاسبة کششها نشان داد که تغییر مقدار هر کدام از گروهصهای خوراکی قیمت گروهصهای دیگر را نیز تغییر میصدهد در این رابطه نتایج نشان داد که غلات با لبنیات، گوشت و حبوبات رابطة جانشینی دارد .همچنین گوشت به جز گروهصهای غلات، شیر و حبوبات با باقی گروهصها حالت تکمیلی دارد .آشامیدنیصها نیز فقط با شیر حالت جانشینی دارد .قدرصمطلق کشش مقیاس گوشت و خشکبار کمتر از واحد به دست آمد که نشان میصدهد این محصولات جز کالاهای لوکس محسوب میصشوند .در بین گروهصهای خوراکی قیمت گوشت بیشترین حساسیت و قیمت شیر نیز کمترین حساسیت را نسبت به مقدار نشان داند .همچنین نتایج حاکی از این است که تغییر قیمت هر کدام از گروهصهای مختلف خوراکی در زمانی که فقط مقدار آن گروه تغییر میصیابد و مقدار بقیة گروهصها ثابت است، کمتر از حالتی است که همراه با تغییر مقدار کالای هر گروه، مقدار بقیة گروهصها نیز تغییر مییابد
The study of consumers behavior and analyzing the allocation limited income households is an important and practical topics in economics. (Estimation of demand function and understanding key factors such as quantities and prices in the framework of related elasticties have been important to forecasting the consumers demand in order to policy making and programming). Knowing about demand elasticties of food can help to agricultural policy-makers.This research has investigated and has analyzed consumption behavior of Iranian households through estimation demand systems and calculation of various price and quantity elasticties.Theoritical and mathematical characteristics some of the common flexible demand systems (AIDS, IAIDS, CBS, QUIADS, ROOTORDAM and QES) for 8 main food groups (cereal, meat, milk and egg, fruit and vegetables, oils and butter, drinks, beans and nuts) have been considered and have been estimated According to consistence with theoretical aspects of demand function, matching with real condition and specification tests for determining suitable model, IAIDS has selected to analysis of meal commodities demand structure.Calculated elasticties show of each food group quantity could change other food group prices. So, the results showed cereal had substitutional relationship with dairy, meat and beans. Also, meat has complimentary relationship with all groups except cereal, milk and beans. Drinks only had substitutional relationship with milk.The absolute of scale elasticity of meat and nuts was under a unit so these commodities considered as luxury. Among food groups, meat and milk show the most and the least sensitiveness in respect with changes of amounts.So the results show that price changes of a food group when only its quantity change, while other groups' quantities are constant, is less than while that mentioned group quantity and other groups' quantities changed simultaneously