۲۳۲۴۲پ
per
تحلیل مخاطرات ژئومورفیک سواحل شمالی تنگه هرمز و ارزیابی آسیب‌پذیری آن در راستای مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی
Analysis of the geomorphic hazards and its vulnerability assessment in the northern coast of the Strait of hormoz for integrated coastal zone managmen
/فاطمه پرهیزکار
: برنامه‌ریزی و علوم محیطی
، ۱۳۹۹
، راشدی
۲۰۸ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
ژئومورفولوژی گرایش مدیریت محیطی
۱۳۹۹/۰۷/۰۷
تبریز
سیستم‌های ساحلی بسیار پویا و فعال هستند و تغییر و تحول در آن‌ها به دلیل برخورد دو محیط دینامیک خشکی و دریا، نسبتا سریع روی می‌دهد .رشد و توسعه در محدوده سواحل و تمرکز فعالیت‌ها در این منطقه موجب شده است که از طرفی مردم، تأسیسات و گونه‌های گیاهی و جانوری در منطقه ساحلی در معرض خطر و آسیب‌پذیری انواع مخاطرات طبیعی و انسانی قرار گیرند .شناسایی عوامل به‌وجود آورنده و انواع آن‌ها در تدوین خطصمشی‌های صحیح برنامه‌ریزی‌های اصولی در این مناطق امری ضروری است .محدوده مطالعاتی در استان هرمزگان در محدوده تنگه هرمز) از رود حیوی تا رود مهران (واقع شده است .این تحقیق بر آن است که پتانسیل مخاطرات ژئومورفولوژیکی منطقه مورد مطالعه را برآورد، و نقش هر یک از عوامل ژئومورفیک ,دینامیک و انسانی را بررسی کرده، و پس از تعیین پتانسیل‌صهای مخاطرات، نقش عوامل مؤثر در آسیب‌پذیری و در توانمندی‌های این مناطق، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد .بدین منظور از مطالعات کتابخانه‌ای، داده‌های آماری سازمان‌های مختلف و مطالعات میدانی و ابزارهایی چون نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی، عکس‌های هوایی، تصاویر ماهواره‌ای، دستگاه GPS و نرم‌افزارهای کامپیوتری شامل ArcGIS۱۰.۳, Exell, ENVI, Photoshop و Super Decisions مورد استفاده قرار گرفت .پس از انجام مطالعات پایه و گردآوری اطلاعات و داده‌های مورد نیاز و تبیین مبانی نظری و مورفولوژی ساحلی و وضعیت مخاطره و عوامل مؤثر در آن در محدوده مطالعاتی، سعی شد با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و مدل‌های مختلف، چون شاخص آسیب‌پذیری ساحلی(CVI) ، مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) ، مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی(ICZM) ، تکنیک سنجش از دور(RS) ، وضعیت مخاطره آمیز بودن منطقه، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد .نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان می‌صدهد که با نگاهی به تغییرات خط ساحلی طی دوره‌صهای آماری۱۹۷۲) - (۲۰۱۹خطوط ساحلی در بخش شرقی) محدوده A, B, C,D) بیشتر به سمت دریا پیشروی داشته‌صاند که این نشان دهنده این است که در بیشتر قسمت‌صها رسوبگذاری بیش از فرسایش بوده است .بر اساس میانگین بدست آمده از کلیه ترانسکت‌صهای بخش E, F و ,G خطوط ساحلی در طی ۴۷ سال مورد بررسی دارای نوساناتی بوده است اما به طور کلی فرسایش و رسوبگذاری در حالت تعادل به سر می‌صبرند .در این پژوهش با توجه اهمیت جنگل‌صهای مانگرو درمنطقه مورد بررسی طی یک دوره زمانی ۴۷ ساله روند تغییرات وسعت مانگروهای تنگه هرمز در سه سایت خورخوران ,تیاب و تالاب آذینی بررسی شد .هر سه سایت در طی این دوره زمانی با افزایش و توسعه جنگل‌صهای مانگرو همراه بوده است .با مقایسه نتایج حاصل از روند افزایشی و کاهشی جنگل‌صهای مانگرو با منحنی‌صهای منطبق با متوسط میزان جزر و مد و ویژگی‌صهای مورفولوژیک منطقه به این نتیجه حاصل شد که سایت‌صهای مورد مطالعه از بابت ویژگی‌صهای هیدرودینامیک دریا مانند متوسط میزان جزر و مد منطقه و گستردگی پهنه آبگیری، میزان ارتفاع امواج و مورفولوژی ساحلی مانند شیب و رسوب‌صها و آب ورودی به منطقه از رودخانه‌صهای مهران، خورجل ,جلابی ,حسن‌صلنگی ,میناب ,گز و حیوی پتاسیل بسیار بالایی برای توسعه هر چه بیشتر جنگل‌صهای مانگرو دارد .در نهایت می‌صتوان گفت نتایج حاصل از این پژوهش با فرآهم آوردن اطلاعات به روز و دقیق درباره تغییرات وسعت سایت‌صهای رویشگاهی خورخوران ,تیاب و تالاب آذینی و علت این تغییرات، می‌صتواند به برنامه‌صریزی‌صهای اثربخش برای انجام اقدامات حفاظتی و احیا و توسعه مانگروها در این منطقه کمک شایانی کند .در ادامه به بررسی متغیرهای تأثیرگذار در ارزیابی مخاطرات پهنه ساحلی مانند ,دانه‌صبندی ,ژئومورفولوژی ,لیتولوژی ,تغییرات خط ساحلی ,توپوگرافی ,شیب ,زاویه قرارگیری امواج در برابر ساحل ,ارتفاع موج ,دامنه جزر و مد ,کاربری اراضی ,فاصله از جاده‌صهای ساحلی ,قوانین حفاظت از اراضی ساحلی پرداخته شد و هر کدام به‌صصورت جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .در نهایت لایه‌صها با یکدیگر تلفیق شدند و پهنه‌صهای مخاطره‌صآمیز و آسیب‌صپذیر مشخص شدند .نتایج پهنه‌صبندی ساحل از نظر شاخص آسیب‌صپذیری ساحلی (CVI) با استفاده از مدل ANP در محدوده مورد مطالعه نشان می‌صدهد که پهنه‌صهای با شدت آسیب‌صپذیری متوسط بیشترین مساحت و درصد را به خود اختصاص داده است که میزان آن برابر با ۲/۳۵ درصد از کل محدوده را دربر می‌صگیرد .هر چند که بیشترین کلاس آسیب‌صپذیری شدید ,به میزان ۶/۳۹ درصد از کل محدوده مطالعاتی را شامل می‌صشود مربوط به عامل ژئومورفولوژیکی است که ,آسیب‌صپذیری بیشتری نسبت به دو عامل هیدرودینامیک دریا و انسانی نشان می‌صدهد .بخش‌صهایی که میزان پتانسیل آسیب‌صپذیری بیشتری را نشان می‌صدهند ,شامل بیش‌صترین پهنه خطر در محدوده مرکزی منطقه مورد مطالعه) بندر کرگان ,تیاب ,کلاهی ,تخته ریز(؛ در بخش شرقی محدوده مورد مطالعه) تالاب آذینی ,مصب رودخانه گز و میشی (در بخش غربی محدوده مورد مطالعه) سایه خوش و بخش شرقی خوریات (مشاهده می‌صشود ,هر چند که دقیقا همین بخش‌صها جزو مناطق حفاظت شده هستند اما با توجه به اینکه همچنان در پهنه آسیب‌صپذیری شدید و خیلی شدید قرار گرفته‌صاند ,نشان دهنده این است که اعمال محافظت و قوانین تصویب شده برای محافظت از این بخش‌صها به خوبی و درست اجرا نمی‌صشود) .به طور مثال ساخت حوضچه‌صهای پرورش میگو در این مناطق (و بقیه مناطق نوار ساحلی نیز کم و بیش دارای پتانسیل خطر شدید و متوسط هستند .با توجه به نتایج حاصل شده از این تحقیق باید ,برای برنامه‌صریزی در منطقه مورد مطالعه به تک‌صتک پارامترهای تأثیرگذار توجه کرد تا بتوان میزان بهره‌صوری را از توانمندی‌صهای منطقه افزایش داد و در عین حال پتانسیل آسیب‌صپذیری و مخاطره را در مناطق حساس کاهش داد
Coastal systems are very dynamic, and their movement is relatively fast due to the collision of onshore and marine environments. Growth and development in the coastal areas and the concentration of activities in this area have caused people, facilities, Phones and flora in the coastal area to be endangered and vulnerable to various natural and human hazards. Identifying the causative factors and their types is essential in formulating the correct policy principles in these areas. The study area in Hormozgan province is located in the Strait of Hormuz (from Hivi River to Mehran River). This study aims to estimate the geomorphological hazards of the study area, and investigate the role of each of the geomorphic, dynamic and human factors, and after determining the potentials of hazards, the role of effective factors analysis in vulnerability and capabilities of these areas. For this purpose, were used library studies, statistical data of various organizations and field studies and tools such as topographic maps, geological maps, aerial photographs, satellite images, GPS devices and computer software including ArcGIS10.3, Super Decisions, Exell, ENVI. After conducting basic studies and collecting the required information and data and explaining the theoretical foundations and coastal morphology and the risk situation and the factors affecting it in the study area, we tried to use different techniques and models, such as coastal vulnerability index (CVI), model Network Analysis Process (ANP), Integrated Coastal Zone Management (ICZM), Remote Sensing Technique (RS), Area Risk Status, to be reviewed and analyzed. The results of the present study show that by looking at the shoreline changes during the statistical periods (1972-2019), the shorelines in the eastern part (range A, B, C, D) have advanced more towards the sea. This indicates that in most parts the deposition was more than erosion. Based on the average obtained from all transects of sections E, F and G, the shorelines have fluctuated during the 47 years under study, but erosion and sedimentation are generally in equilibrium. In this study, considering the importance of mangrove forests in the study area during a period of 47 years, the trend of changes in the size of mangrove straits in the Strait of Hormuz in three sites of Khorkhoran, Tiab and Azini wetland was investigated. All three sites have been associated with the growth and development of mangrove forests during this time period. By comparing the results of the increasing and decreasing trend of mangrove forests with curves corresponding to the average tidal rate and morphological characteristics of the region, it was concluded that the studied sites in terms of sea hydrodynamic characteristics such as average The tide of the region and the extent of the catchment area, the height of the waves and the coastal morphology such as slopes and sediments and the water entering the region from the rivers of Mehran, Khorjal, Jalabi, Hasanolangi and Minab have a very high potential for further development of mangrove forests. Finally, it can be said that the results of this study, by providing up-to-date and accurate information about changes in the size of Khorkhoran, Tiab and Azini wetlands and the cause of these changes, can lead to effective planning for measures. Help conserve and rehabilitate and develop mangroves in the area. In the following, the effective variables in the assessment of coastal zone hazards such as granulation, geomorphology, lithology, shoreline changes, topography, slope, waves dominate, wave height, tidal range, land use, distance from the road Coastal waters, coastal land protection laws were discussed and each was analyzed separately. In the following, the effective variables in the assessment of coastal zone hazards such as granulation, geomorphology, lithology, shoreline changes, topography, slope, waves dominate, wave height, tidal range, land use, distance from the road Coastal waters, coastal land protection laws were discussed and each was analyzed separately. The results of coastal zoning in terms of Coastal Vulnerability Index (CVI) using ANP model in the study area show that zones with moderate vulnerability have the highest area and percentage, which It covers 35.2 of the total area. Although the most severe vulnerability class, accounting for 39.6 of the total study area, is related to the geomorphological factor, which shows greater vulnerability than the two hydrodynamic and humans factors. Areas that show the highest potential for vulnerability include the highest risk zones in the central area of the study area (Kargan port, Tiab, Kolahy, Takht-e-Rriz); In the eastern part of the study area (Azini Wetland, estuary of Gaz and Mishi rivers) in the western part of the study area (Saye Khosh and the eastern part of Khoryat) can be seen, although exactly these parts are among the protected areas, but with Considering that they are still in the area of severe and very vulnerable vulnerabilities, it indicates that the protection measures and laws adopted to protect these sectors are not being implemented properly and correctly. For example, the construction of shrimp ponds in exactly the same protected areas) and other coastal areas have more or less high and medium risk potential. According to the results of this study, for planning in the study area, each of the effective parameters should be considered in order to increase the productivity of the region's capabilities and at the same time increase the potential for Vulnerability and hazard. Decreased in sensitive areas
Analysis of the geomorphic hazards and its vulnerability assessment in the northern coast of the Strait of hormoz for integrated coastal zone managmen
پرهیزکار، فاطمه
parhizkar, Fatemeh
رجبی، معصومه، استاد راهنما
مختاری، داود، استاد مشاور
یمانی، مجتبی، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
