بررسی تحمل شوری در گیاه سویا (soybean) درحضور برخی از ترکیبات آنتیصاکسیدان
/لیلا رضازاده حمیدیه
تبریز:دانشگاه تبریز
۱۰۴ص.
:جدول،نمودار۳۰*۲۹س.م+لوح فشرده
چاپی
واژه نامه بصورت زیرنویس
کتابنامه ص.:۹۲-۱۰۱
کارشناسی ارشد
زیست شناسی- علوم گیاهی فیزیولوژی گیاهی
۱۳۸۸/۱۱/۲۵
تبریز:دانشگاه تبریز
شرایط تنش موجب آسیب گونهصهای گیاهی میصشود .شوری خاک یا آب از عمدهصترین تنشصها بوده و میصتواند رشد گیاه و تولید محصول را بشدت محدود کند .تنش شوری موجب تغییرات متعددی در سوخت وساز گیاه میصشود که عمدهصترین آنها سمیت یونی، تنش اسمزی، و تولید گونهصهای فعال اکسیژنصدار میصباشد .به نظر میصرسد توانایی گیاهان عالی در پاکصسازی اثرات سمی اکسیژن فعال در تعیین تحمل آنها در برابر این تنشصها بسیار مهم باشد .اگر چه آسکوربیک صاسید در گیاهان یکی از مهمصترین و فراوان-ترین آنتیصاکسیدانصهای محلول در آب میصباشد، ولی اطلاعات اندکی در مورد نقش آن در کاهش اثرات تنش شوری روی رشد گیاه در دست است .برای درک این نکته که آیا کاربرد آسکوربیک اسید خارجی میصتواند اثرات تنش شوری را کاهش دهد، در این پژوهش اثرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی تنش شوری و پیش تیمار دانهصهای سویا با ویتامین C تحت شرایط شوری و بدون شوری در سه مرحله از چرخه زندگی سویا) جوانهصزنی، دانهصرست و گیاه کامل (در دو کولتیوار سحر و DPX مطالعه شد .بذرهای استریل شده قبل از کشت به مدت چهار ساعت در آبص مقطر یا محلول آسکوربیکصاسید (mg/Lit۴۰۰ و ۰)خیسانده شدند .سپس این بذرها بر روی کاغذ صافی های استریل خیس شده با ۱۰ میلی لیتر آب مقطر یا محلول های Nacl منتقل شدند .هر کاغذ صافی شامل ۲۵ بذر و هر تیمار در چهار تکرار انجام شد .بذرها در۲۵ Cو تاریکی جوانه زدند .دانهصرست ها به مدت ۱۰ روز رشد -کردند .روزهای سوم و ششم، سه میلیصلیتر آب مقطر یا محلول NaCl به هر کاغذ صافی اضافه و درصد جوانهصزنی گزارش شد .گیاهان نیز در شرایط گلخانه ای در دمای۲۳ - ۲۵ Cدر پرلیت رشد کردند که با محلول غذایی نیومن حاوی محلولهای۵۰ ، ۵/۱۲ و ۰ میلی مولار NaCl آبیاری می شدند .تحمیل تنش شوری رشد را در هر دو کولتیوار کاهش داده و موجب کاهش جوانه زنی، کاهش طول و وزن خشک اندامصهوایی و ریشه دانهصرستصها و گیاه کامل، کاهش میزان کلروفیل، افزایش غلظتNa + وCl - همراه با کاهشK + در اندامصهوایی و در نتیجه افزایش نسبت+/K+ Na بافت، افزایش میزان MDA و فنل تام در اندام صهوایی شد .تحت غلظتصهای بالای شوری کاهش در فعالیت آنزیمصهای کاتالاز و پراکسیداز و افزایش فعالیت SOD دانهصرستصها و افزایش در فعالیت آنزیمصهای گیاهان کامل شد .اما پیش تیمار دانه ها با ASA اثرات مضر تنش شوری روی رشد هر دو رقم را خنثی کرد .افزایش القاء شده با ASA در رشد گیاهان تحت تنش شوری با افزایش در فعالیت CAT و POD در دانهصصرستصهای رقم سحر و افزایش در فعالیت SOD در هر دو رقم، کاهش در فعالیت آنزیم های گیاهان کامل هر دو رقم، افزایش فنل کل در رقمDPX ، افزایش میزان کلروفیل، تجمعK + و کاهش درNa + وCl - و در نتیجه کاهش نسبت+/K+ Na و کاهش در میزان MDA همراه است .از این یافته ها اینگونه استنتاج می شود که کاربرد ASA اثرات مضر تنش شوری روی رشد گیاه را خنثی کرده و باعث حفظ هومئوستازی یونی می شود، اما این اثرات به رقم هم بستگی دارد.
All stress conditions cause injury on plant species. Salinity in soil or water is one of the major stresses and can severely limit plant growth and crop production. Salt stress causeses a number of changes in plant metabolism including ion toxicity, osmotic stress and production of reactive oxygen species (ROS) are most prominent. The ability of higher plants to scavenge the toxic effects of active oxygen seems to be very important determinant of their tolerance to these stresses. Although ascorbic acid (ASA) is one of the most important and abundantly occurring water soluble antioxidants in plants, relatively little is known about its role in counteracting the adverse effects of salt stress on plant growth. To know that whether exogenous application of ascorbic acid (ASA) could alleviate the adverse effects of salt stress, we studied the physiological and biochemical effects of salt stress and pre-treatment soybean seeds with vitamine C under salin and non-salin condition in three stages of soybean cycle life (germination, seedling and whole plant) using two soybean cultivars SAHAR and DPX. Sterilized seeds were soaked in distilled water or ASA solution(0, 400 mg/lit) for 4 hrs before they were sown in distilled water or Nacl solution (0, 12.5 , 50 mM). Thesse seeds were then transferred to sterile sheets of whatman filter paper moistened with 10 ml of distilled water or Nacl solution. Each sheet containing 25 seeds and each treatment was replicated four times. The seeds were allowed to germinate at 25 C in darkness. Seedlings were allowed to grow for 10 days. 3 ml of distilled water or Nacl solution were added to each sheet on days 3 and 6 and rate of germination was recorded. The plants were grown in a glasshouse with 23-25C temperatures and in perlite irrigated with Neuman nutrient solution containing 0, 12.5 and 50 mM of NaCl. Imposition of salt stress reduced the growth of both cultivars by causing reduction in percentage of germination, shoot and root length and dry weight in seedling and whole plant, reduction in chlorophyll content, enhancing accumulation of Na+ and Cl? coupled with a decrease in K+ in the shoot of both cultivars thereby increasing tissue Na+/k+ ratio, increasing MDA content and increasing total phenol content in shoots of both cultivars under increased salt concentrations, reduction in CAT and POD activity and increasing SOD activity in seedlings, increasing in enzymes activity in whole plant. However, pretreatment seeds with ASA counteracted the adverse effects of salt stress on the growth of both cultivars. ASA-induced enhancement in growth of salt-stressed plants was associated with increase CAT and POD activity in seedling only in SAHAR cultivar, and increasing SOD activity in both cultivars, reduction in enzymes activity in whole plant, increasing total phenol content in DPX cultivar, increasing chlorophyll content, accumulation of K+ and reduce in Na+ , Cl? and thereby decrease Na+/k+ ratio and reduction in MDA content. These findings led us to conclude that applied AsA counteracts the adverse effects of salt stress on growth of soybean and maintaining ion homeostasis, however, these effects were cultivar specific.