عنوان

تجزیه ژنتیکی مقاومت به سرما در کلزا به روش دیالل

‭۲۵۶پ‬

per

تجزیه ژنتیکی مقاومت به سرما در کلزا به روش دیالل

/سارا دژستان

: کشاورزی

‮‭۱۳۴‬ص‬

جدول، نمودار، عکس

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.: ‮‭۱۲۵-۱۳۴‬

کارشناسی ارشد

مهندسی کشاورزی- اصلاح نباتات

‮‭۱۳۸۲/۰۵/۲۵‬

تبریز

در این پژوهش مقاومت به سرما بر اساس شاخصهای مزرعه‌ای و آزمایشگاهی در تلاقی‌های دیالل ‮‭۶‬ رقم کلزا مورد مطالعه قرار گرفت .والدها عبارت از ‮‭Orakel‬ ، ‮‭۷۰۴۵۹۱PF‬ ،‮‭Maluka‬ ،‮‭Global‬ ، ‮‭Lisandra‬ و ‮‭Shiralee‬ بودند .به منظور بررسی قابلیت زمستان گذرانی ژنوتیپ‌ها، آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد .در ارزیابی آزمایشگاهی، شاخص‌های میزان اتلاف آب بافت ، درصد آب بافت ومیزان قندهای محلول تحت شرایط خوگرفتگی و درصد تراوش یونی، میزان اتلاف آب بافت و درصد بقا در دماهای‮‭۴‬ - ،‮‭۷‬ -،‮‭۱۰‬ - و‮‭۱۳‬ - اندازه گیری شدند .برای انجام این آزمایشات از گیاهان کاملا خوگرفته استفاده گردید .تجزیة داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای‮‭Excel‬ ،‮‭SPSS‬ ،‮‭MSTATC‬ ، ‮‭SAS‬ و ‮‭Diallel‬ انجام گرفت .بین ژنوتیپ‌ها از نظر بقای زمستانه در مزرعه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد .بین ژنوتیپ‌ها برای تمام شاخص‌ها به جز درصد آب بافت تحت شرایط تنش، اختلاف معنی‌داری وجود داشت .مقایسات میانگین برای صفات آزمایشگاهی نشان داد که والد ‮‭Orakel‬ در مجموع از نظر ویژگیهای مقاومت به سرما بهتر از بقیة والدین بود .در میان هیبریدها نیز‮‭Maluka - Global‬به عنوان بهترین هیبرید شناخته شد .این هیبرید در کلیه صفات نسبت به والدین خود هتروزیس از نوع والد برتر نشان داد و از نظر میزان قندهای محلول و درصد بقا از ‮‭Orakel‬ برتر بود .نتایج این پژوهش براساس تجزیه دیالل نشان داد که ژن‌های افزایشی مطلوبی از نظر مقاومت به سرما در والدهای ‮‭Maluka‬ و ‮‭Global‬ وجود دارد زیرا در تمامی صفات اندازه‌گیری شده قبل از تنش و پس از اعمال تنش هر دو والد دارای بیشترین قابلیت ترکیب عمومی بودند .بنابراین از این دو والد می‌توان به عنوان والدین برخوردار از ژن‌های افزایشی مطلوب در برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود .از میان هیبریدهای مورد بررسی،‮‭Maluka - Global‬نسبت به دیگر هیبریدها بهترین قابلیت ترکیب خصوصی را در اکثر صفات دارا بود .بنابراین، این هیبرید از ژن‌های غالب بیشتری برای مقاومت به سرما برخوردار بود.

In this research, we investigated cold hardiness of six inbred lines of Brassica napus L., based on the field and laboratory characters, by crossing Orakel, PF704591, Maluka, Global, Lisandra and Shiralee as parents in diallel mating system. A randomized complete block design was used to evaluate the winter survival of genotypes in the field. The laboratory measurements were amount of tissue water loss, percent of tissue water content and soluble carbohydrates after acclimation of plants along with percent of ion leakage, amount of tissue water loss and survival rate at freezing temperatures of -4, -7, -10 and -13 degrees of centigrade. All of the characters were measured on cold acclimated plants. For analysis of data different computer programs such as Excel, SPSS, MSTATC, SAS and Diallel were used. There was no significant differences among genotypes regarding to survival rate. However, under laboratory condition significant differences were observed among genotypes for all of the characters, except for percent of tissue water content in the cold stress condition. Comparison of means indicated superiority of Orakel over other parents for most of characters under both the stress and acclimation conditions and Maluka -Global was the best hybrid with respect to cold resistance traits. This hybrid showed high parent heterosis for all the characters studied and was better than Orakel for soluble carbohydrates and survival rate. Diallel analysis showed that Maluka and Global were the good general combiners with respect to all of the characters studied before and after cold stress. These parents have suitable combination of genes with additive effect which could be used in breeding programs for cold hardiness. Among hybrids the largest specific combining ability was observed for Maluka -Global with respect to most of the characters. Therefore, genes with dominant effect involved in controlling cold resistance of this hybrid.

دژستان، سارا

مقدم واحد، محمد، استاد راهنما

شکیبا، محمدرضا، استاد مشاور

آلیاری، هوشنگ، استاد مشاور همکار

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی