عنوان

تجلی شاعرانه صفات الهی و شیطانی انسان در شعر سنتگرای معاصر

‭۴۵۷۸پ‬

per

تجلی شاعرانه صفات الهی و شیطانی انسان در شعر سنتگرای معاصر

/محمد باقر بهادری

: دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی

، قلی زاده

‮‭۵۰۷‬ص‬

چاپی

فاقد اطلاعات کامل

کارشناسی ارشد

ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، گروه زبان و ادبیات فارسی

‮‭۱۳۹۰/۱۱/۳۰‬

تبریز

انسان و صفات زشت و زیبای او در مطاوی شعر شاعران سنتگرای معاصر به رغم تفاوت ها و شدت و ضعف‌ها در بسامد و محتوا، بسیار وسیع بازتاب یافته است و هر کدام آنها به فراخور توان علمی و مراتب حکمی و عرفانی خود از منظر آموزه های دینی در تبیین آن صفات اهتمام ورزیده و رجاحت انسان شناسی دینی را در کلامشان تبلور داده اند .اما از آنجایی که تاکنون پژوهش مبسوط در این زمینه به سامان نرسیده و شعر بسیاری از این سخنوران ناشناخته و نکاویده مانده است و به تموج مبانی فکری و اعتقادی آنها در شعرشان پرداخته نشده است، لذا پژوهش مستقل در این خصوص ضروری به نظر رسید از این رو نگارنده برای معرفی برخی از شاعران سنتگرا و معناگرای برخوردار از شم عرفانی یا فلسفی معاصر و تبیین نوع نگرش و بینش آنها و تطبیق مضامین تربیتی و تعلیمی کلام آنها و نیز آشنا کردن خوانندگان با این مفاهیم و مطالب، دست به این پژوهش زد.این سطور با این فرضیات رقم خورد که شاعران این پژوهش در نگاه به چیستی و کیستی انسان و انعکاس اوصاف زشت و زیبای او، تحت تأثیر آموزه های دینی قرار گرفته و با الهام از مبانی اسلامی، صفات انسان را به نکوهیده و پسندیده تقسیم کرده و فضیلت و رذیلت او را در اتصاف بدان صفات دیده اند .البته برخی از شاعران حکیم و عارف این نوشتار نظیر علامه هیدجی و حسن زاده آملی، تلاش کرده اند که با معارف و باورها و یافته های اخلاقی، عرفانی و فلسفی کلامشان را پر مغز و نغز کنند و شکل و صورت گفتارشان را بیشتر با جلوه های هنری و زیبایی های ادبی نیاراین.شیوه پژوهش این مختصر کتابخانه ای و به شکل تفسیری و انتقادی و بنیادی است که پس از مطالعه منابع و کتاب های مربوط و گردآوری اطلاعات و نمونه برداری و تلخیص آنها، نقد و بررسی و تنظیم و نگارش لازم برای تحصیل اهداف و انجام کار دنبال شد و در نهایت مجموعه حاضر در چهار فصل ص‌کلیات ص‌بررسی و نقد منابع ص‌در آمدی بر مبانی نظری انسان شناسی دینی و بازتاب آن در شعر سنتگرای معاصرو ص‌بازتاب اوصاف زشت و زیبای آدمی در شعر سنتگرای معاصرفراهم آمد و در فرآیند مطالعه و تحقیق این نتایج حاصل و معلوم شد که شاعران این پژوهش، خودشناسی را به عنوان راه وصول به حق می دانند و کار کرد خودشناسی را از هستی شناسی بیشتر می شمارند و انسان خودشناخته و الهی شده را نخب‍ عالم هستی می خوانند .اینان معتقدند که انسان متشکل از دو بعد) جسم و روح (است و جسم به اقتضای ماهیتش فناپذیر و فاقد کرامت و روح به جهت تجردش نامیرا ست و همه فضیلت آدمی مترتب بدین بعد است .آنها مقام خلیفه اللهی را منحصر در حضرت آدم نمی بینند، بلکه همه انسان ها را لایق رسیدن بد ین مقام می دانند و بر این باورندکه هر انسانی اگر خود را از رذایل و قبایح تهی و پاک سازد مظهری از اسمای الهی می شود و بدین مقام نایل می گردد.بدین جهت تنها انسان را صاحب کرامت و برتر از همه خلایق شمرده و دارای آن لیاقت و قابلیت دیده اند که می تواند عروج وجودی و اشتداد روحی پیدا کند .آنها متأثر از تعلیمات وحیانی، صفات الهی آدمی نظیر :سخاوت، تلاش ورزی، خاموشی، جوانمردی، راستگویی، فقیرنوازی و نظایر اینها را رشد دهنده، پاک کننده و به معراج برنده قلمداد می کنند و متصفان بدین صفات را انسان های برتر و متخلق به اخلاق الله و متصف به صفات الله و در یک کلمه خلیفه الله می شمارند و در مقابل از صفات شیطانی همچون پست همتی، ترسویی، تنبلی، جهل، ریاکاری، ناامیدی و مانند اینها را فرساینده روح و زداینده محاسن و فضایل، سقوط دهنده و هلاک کننده آدمی نام می برند .آنها برای جذب مخاطب و تفهیم مطلب کوشیده اند که سخن خود را با آرایه های هنری تزیین دهند و دل های مخاطبان را برای غور در موضوع برانگیزانند، هر چند که برخی از آنها به این امر همت نکرده و غنا و محتوای کلامشان را مد نظر قرار داده اند و این باعت شده است که سخن آنها بیشتر شکل نظم به خود بگیرد

‮‭Man and his good and bad traits have been reflected in poetic contents of contemporary traditionalist poets in spite of differences, intensity and Weaknesses in frequency and content , and each of them has attempted to explain those traits with respect to religious doctrine in proportion to their scientific ability and mystical degree, and they have crystallized religious humanism superiority. However, since there has been no extensive research in this field by now and the poems of many of these poets remained unknown and their intellectual bases and beliefs have not been discussed in their poems, independent research in this case seems necessary. Therefore, the author has done this research to introduce some traditionalist and semanticist poets having contemporary philosophical and mystical flair, to explain their insight and view, to compare didactic and instructional contents of their discourse and to familiarize the readers with these concepts and materials. These lines have been written with the assumptions that the poets of this research have been influenced by religious doctrine considering the nature of mankind and reflection of his good and bad traits, also , they have divided human traits into praiseworthy and blameworthy ones through drawing their inspiration from religious bases. However, some of the theologian and mystic poets of this paper such as Allameh Hidaji and Hassan zadeh Amoli have attempted to make their discourse meaningful through knowledge, beliefs and moral findings. research method of this summary is library type, interpretive, critical and basic one which has been studied after reviewing references and related books, collecting data, Sampling and summarizing them. Finally , the present collection has been provided in four chapters including "generalities" , "manifestation of self - realization importance and necessity" , "Spirit and soul reflection" , " human generosity manifestation" , " human Succession reflection" and " reflection of good and bad traits " of human in contemporary traditionalist poetry. These results obtained through study and research process that the poets of this research consider self- realization as the way of connect to God, and they consider self- realization function more than ontology and call the exalted person the elite of universe. They believe that human composed of two dimensions (body and soul) and body is mortal and lacking generosity because of its nature, thry refer to soul as immortal due to its abstractness, and relate all human virtues to this dimension. They do not Consider Adam the only Successor of God, and believe that all humans are successors of God. Therefore, they view human the only Creature who has generosity and who is better than other Creatures, and has the ability to ascend existentially and to find spiritual intensity. Being influenced by divine instructions, they praise divine qualities of human such as munificence, hard- working, Silence , Chivalry, truthfulness, Caressing the poor Also , they denounce evil traits such as meanness, timidity , Laziness, ignorance, hypocrisy , disappointment , They have attempted to attract the addressee and to explain the material through decorating artistic arrays . However some of them have not paid attention to this affair and not Considered their discourse content and this has coursed their letters to be in verse form‬

humanism

self realization

succession

successor of god

creation

devil traits

evil traits

بهادری، محمدباقر

حدیدی، خلیل، استاد راهنما

مهدی پور، محمد، استاد راهنما

مقصودی، نورالدین، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی