مطالعه پترولوژی و ژئوشیمی سنگهای آذرین شرق هریس در ارتباط با ژنز مس
/حسین کریمی قره بابا
: دانشکده علوم طبیعی
، ۱۳۸۳
۱۳۵ص
چاپی
فاقد اطلاعات کامل
کارشناسی ارشد
زمین شناسی - پترولوژی
۱۳۸۳/۰۴/۲۵
دانشگاه تبریز
منطقهی مورد مطالعه در محدودهای به مختصات ۱۳ ۴۷ الی ۱۹ ۴۷ طول جغرافیایی شرقی و ۱۱ ۳۸ الی ۱۴ ۳۸ عرض جغرافیایی شمالی، در استان آذربایجانشرقی- شمالغرب کشور واقع شده است .این منطقه که جزء زون البرز غربی- آذربایجان محسوب میگردد، پوشیده از سنگهای رسوبی- آتشفشانی ائوسن و سنگهای پلوتونیک الیگوسن میباشد .سنگهای پلوتونیک با ترکیب عمدهی گرانودیوریت، دیوریت کوارتزدار، مونزودیوریتکوارتزدار و دیوریت بداخل آندزیتها، آندزیتهای پیروکسندار، تراکیآندزیتها و آندزیبازالتهای منطقه نفوذ کرده و سیالات ماگمایی و گرمابی منتج از این تودهها موجب دگرسانی گرمابی خود توده و سنگهای آتشفشانی اطراف گردیدهاند.با توجه به مطالعات پتروگرافی و نتایج آنالیزهایXRD ، دگرسانیهای گرمابی بوجود آمده، بیشتر از نوع سریسیتیک، پروپیلیتیک، آرژیلیک و سیلیسی بوده که پراکندگی دگرسانیهای موجود از سیستمهای درز و شکاف، رگه و گسلههای منطقه تبعیت میکند .بیشتر رگهها و زونهای دگرسانی، فاقد کانهزایی عمده بوده و تنها در یک زون دگرسانی، از نوع فیلیک، در درهی جنگل، کانهزایی عمدهی مس از نوع کالکوپیریت و مالاکیت مشاهده میشود .بررسیهای پتروگرافی سنگهای ولکانیک و پلوتونیک منطقه، نشاندهندهی رخداد پدیدهی اختلاط ماگمایی، بعنوان عامل بوجود آورندهی ماگمای والد این سنگهاست.دراین خصوص بافتهایی نظیر آپاتیتهای سوزنی، اپاسیته شدن بیوتیتها، آمفیبول با حاشیهی سوخته، دگرسانی انتخابی در پلاژیوکلازها، زونینگ نوسانی و غیره میتواند بعنوان نشانههایی از آمیختگی ماگمای اسید و بازیک معرفی گردند .با توجه به شواهد موجود، گرانیتوئیدهای منطقه از نوع گرانیتوئیدهای تیپ I کالدونینی، کالکآلکالن با پتاسیم بالا و متاآلومینوس بوده که جزء گرانیتوئیدهای KCG محسوب می شوند .مطالعهی نحوهی توزیع عناصر کمیاب و ناسازگار در سنگهای پلوتونیک گسترهی مورد مطالعه و انطباق الگوی پراکندگی آنها با نمونههای مختلف شناخته شده در دنیا نشان میدهد که این سنگها به محیطهای بعد از کوهزایی تعلق داشته و در اثر کششهای بعد از تصادم بوجود آمدهاند .بر اساس نمودارهای تعیین موقعیت تکتونیکی، کلیهی سنگهای ولکانیک و پلوتونیک منطقه، مناطق قوسهای بعد از تصادم را نشان میدهند .با قبول اینکه اقیانوس نئوتتیس در زمان کرتاسهی فوقانی بطور کامل بسته شده است، کششهای بعد از فشارش این تصادم موجب رخداد فعالیتهای آتشفشانی و پلوتونیسم بعدی بویژه در زمانهای ائوسن و الیگوسن در نواحی ایران مرکزی و البرز- آذربایجان گردیده که سنگهای آذرین منطقهی مورد مطالعه نیز جزئی از این ماگماتیسم محسوب میگردند .به سبب تشابهــات گوناگون، ماگمای مادر سنگهای ولکانیک و پلوتونیک محدودهی مورد نظر یک ماگمای واحد در نظر گرفته میشود و بخاطر سرشت آبدار بودن این مذاب و دلایل دیگر میتوان دگرسانیهای گرمابی و کانهزایی احتمالی مس را در منطقه به نفوذ این توده نسبت داد