پ۲۴۳۴۷
per
بررسی شکل‌گیری گفتمان تمرکزگرائی در روند توسعه و نوسازی ایران
سید حامد کهنه‌پوشی
حقوق و جامعه شناسی
۱۳۹۸
۳۶۴ص.
سی دی
دکتری
جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه
۱۳۹۸/۱۱/۰۶
پرسش از عقب‌ماندگی و چگونگی روبرو شدن با جهان مدرن، از زمان شکست‌های پی‌درپی حکومت قاجار در برابر روسیه بر ذهن اندیشمندان این دیار حاکم بوده است. در پاسخ به چرایی عقب‌ماندگی از کاروان توسعه، گاه عوامل خارجی چون استعمار و عدم اتحاد بلاد اسلامی در مقابل آن و گاه عوامل درونی مبتنی بر ساخت حکومت یا وضعیت اجتماعی مردم ایران مورد توجه قرار گرفته است. از عوامل درونی مورد توجه، ساخت حکومت بود که در این رهیافت استبداد عامل تداوم وضعیت عقب‌ماندگی بازنمایی شد. استبدادستیزی و گفتمان مشروطه برخاسته از این رهیافت بود. در مقابل گفتمان باستانگرایی با بهره‌گیری از آثار شرق‌شناسان به برساختن و بازشناساندن ایران باستان پرداخته و عاملی چون اسلام و حملۀ اعراب را سرآغاز انحطاط بازنمایی کرده و رهایی از وضعیت انحطاط را منوط به بازیافتن گذشتۀ زرین معرفی می‌‌کرد.برای بررسی این رهیافت‌‌ها پژوهش با بهره‌گیری از مفاهیم پسااستعماری و از آن میان مفاهیم ایدئولوژی، هژمونی، گفتمان و خشونت نمادین و استفاده از روش تحلیل گفتمان با متن نشریات دورۀ کشمکش این دو گفتمان بر سر تثبیت معانی در گفتمان سیاسی معاصر و شکل‌گیری تمرکزگرایی در ایران روبرو می‌شود. تحقیق با بررسی زمینه‌های شکل‌گیری گفتمان مشروطه‌خواهی در ایران با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان مبتنی بر نظریۀ گفتمان موف و لاکلائو به بررسی تغییر شبکۀ معانی گفتمان سیاسی پس از مشروطه پرداخته و چگونگی شکل‌گیری مفاهیم گفتمان تمرکزگرایی و ملی‌‌گرایی فرهنگی را بررسی کرده است. پژوهش با بهره‌گیری از نشریات و کتاب‌های دورۀ مشروطه تا دورۀ رضاشاه پهلوی و به‌ویژه با بررسی نشریات کاوه، ایرانشهر، نامۀ فرنگستان و آینده به بررسی تغییر معنایی واژگانی چون ملت/مردم/رعیت، تعمیم تعلیم، قشون/ ارتش و ... پرداخته و چگونگی تغییر از مفاهیم ناسیونالیسم سیاسی مشروطه و عناصر رهایی بخش آن به مفاهیم گفتمان تمرکزگرایی و اقتدارگرایی رضاشاهی را نشان می‌‌دهد.
Since Qajar-Russian wars in 19th century and consecutive defeats of Iranians, question of backwardness and un-development has preoccupied the minds of social thinkers of this region. To respond the question of backwardness, sometimes external factors such as colonial countries and disharmony of Islamic states in front of them have been bolded and sometimes internal factors including state structure or social conditions have been accentuated. Among internal factor approaches, an approach focused on structure of state in which despotism was represented as the main cause for continuity of backwardness. Constitutionalism (mashroute-khahi) movement and anti-despotism discourse was originated in this approach. In contrast, Iranian archaism discourse using orientalist studies constructed and reintroduced ancient Iran and represented Islam and Arab conquest as the onset of decadence and introduced the reviving to the golden age virtues as the only way to rescue from decadence.To examine these approaches, this research has used post-colonialist concepts including ideology, hegemony, discourse and symbolic violence and has applied discourse analysis method to investigate a variety of historical books and journals. The study using discourse analysis based on Mouffe&Laclau’s discourse theory, has studied the alteration of meaning of signs in political discourse’s network of signs in the after constitutionalist movement era and examines the construction of centralism and cultural nationalism discourses. The study has used journals and first-handed books of mashroute to Reza-shah era including Kaveh, Iranshahr, Name-ye Farangestan and Ayandeh and has studied the change in the meaning of signs like mellat, mardom, qoshun,.. etc (nation/people/army) and has examined the process of change from political nationalism of mashrouteh and its emancipatory elements to centralization and authoritarian discourse of Reza-Shah era.
A Discoursive Study of Construction of Centralism Discourse in Iranian Modernization Process
کهنه‌پوشی،
سید حامد
تهيه کننده
قریشی
عباس‌زاده،
علیزاده‌اقدم ،
صدقی،
فردین
محمد
محمدباقر
ناصر
استاد راهنما
استاد راهنما
استاد مشاور
استاد مشاور
تبریز
