تحلیلی بر فرآیند برنامه ریزی گردشگری شهری با تأکید بر مدیریت تصویر مقصد مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
مهدی احمدیان
برنامه ریزی و علوم محیطی
۱۳۹۸
۱۵۵ص.
سی دی
دکتری
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
۱۳۹۸/۱۰/۲۹
رشد بی¬سابقۀ صنعت گردشگری در سنوات اخیر و رقابت در سطح جهانی، برنامه¬ریزی و بازاریابی مقاصد گردشگری را با چالش¬های نوینی مواجه کرده و مقاصد به دنبال استراتژی¬های تأثیرگذارتری در جهت جایگاه¬یابی و توسعه صنعت گردشگری خود هستند. عنصر کلیدی فرآیند جایگاه¬یابی مقصد در نزد گردشگران، مدیریت ادراک و ایجاد تصویر جذاب و متمایز از مقصد است. در واقع تصوير مقصد گردشگري يکي از مهم¬ترين موضوعات قابل بحث در تحقيقات بازاريابي و توسعه صنعت گردشگري است. زيرا هم¬ بر انتخاب مقصد سفر و هم بر رفتارهای آتی گردشگران تأثير گذار بوده و نقشی کلیدی در توسعۀ جایگاه رقابتی مقصد در بازارهای هدف دارد. با وجود اهمیت این مفهوم در توسعه صنعت گردشگری، موضوع تصویر در مطالعات مربوط به گردشگری ایران، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو در رساله حاضر تلاش گردید تا ضمن شناسایی عوامل موثر در شکل¬گیری تصویر مقاصد گردشگری، کم و کیف تصویر قبل و بعد از سفر گردشگران از کلانشهر تبریز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی – فرهنگی ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و تغییر و تحول تصاویر قبل و بعد از سفر گردشگران تجزیه و تحلیل گردد. همچنین سعی شده است تا سطح رضایتمندی و وفاداری گردشگران به این کلانشهر مورد سنجش قرار گرفته و روابط ساختاری بین تصویر مقصد، رضایتمندی و وفاداری گردشگران به این شهر مورد آزمون قرار گیرد. روش مطالعه، توصيفي- تحليلي، پيمايشي و ابزار اصلی گردآوری داده¬های تحقیق نیز پرسش¬نامه محقق ساخته ¬است. برای این منظور تعداد 388 پرسش¬نامه به روش نمونه¬گیری تصادفی ساده در فصل تابستان سال 1397 بین گردشکران در حال بازدید از کلانشهر تبریز توزیع و تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها و آزمون فرضیات تحقیق نیز از روش¬های تحلیل آمار توصیفی و استنباطی چون فراوانی و درصد فراوانی توزیع متغیرها، آزمون تی تک نمونه¬ای، آزمون تی زوجی و روش مدل¬سازی تحلیل معادلات ساختاری در محیط نرم افزارهای SPSS 20 و Amos24 استفاده گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می¬دهد که: تفريح و گذران اوقات فراغت، بازديد از جاذبه¬هاي گردشگري، استراحت و تمدد اعصاب و شناخت مکان¬ها و فرهنگ¬های جدید به ترتیب مهم¬ترین اهداف و انگيزه¬هايی هستند که در انجام سفر و انتخاب تبريز به عنوان مقصد مسافرت مؤثر بوده¬اند. تبلیغات دهان به دهان سنتی (توصیه¬های دوستان و آشنایان) و نوین (شبکه¬ها و رسانه¬های اجتماعی) مهم¬ترین منابع اطلاعاتی موثر در شناخت گردشگران از مقصد تبریز و شکل¬گیری تصویر پیش از سفر آنان می¬باشد. انجام سفر و بازدید از کلانشهر تبریز نیز به طور معنی¬داری در بهبود تصویر گردشگران نسبت به این شهر مؤثر بوده و ارزیابی بعد از سفر گردشگران از نظر عوامل برخورداری از جاذبه¬های گردشگری، توسعه زیرساخت¬های شهری و گردشگری، ویژگی¬های اجتماعی - اقتصادی و عاطفی مقصد، مثبت¬تر و مطلوب¬تر از تصاویر پیش از سفر آنان می-باشد. دیگر اینکه تصویر حاصل از تجربه سفر به مقصد به طور مستقیم بر رضایتمندی و وفاداری گردشگران به کلانشهر تبریز تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین رضایتمندی گردشگران نیز به نوبۀ خود بر وفاداری آنان تأثیر مستقیم معناداری داشته و نهایتاً اینکه تصویر مقصد علاوه بر تأثیر مستقیم به صورت غیرمستقیم و از طریق رضایتمندی نیز بر وفاداری گردشگران تأثیرگذار می¬باشد. در نهایت اینکه بهره¬گیری از نتایج این مطالعه می¬تواند در مدیریت مطلوب تصویر و توسعه گردشگری کلانشهر تبریز مفید و مؤثر باشد.
AbstractThe unprecedented growth of the tourism industry in recent years and the worldwide competition caused the planning and marketing of tourism destinations with new challenges which they are looking for more effective strategies to the positioning and development of the tourism industry. A key element in the process of locating the destination for tourists is the perception of management and creating an attractive and distinct image of the destination. In fact, tourism destination image is one of the most important topics in marketing research and development of tourism industry. Because it influences both the choice of travel destination and the future behavior of tourists and plays a key role in developing the destination's competitive position of the target markets. Despite the importance of this concept in the development of the tourism industry, the subject of the image in studies of Iranian tourism has not received much attention. Therefore, in this dissertation, we tried to identify the factors affecting the formation of the image of tourism destinations, the quantity and quality of the image before and after the tourists' visit to Tabriz metropolis as one of the historical and cultural cities of Iran have been checked and evaluated and the change of images before and after the travel of tourists have also been analyzed. It has also been tried to measure the level of tourist satisfaction and loyalty to this metropolis and the structural relationships between destination image, tourist satisfaction and loyalty to the city have been tested. The research method was descriptive-analytical and survey, the main tool of data collection was a questionnaire. For this purpose, 388 questionnaires were distributed and completed by tourists visiting Tabriz metropolis by simple random sampling method in summer 1397. Descriptive and inferential statistical analysis methods such as frequency and percentage of variable’s frequency distribution, single sample t-test, paired t-test and structural equation modeling were used to analyze the data and test the hypotheses in SPSS 20 and Amos24 softwares. The results of the present study indicate that: Leisure, sightseeing, recreation and relaxation, and knowing new places and cultures are the most important goals and motivations that are effective in making Tabriz as travel destinations. Traditional (mouth to mouth) and modern (networking and social media) advertising are the most important sources of information to help tourists know Tabriz's destination and to form an image before their trip. Traveling and visiting Tabriz metropolis also significantly improved the image of tourists towards this city and the post-tourist evaluation of tourist attraction factors regarding the tourist attraction, urban and tourism infrastructure development, socio-economic and emotional characteristics of the destination, are more positive and desirable than the mental images before their trip. Moreover, the image created through the travel experience to destination has a positive and significant effect on the satisfaction and loyalty of tourists to Tabriz metropolis. Also, the satisfaction of tourists has a significant and direct effect on their loyalty. Finally, the destination image regardless of its direct impact has been indirectly drastic on the loyalty of tourists through satisfaction. Finally, utilizing the findings of this study can be useful and effective in optimal image management and tourism development of Tabriz metropolis.
Analysis of Urban Tourism Planning, with Special References to Destination Image Management (DIM) Case Study: Tabriz Metropolis