عنوان

واکنش های فیزیولوژیکی و زراعی ذرت به سالیسیلیک اسید تحت تنش خشکی در مراحل زایشی

پ۲۴۳۹۵

per

واکنش های فیزیولوژیکی و زراعی ذرت به سالیسیلیک اسید تحت تنش خشکی در مراحل زایشی

سیّد امیررضا موسوی

کشاورزی

۱۴۰۰

۵۸ص

سی دی

کارشناسی ارشد

اکوفیزیولوژی گیاهی

۱۴۰۰/۰۲/۰۷

چکیدهیک آزمایش مزرعه¬ای به‌صورت اسپلیت¬پلات بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1399 اجرا گردید تا اثر محلول¬پاشی سالیسیلیک اسید (0، 1، 2 و 3 میلی¬مولار) بر صفات مورفوفیزیولوژیکی، اجزای محصول و محصول دانه و روغن ذرت تحت تیمارهای مختلف آبیاری (آبیاری معمول با فاصله 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا تشکیل دانه و قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا رسیدگی) مورد بررسی قرار گیرد. سطوح آبیاری و محلول¬پاشی سالیسیلیک اسید به ترتیب در کرت¬های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا رسیدگی سبب افزایش دمای برگ و افت میانگین محتوای آب برگ، شاخص پایداری غشا، شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد دانه در بلال و بوته، محصول دانه، وزن بوته و شاخص برداشت در مقایسه با سایر تیمارهای آبیاری شده است. محلول¬پاشی سالیسیلیک اسید موجب افزایش میانگین اغلب این صفات و نیز وزن هزار دانه شد که منجر به بهبود محصول دانه در واحد سطح گردید. قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا رسیدگی با وجود افزایش درصد پروتئین دانه، سبب کاهش میانگین درصد و محصول روغن و پروتئین دانه شد. بنابراین، تأمین آب در مرحله پر شدن دانه برای دست¬یابی به محصول بیشتر در ذرت ضروری است. کاربرد سالیسیلیک اسید محصول روغن و پروتئین دانه را از طریق افزایش محصول دانه در واحد سطح بهبود بخشید. محلول¬پاشی 3 میلی¬مولار سالیسیلیک اسید تیمار برتر برای افزایش تحمل خشکی و محصول دانه و روغن ذرت بود. همبستگی بالای وزن هزار دانه، وزن بوته، شاخص سطح برگ و طول بلال با محصول دانه، روغن و پروتئین مشخص نمود که بهبود این صفات از طریق اصلاح، عملیات زراعی و تیمارهای هورمونی می¬تواند عملکرد مزرعه¬ای ذرت را به¬طور قابل توجهی ارتقا دهد.

AbstractA field experiment was conducted as a split-plot on the basis of randomized complete block design with three replications in 2020 to investigate the effect of salicylic acid (SA) (0, 1, 2 and 3 mM) on morpho-physiological traits, yield components and grain and oil yields of maize under different levels of irrigation (irrigation after 60 mm evaporation as normal irrigation, and irrigation disruptions from initial flowering up to seed formation and from initial flowering up to maturity). Irrigation and SA levels were assigned to the main and sub plots, respectively. The results showed that irrigation disruptions from initial flowering up to maturity caused an increase in leaf temperature and a decrease in mean leaf water content, membrane stability index, chlorophyll content index, plant height, ear length, number of grains per ear and plant, grain yield, plant biomass and harvest index, compared with other irrigation treatments. Foliar spray of salicylic acid increased most of these traits as well as 1000-grain weight, leading to an improvement in grain yield per unit area. Irrigation disruptions from initial flowering up to maturity decreased oil percentage and oil and protein yields, despite increasing protein percentage of grains. No significant difference between normal irrigation and irrigation disruption from initial flowering up to seed formation in most of the studied traits and especially grain yield revealed that grain filling period in comparison to flowering stage is more sensitive to water shortage. Therefore, water supply during grain filling stage is necessary to obtain a higher yield in maize. Application of salicylic acid improved oil and protein yields through increasing grain yield per unit area. Foliar spray of 3 mM SA was the superior treatment for enhancing drought tolerance and grain and oil yields of maize. The high correlation of 1000-grain weight, plant biomass, leaf area index and ear length with grain, oil and protein yields indicated that improving theses traits via breeding, agronomic practices and homonal treatments can considerably promote field performance of maize.

Physiological and agronomical responses of maize to salicylic acid under drought stress during reproductive stages

‏موسوی،

‏سیّد امیررضا

تهيه کننده

قاسمی گلعذانی،

‏کاظم

استاد راهنما

‏ تبریز