عنوان

مطالعه‌ی لومینسانس شماری از ترکیب‌های دارویی درمحیط های سازمان یافته و کاربرد در اندازه‌گیری آن ها

‭۵۱۹۷پ‬

per

مطالعه‌ی لومینسانس شماری از ترکیب‌های دارویی درمحیط های سازمان یافته و کاربرد در اندازه‌گیری آن ها

/محمد امجدی

دانشگاه تبریز: دانشکده شیمی، گروه شیمی - تجزیه

‮‭۱۳۵‬ص‬

چاپی

درجه‌ی دکتری ‮‭PhD)‬)

شیمی تجزیه

‮‭۱۳۸۳/۰۳/۲۶‬

دانشگاه تبریز: دانشکده شیمی، گروه شیمی - تجزیه

در پروژه‌صی حاضر ,ویژگی‌صهای فلوئورسانس یا فسفرسانس برخی ترکیب‌صهای دارویی در محیطصهای مختلف بررسی شده است .فلوئورسانس ایبوپروفن در محیط آبی و نیز در حضور -سیکلودکسترین) - ‮‭CD)‬مطالعه شده است .افزودن - ‮‭CD‬سبب افزایش قابل توجه در شدت فلوئورسانس می‌صشود که در نهایت حساسیت روش اسپکتروفلوئوریمتری برای اندازه‌صگیری آن را بهبود می‌صدهد) حد تشخیص برابر است با‮‭۰۳/۰). - g ml‬ ‮‭۱‬کمپلکس شکل‌صهای پروتونی و غیرپروتونی ایبوپروفن از نظر ترمودینامیکی بررسی و ساختاری برای آن‌صها پیشنهاد شده است .ویژگی‌صهای فلوئورسانس جم‌صفیبروزیل در محیط آبی ,در حضور -سیکلودکسترین و نیز در محیط مایسلی مطالعه شده است .نتایج نشان می‌صدهد که در حضور سورفکتنت بریج- ,‮‭۳۵‬شدت فلوئورسانس این ترکیب حدود ‮‭۵/۲‬ تشدید می‌صشود .بر اساس نتایج به دست آمده ,روش‌صهای اسپکتروفلوئوریمتری و اسپکتروفلوئوریمتری شدت یافته با مایسل برای اندازه-گیری جم‌صفیبروزیل توسعه یافته و برای تجزیه‌صی نمونه‌صهای دارویی به کار برده شده است .هم‌صچنین فلوئورسانس نفازولین در غیاب و در حضور -سیکلودکسترین بررسی شده است .بر اثر تشکیل کمپلکس میزبان-میهمان ,و محافظت حالت برانگیخته‌صی نفازولین در حفره‌صی -سیکلودکسترین ,شدت فلوئورسانس افزایش می‌صیابد .در این مورد نیز ,روش‌صهای اسپکتروفلوئوریمتری و اسپکتروفلوئوریمتری شدت یافته با - ‮‭CD‬برای اندازه‌صگیری نفازولین توسعه یافته و برای تجزیه‌صی نمونه‌صهای دارویی به کار برده شده است .در بخش دیگری از کار ,فلوئورسانس پیروکسیکام در محیطصهای مایسلی مختلف بررسی شده است .نتایج نشان می‌صدهد که در حضور سورفکتنت سدیم دودسیل سولفات ,شدت فلوئورسانس بیش از پنج برابر افزایش می‌صیابد .عوامل مختلف مؤثر در شدت فلوئورسانس ,با استفاده از طرح هم‌صنهاده‌صی مرکزی بهینه شدند .بر این اساس ,روش اسپکتروفلوئوریمتری شدت یافته با مایسل با حد تشخیص ‮‭۰۱۵/۰‬ میکروگرم بر میلی-لیتر برای اندازه‌صگیری پیروکسیکام توسعه یافته است .این روش علاوه بر نمونه‌صهای دارویی ,برای اندازه‌صگیری پیروکسیکام در سرم خون آغشته نیز به کار رفته است .ویژگی‌صهای فسفرسانس ملاتونین با روش فسفرسانس در دمای اتاق ایجاد شده با اتم سنگین‮‭RTP) - (HAI‬و با استفاده از پتاسیم یدید به عنوان اختلال‌صگر اتم سنگین بررسی شده است .طول‌صموج‌صهای تحریک و نشر فسفرسانس به ترتیب ‮‭۲۹۰‬ و ‮‭۴۵۷‬ نانومتر بودند .در شرایط بهینه‌صی مورد استفاده ,طول عمر فسفرسانس برابر با ‮‭۱۰۷‬ میکروثانیه به دست آمده است .روش فسفریمتری توسعه یافته) با حد تشخیص ‮‭۶/۳‬ نانوگرم بر میلی صلیتر ,(گزینش‌صپذیری بسیار خوبی برای اندازه‌صگیری ملاتونین در نمونه‌صهای دارویی دارد .در بخش دیگری از پروژه ,ویژگی‌صهای فسفرسانس در دمای اتاق پنج نوع آلکالویید -کربولینی) شامل هارمین ,هارمان ,نورهارمان ,هارمول و هارمالین (با دو روش‮‭RTP - HAI‬و فسفرسانس در دمای اتاق پایدار شده با مایسل‮‭RTP) - (MS‬مطالعه شده است .در روش نخست و با استفاده از تالیم نیترات به عنوان اتم سنگین ,تنها سه ترکیب هارمین ,هارمان و نورهارمان فسفرسانس مفید نشان می-دهند .در حالی که در روش دوم هر پنج آلکالویید فسفرسانسی با شدت بالا نشان می‌صدهند .ضمن این که طول عمرها در این روش بیشترند .ویژگی‌صهای تجزیه‌صای برای هر کدام از آلکالوییدصها و با استفاده از هر دو روش به دست آمده‌صاند .با توجه به هم‌صپوشانی زیاد طیف‌صهای فسفرسانس این ترکیب‌صها ,در بخش پایانی کار ,امکان اندازه‌صگیری هم‌صزمان سه ترکیب هارمین ,هارمان و نورهارمان با استفاده از کالیبراسیون چندمتغیره بررسی شده است .بر اساس نتایج به دست آمده ,با استفاده از طیف‌صهای فسفرسانس همگام با طول‌صموج ثابت و با کاربرد رگرسیون کمترین مربعات جزئی ‮‭(PLSR)‬ می‌صتوان این سه آلکالویید را به طور هم‌صزمان با خطای قابل قبول اندازه گرفت.

In the present work, the fluorescence or phosphorescence properties of some pharmaceutical compounds have been studied. The fluorescence characteristics of ibuprofen in the absence and in the presence of ?-cyclodextrin (?-CD) have been investigated. Upon addition of ?-CD the fluorescence intensity of ibuprofen is markedly increased which led to corresponding improvement in analytical performance (LOD = 0.03 ?g ml-1). The thermodynamic parameters of host-guest complexes between ?-CD and protonated and deprotonated forms of ibuprofen have also been determined. The fluorescence properties of gemfibrizil in aqueous and various organized media have been investigated. In Brij-35 micellar solution, the fluorescence of gemfibrozil is remarkably enhanced. Based on the obtained results, the spectrofluorimetic and micelle-enhanced spectrofluorimetric methods have been developed for the determination of gemfibrozil in pharmaceutical preparations.. The fluorescence characteristics of naphazoline were also studied in the absence and presence of ?-CD. Owing to protection of lowest excited singlet state of naphazoline in the cavity of ?-CD, the fluorescence intensity is markedly increased. The spectrofluorimetric and cyclodextrin-enhanced spectrofluorimetric methods were developed for the determination of naphazoline in some pharmaceutical products. In the other part of this project, the fluorescence properties of piroxicam were studied in various micellar media. Using SDS micellar solution, about 5-fold increase in fluorescence intensity was obtained. Factors affecting the fluorescence intensity were optimized using central composite design. Based on the obtained results, a micelle-enhanced spectrofluorimetric method was developed for the determination of piroxicam in parmaceutical preparations and spiked human serum. Heavy atom induced-room temperature phosphorescence properties of melatonin have been investigated using potassium iodide as heavy atom perturber. In the optimum conditions, the phosphorescence lifetime for this compound was found to be 107 microseconds. The proposed phosphorimetrice method (LOD = 3.6 ng ml-1) has good selectivity for the determination of melatonin in various pharmaceutical preparations. In the other part of this work, room temperature phosphorescence properties of five ?-carboline alkaloids (including harmine, harman, norharman, harmol and harmaline) have been studied using heavy atom induced-room temperature phosphorescence (HAI-RTP) and micelle stabilized-room temperature phosphorescence (MS-RTP) techniques. Harmine, harman and norharman, show intense and useful phosphorescence using high concentration of thallium nitrate as heavy atom reagents in HAI-RTP methodology, with lifetimes in the range of 0.62-0.85 ms. On the other hand, by using MS-RTP technique (SDS micelles and thallium nitrate) all studied compounds show much more intense phosphorescence, with lifetimes in the range of 0.34-2.16 ms. In both methodology sodium sulfite was used for chemical deoxygenating of solutions. Because of high overlapping of phosphorescence spectra of these alkaloids, the possibility of simultaneous determination of harmine, harman and norharman was investigated by the use of multivariate calibration techniques. The results showed that by using constant wavelength synchronous phosphorescence spectra and applying partial least squares regression (PLSR), these compounds can simultaneously be determined with acceptable errors.

Fluorescence

Room temperature phosphorescence

Cyclodextrin

micelle

Ibuprofen

Gemfibrozil

Naphazoline

Piroxicam

Melatonin

?-Carboline

امجدی، محمد

منظوری، جمشید، استادراهنما

گلابی، سید مهدی، استادمشاور

سرورالدین، محمدحسین، استادمشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی