عنوان

تحقیق در شاعرانه‌های منشآت خاقانی

پ۲۶۵۱۰

per

تحقیق در شاعرانه‌های منشآت خاقانی

سجاد فرجی

ادبیات فارسی و زبان های خارجی

۱۴۰۰

۱۳۶ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

زبان و ادبیات فارسی

۱۴۰۰/۱۱/۰۵

قدما، شعر را كلامي موزون، مقفي و مخيّل دانسته و رعايت وزن و قافيه و عنصر خيال را براي شعر از ضروريات اجتناب‌ناپذير تلقّي كرده‌اند؛ حال آن كه علماي منطق تنها خيال را مميّز شعر از غير شعر دانسته‌اند! از اين چشم‌انداز يكي از بايستگي‌هاي پژوهش‌هاي ادبي، تحقيق در شاعرانه‌هاي متون منثور فارسي؛ به‌خصوص نثر منشيانه است. یکی از چهره‌های برجستۀ ادب فارسی در منشيانه، خاقانی شروانی است. منشآت فاخر و گران‌بهاي او در دو بخش اخوانیات و سلطانیات فراهم آمده‌است. بخش نخست، نامه‌های دوستانه و غیررسمی خاقانی است و بخش دوم، مکتوباتی منثور است که خطاب به شاهان و امیران و وزیران و دیگر ارباب دولت و قدرت نگاشته‌شده‌است. منشآت افزون بر اینکه اطلاعاتی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی از روزگار خاقانی به دست می‌دهد، از نظر فن سخنوری نیز شایان توجه و دارای ارزش‌های شاعرانه است. نگارنده در اين پژوهش كوشيده است بن‌مايه‌های شاعرانگی منشآت خاقانی با روش توصیفی و تحلیلی، بررسي كند و در صدد پاسخ به اين سؤال است كه آيا منشآت خاقانی صرفاً نثر منشيانه ديواني است يا با داشتن مؤلّفه‌هاي شعر نثری شاعرانه دارد؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که منشآت خاقانی، نثری ادیبانه است که اغلب با مؤلّفه‌های شاعرانه همراه است و با نثري شاعرانه شعر منثور را در اذهان تداعي مي‌كند. جلوه‌های گوناگون موسیقی کلام، صورخیال، هنرنمايي‌هاي زبانی برجسته و عاطفۀ عمیق، عناصری هستند که این اثر را به نثری شاعرانه و آراسته به محسّنات شعری مبدّل ساخته‌اند و نشان می دهند كه اگر كلام با ترازوی منطق سنجيده شود، پیشينه شعر منثور با ديرينگي متون نثر، مخصوصاً نثر منشيانه پيوند خورده است.

AbstractThe ancients considered poetry as a rhythmic, rimed and imaginative word and considered the observance of weight, rhyme and the element of imagination as inevitable necessities for poetry; However, the scholars of logic have considered only imagination to distinguish poetry from non-poetry! From this perspective, one of the requirements of literary research is research in the poetry of Persian prose texts; Especially prose is secretarial. Khaghani Shervani is one of the prominent figures of Persian literature in the secretary. His glorious and precious origins are provided in two sections: Brotherhood and Kingdoms. The first part is Khaghani's friendly and informal letters, and the second part is prose letters addressed to kings, princes, ministers, and other lords of government and power. In addition to providing political, cultural and social information from Khaghani's time, manshaat is also noteworthy in terms of rhetoric and has poetic values. In this research, the author has tried to study the poetic themes of Khaghani's writings by descriptive and analytical methods and seeks to answer the question whether Khaqani's writings are merely Divani's Secretary prose or have poetic prose with poetic components? The findings of this study show that Khaghani's origin is a literary prose that is often associated with poetic components and with poetic prose evokes prose poetry in the minds. The various manifestations of verbal music, imagination, outstanding linguistic performances and deep emotion are the elements that have transformed this work into poetic prose and adorned with poetic virtues, and show that if the word is weighed with the scales of logic, the background of prose poetry is daring. Prose, especially secretarial prose, is linked.

Research in the poetry of Khaghanis Monshaat

فرجی،

‏ ‏سجاد

تهيه کننده

‏‏ واحد،

موسی زاده،

‏ اسدالله

‏ محمدعلی

استاد راهنما

استاد مشاور

‏ تبریز