عنوان

مطالعه تأثیرات مورفولوژیکی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه در نیمه شرقی آن در فاصله سالهای‮‭۱۳۹۰-۱۳۷۰‬

‭۱۰۸۵۶پ‬

per

مطالعه تأثیرات مورفولوژیکی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه در نیمه شرقی آن در فاصله سالهای‮‭۱۳۹۰-۱۳۷۰‬

/سمیه کامران

: دانشکده جغرافیا

‮‭۱۲۰‬ص‬

چاپی

کارشناسی ارشد

رشته جغرافیای طبیعی گرایش ژئومورفولوژی

‮‭۱۳۹۱/۱۱/۲۵‬

تبریز

در چند سال گذشته، موضوع دریاچه ارومیه به عنوان یک زیست بوم باارزش و با اهمیت که متعلق به مردم جهان است و تأمین کننده تنوع زیستی غنی، ارزش های اقتصادی و ژئومورفولوژیکی می باشد به یک دغدغه عمومی تبدیل شده است .حوضه دریاچه ارومیه یکی از کوچکترین حوضه های منطقه ای ایران است که در مختصات جغرافیایی بین ‮‭۳۷‬ درجه و ‮‭۹‬ دقیقه تا ‮‭۳۸‬ درجه و ‮‭۱۲‬ دقیقه عرض شمالی و ‮‭۴۵‬ درجه و ‮‭۶‬ دقیقه تا ‮‭۴۵‬ درجه و ‮‭۵۴‬ دقیقه طول شرقی واقع شده است .سطح آن نسبت به سطح دریاهای آزاد، ‮‭۱۲۷۴‬ متر بالاتر قرار دارد .این دریاچه بیستمین دریاچه بزرگ دنیا و دومین دریاچه شور بعد از بحرالمیت محسوب می گردد و بطور متوسط مساحتی در حدود ‮‭۵۱۰۰‬ کیلومترمربع را در برمی گیرد .حداکثر عمق دریاچه ‮‭۱۶‬ متر و عمق متوسط آن ‮‭۵‬ متر می باشد .میانگین طول آن بطور تقریب ‮‭۱۴۰‬ کیلومتر و پهنای آن بین ‮‭۱۶‬ الی ‮‭۶۳‬ کیلومتر متغیر بوده و حجم تقریبی آن ‮‭۳۱‬ میلیارد مترمکعب برآورد گردیده است .در طی چند دهه اخیر بر اثر خشکسالی ها و اجرای طرح های عمرانی نظیر احداث بزرگراه و سدهای متعدد که همزمان به وقوع پیوسته اند، زمینه تبخیر بیش از پیش آب دریاچه ارومیه فراهم گردیده و وسعت دریاچه کاهش یافته در نتیجه خطوط ساحلی و نواحی پیرامون نیز دست خوش تغییرات قابل ملاحظه ای شده اند و مورفولوژی متفاوتی را در مقایسه با دوره های پرآبی بویژه در نیمه شرقی دریاچه ایجاد نموده اندکهمطالعهوبررسیاینپدیدههاازاهدافاصلیاینپژوهشمی باشد .از این رو، در این پژوهش ابتداکلیه آمار و اطلاعات اخذ شده از ایستگاههای سینوپتیک و سازمان های دولتی و تصاویر ماهواره ای لندست) شامل سنجنده های‮‭TM‬ و‮‭ETM‬ + (در طی سال های ‮‭۱۹۸۹‬ تا ‮‭۲۰۱۲‬ برای بررسی نوسانات ارتفاع سطح آب دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گرفت و به منظور شناسایی دقیق تر تغییرات ایجاد شده در خطوط ساحلی دریاچه این تصاویر در محیط نرم افزار ‮‭ENVI۴.۷‬ پردازش گردید.در مرحله بعد،بااستفادهازپردازشتصاویرماهوارهایمربوطبهمنطقهموردمطالعهدر یکدورهزمانی ‮‭۲۰‬ ساله ‮‭(۱۳۹۰ ۱۳۷۰)‬ نقشه تغییراتسطحآبدریاچهارومیهوجابجاییخطوطساحلیآندرشرقدریاچهدرسالهایمختلفدر محیط‮‭GIS‬استخراجوتغییرات ایجاد شده در اشکالژئومورفولوژیکی منطقه شناسایی و در نهایت نیز پیامدهای ناشی از پسروی آب دریاچه مورد بررسی قرار گرفت و تاثیرات فرسایش بادی در منطقه مورد مطالعه به عنوان یک پدیده شاخص معرفی گردید .نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاهش ارتفاع آب دریاچه بویژه در چند سال اخیر تا ‮‭۶‬ متر نیز رسیده که این فرایند به نوبه خود موجب ایجاد جابجایی های اساسی در خطوط ساحلی، بویژه در سواحل نیمه شرقی دریاچه ارومیه گردیده است .ظهور چنین تغییراتی باعث خشک شدن بیش از نیمی از سطوح آبی دریاچه شده که این امر نیز باعث ایجاد تغییراتی در واحدهای ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه از قبیل دشتهای آبرفتی، مخروط افکنه ها و توسعه پلایاها و اراضی شوره زار، بیرون آمدن تعدادی از جزایر دریاچه از آب وگسترش مساحت و پیوستن آن ها به خشکی و ظاهر شدن اشکالی از قبیل دریابارهای ساحلی و زمین های کویری و تراس های دریاچه ای شده است

1390) extracted at GIS map of Urmia lake water level changes and shifting coastlines in east Lake in various years And identified changes in the regional geomorphologic forms, eventually were analyzed regressed consequences of lake water. And was introduced the effects of wind erosion in the study area as a significant phenomenon. The results of this research showed that reduction in height of lake water reached up to 6 meters, especially in recent years, This process, in turn, have been led to a fundamental shift in the coastline, particularly on the coast of the eastern half of Urmia Lake. Such changes caused drying of the lake water level by more than half, which also has been causes changes in geomorphologic units in the region, such as Alluvial plains, alluvial fans and playa development of salt land, come out, area spread some of the islands in the lake and join it to drought and the appearance of forms such as falsies, salt flats and lake terraces -) during the years 1989 to 2012 to investigate the Urmia lake water level fluctuations. In order to more accurately identify the changes in coastlines lake the image processing in software was ENVI 4.7. Then using processing satellite imagery of the study area in a period of 20 years (1370+. During the past few decades, due to droughts and development projects such as construction of highway and several dams that have occurred simultaneously. Evaporation of Urmia Lake water provided more ; and has decreased the extent of the lake, so significantly changes are created in the coastline and areas surrounding. Also, and have established morphologically different periods probe compared with especially in the eastern half of the lake. The main purposes of this research are to study this phenomenas. Therefore, in this research we used all data received from stations and government organizations and Landsat satellite imagery (Including sensors TM, ETMIn the past few years, subject of Urmia Lake as valuable and important ecosystems that is belongs to the world and provides rich biodiversity, economic and geomorphologic values are converted into a public concern. Catchment of Urmia Lake is one of the smallest regional basins in the Iran that is located between latitude 37 9 to 38 12 N and longitude 45 6 to 45 54 E. Its surface height is 1274 m from free seas. Urmia Lake is the 20th largest in the world and the second hyper saline lake after Bahrolmeyyet and covers the average area of about 5100 square kilometers. The maximum and average depth of this lake is 16 and 5 meters, respectively. Average length of approximately 140 km and its width varies between 16 to 63 km and its approximate volume is estimated that 31 billion m

کامران، سمیه

روستایی، شهرام، استاد راهنما

مختاری، داود، استاد راهنما

ولیزاده کامران، خلیل، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی