عنوان

بررسی ارتباط فاکتورهای محیطی با ویژگی های مورفوفیزیولوژیک نسترن وحشی در جنگل های ارسباران

‭۱۲۰۴۸پ‬

per

بررسی ارتباط فاکتورهای محیطی با ویژگی های مورفوفیزیولوژیک نسترن وحشی در جنگل های ارسباران

/محمد رضایان قیه باشی

: علوم طبیعی

چاپی

کارشناسی ارشد

علوم گیاهی

‮‭۱۳۹۴/۰۵/۲۵‬

تبریز

نسترن وحشی یا نسترن کوهی ‮‭(Rosa canina)‬ گیاهی به شکل درختچه و متعلق به خانواده رزاسه است که به صورت خودرو در مناطق خشک روی صخره ها و در بوته زارها می روید .این گیاه منبع غنی ترکیبات فنولی، فلاونوئیدها، کربوهیدرات ها) محلول و نامحلول(، عناصر غذایی و ویتامین ث است که در درمان ناراحتی های گوارشی، کلیوی و ناراحتی های ناشی از نقرس مورد استفاده قرار می گیرد .فاکتورهای محیطی بویژه طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع، شیب منطقه، جهت زمین، درجه حرارت، شدت نور، بارندگی، میزان رطوبت و خصوصیات خاک تأثیر عمده ای بر کمیت و کیفیت ترکیبات شیمیایی و دارویی این گیاه دارند .به منظور مطالعه و بررسی تأثیر فاکتورهای محیطی و عوامل اقلیمی برصفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، صفات کیفی و کمیت برخی ترکیبات شیمیایی نسترن وحشی در جنگل های ارسباران، پنج منطقه واقع در شهرستان های کلیبر و خداآفرین به نام های ایل یوردی، بابایلو، چاناخچی، سویوخ بولاغ و لطیف کندی انتخاب شدند .طی سال های‮‭۹۱ - ۹۲‬فاکتورهای محیطی دخیل در رشد و نمو گیاهان منطقه اندازه گیری شده و نمونه ی خاک هر یک از مناطق پنج گانه برای اندازه گیری خصوصیات خاک نظیر بافت خاک،‮‭pH‬ ،‮‭EC‬ ، درصد مواد آلی و عناصر معدنی ماکرو و میکرو خاک به آزمایشگاه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز منتقل گردید .صفات مورفولوژیک و اکولوژیک گیاه نظیر توسعه عمودی و عرضی) ارتفاع و عرض گیاه(، زاویه برگ نسبت به افق، طول و عرض برگ، توسعه عمودی و عرضی برگچه ها، تعداد برگچه ها، نحوه ی آرایش برگ ها و برگچه ها، شکل برگچه ها، وجود یا عدم وجود کرک و غده در سطح پشتی و جلویی برگچه ها، شکل، رنگ و میزان خارهای موجود بر روی ساقه، مورفولوژی میوه شامل طول، عرض، رنگ، شکل، وزن متوسط بعد از هوا خشک کردن، تعداد دانه ها و وزن صد دانه در آزمایشگاه اندازه گیری شد .تجزیه واریانس و مقایسه میانگین داده ها، وجود تفاوت معنی دار در صفات عرض درختچه، عرض برگ و شکل برگچه در مناطق مورد مطالعه را تأیید نمود .میزان کربوهیدرات های محلول و نامحلول، ترکیبات فنولیک، فلاونوئیدها، عناصر معدنی و کاروتنوئیدها با دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شدند .نتایج به دست آمده نشان داد که اختلاف معنی داری در میزان کربوهیدرات های محلول، ترکیبات فنولی، فلاونوئیدها، عنصر فسفر و کاروتنوئیدها در مناطق مورد مطالعه وجود داشت .حداکثر میزان فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها در منطقه لطیف کندی) منطقه شماره ‮‭۵)‬ که دارای خاک با بالاترین‮‭pH‬ ، درصد نیتروژن کل و درصد رس و پایین ترین ‮‭EC‬ بود، به دست آمد .حداکثر میزان کربوهیدرات های محلول در منطقه چاناخچی) منطقه شماره ‮‭۳)‬ که ارتفاع کمتر، متوسط دمای سالیانه بیشتر، خاک با درصد کربنات و ماده آلی بیشتر و ‮‭pH‬ و ‮‭EC‬ کمتر داشت، مشاهده شد .حداکثر میزان عنصر فسفر در گیاه مذکور در منطقه بابایلو) منطقه شماره ‮‭۲)‬ که دارای متوسط دمای سالیانه پایین، خاک با درصد نیتروژن کل و کربن آلی پایین و بیشترین ‮‭EC‬ بود، به دست آمد .میزان فنول ها در منطقه ایل یوردی) منطقه شماره ‮‭۱)‬ که در عرض جغرافیایی پایین واقع شده و دارای خاک با درصد سیلت بیشتر و ‮‭EC‬ کمتر بود، به طور معنی داری بیشتر از سایر مناطق به دست آمد .نتایج این تحقیق نشان داد که عوامل اقلیمی و خاکی تأثیر عمده ای بر صفات مورفولوژیک و کیفی و کمیت مواد موثره نسترن وحشی در پنج منطقه مورد مطالعه در جنگل های ارسباران داشتند

og rose or mountain rose (Rosa canina) is a plant to shrub form and belonging to Rosaceae family that grows automatically in dry regions on the rocks and shrubbery areas. This plant is a rich source of phenolic compounds, flavonoid, carbohydrate (soluble and insoluble), nutritional elements and vitamin C that used in treatment of digestive disorders, kidney and the discomfort of gout. Environmental factors, especially longitude and latitude, height, slope of region, orientation of earth, temperature, light intensity, rainfall, moisture level and soil specification influence on the quantity and quality of the plant's chemicals and pharmaceuticals. In order to study the effects of environmental factors and climatic factors attributes morphological, physiological and quantity and quality of some Rosa canina chemical compounds in the Arasbaran forsts, five regions of arasbaran forests (located in the Kaleibar and Khoda afrrin city) selected in the name of Ilyordi, Babaylu, Chanakhchi, Soyokh boolagh and Latif kandi. During 2013-2014 years, environmental factors involved in regions plant growth measured And soil sample each of the five regions to measure soil properties (such as soil texture, pH, EC, macro and micro soil organic matter and mineral elements) was transferred to the laboratory Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Morphological and ecological traits, such as vertical and lateral expance (height and width of the plant), leaf angle to the horizon, angle branches to the main stem, leaf length and width, vertical and lateral leaf expance, the number of leaflets, arrangement of leaves and leaflets, leaflet shape, the presence or absence of cork and knot in the back and front of leaflets, shape, color and amount of thorns on the stem, Fruit morphology including length, width, color, shape, weight after air drying, the weight of flesh, seed number, weight of hundred seeds and length to width ratio of fruit Was measured in the laboratory. Analysis of variance and comparison of data average approved significant differences in width shrubs, leaf width and leaf shape traits in the regions of study. The amount of soluble and insoluble carbohydrates, phenolic compounds, flavonoids, mineral elements and carotenoids were measured with spectrophotometer. The results showed a significant difference in the amount of soluble carbohydrates, phenolic compounds, flavonoids, carotenoids and phosphorus element in the study regions. The maximum amount of flavonoids and carotenoids obtained in Latif kandi region (or region No. 5), which has the highest soil PH, the percentage of total nitrogen and clay, and the EC was lowest, respectively. The maximum amount of soluble carbohydrates obtained in Chanakhchy region (or region No. 3) that had the Minimum height, the average annual temperature greater, Soil with more carbonate and organic matter content and less PH and EC. The maximum amount of phosphorus element obtained in Babaylu (or region No. 2), which has a low average annual temperature, soil with less percentage of total nitrogen and organic carbon content and most of the EC. The amount of phenol in Ilyordi region (or region No. 1) Was significantly higher than other regions, that low-latitude and soil with more silt percentage, and EC was lower. The results of this research showed that the soil and climatic factors have a major impact on the morphological characteristics and the quality and quantity of efficient ingredients of Rosa canina in five of the study regions in Arasbaran forests

رضایان قیه باشی، محمد

استاد راهنما

استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی