عنوان

حدود غایت‌گرایی در فلسفه‌ی ارسطو

‭۴۵۷۷پ‬

per

حدود غایت‌گرایی در فلسفه‌ی ارسطو

/فرزاد، علمی جهانی

تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، گروه فلسفه

‮‭۱۱۰‬ص‬

چاپی

کارشناسی ارشد

ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، گروه فلسفه

تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، گروه فلسفه

بحث علت از آغاز اندیشه‌ورزی بشر همراه او بوده است و فیلسوفان نیز از آغاز تاکنون از آن سخن گفته‌اند .ارسطو علت‌ها را در چهار گروه دسته‌بندی می‌کند ‮‭۱‬ .ـ علت مادی، آنچه شیء از آن ساخته‌می‌شود، ‮‭۲‬ ـ علت صوری، صورت یا الگو، ‮‭۳‬ ـ علت فاعلی، یا به تعبیر خود ارسطو، مبدأ حرکت، ‮‭۴‬ ـ علت غایی، که بر پایان یا هدف دلالت می‌کند.ارسطو با تحلیل آرای فیلسوفان قبلی در باب علت‌ها، خود را نخستین متفکری می‌شمارد که به علت غایی توجه کرده است .به نظر او فیلسوفان قبلی در مورد علت غایی حق مطلب را ادا نکرده‌اند .او معتقد است در طبیعت، غیر از بعضی تصادفات اتفاقی، همه‌ی آنچه وجود دارد یا رخ می‌دهد، از برای غایتی وجود دارد یا رخ می‌دهد .در این راستا او به تحویل علل سه گانه‌ی صوری، فاعلی و غایی به یک علت در عرصه‌ی طبیعت معتقد است .حتی خداوند در فلسفه‌ی او به عنوان علت غایی مطرح می‌شود .آنچه او درباره‌ی خداوند در مابعدالطبیعه می‌گوید ظاهرا مانع هر گونه دخالت غایتمندانه‌ی خدا در طبیعت است .در نظر او، موجودات عالم طبیعت برپایه‌ی اشتیاقی درونی به سوی غایات خود در حرکتند.ارسطو از غایات طبیعت چنان سخن می‌گوید که گویی فعالیت غایت انگارانه‌ای در درون خود طبیعت وجود دارد، و صورت همان غایتی است که اشیاء میل به تحقق آن دارند .از سوی دیگر ارسطو به وجود بخت و اتفاق قائل است .ولی بخت و اتفاق در نظر او جزو علل بالعرض هستند .اتفاق از ویژگی‌های ماده ناشی می‌شود .از آنجایی که اشیاء طبیعی از ماده و صورت تشکیل یافته‌اند گاهی نقص ماده مانع فعالیت غایت انگاری طبیعت می‌شود، بر این اساس حدی برای غایت گرایی طبیعت وجود دارد

From the very beginning human beings have been concerned with the causes of phenomena . This is reflected in philosophers works from early days up to now . Aristotle divided causes into four groups: 1- Mattirial cause what of wich every thing is made, 2- Formal cause, form or patten , 3- effective cause or as Aristotle calls it the source of action , 4- Final cause the end the goal. with regard to the work of earlier philosophers , Aristotle regards himself as the first thinker to ponder on the final cause, so for him they had not discussed this issue. He believes that, except for some events happening just by chance, there is a final cause for every thing that happens or exists. In line with this conviction reduces the triple causes of formal, effective, and final to one cause in realm of naturese for Aristotle, even God is a final causes this teaching. What ever he says about God in Metaphysics is astensibly hindering every goal-directed activity an the part if God in nature.aristotle talks of natures final in a way as if finality is in natures essence, and the From is the same finality that things are inclined to actualize. aristotle believes in Luck chance too. But for him Luck and chance too. But for him lucke and chance are secandary. Chance results from the properties of matter. Since in many time deficiency of matter impedes teleogical acthvity of nature so, there is a limit for nature's finality

Final Cause

Nature

Change

Natural Necessity

علمی جهانی، فرزاد

فتحی، حسن، استاد راهنما

شجاری، مرتضی، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی