۲۲۸۴۰پ
per
برنامه‌ریزی مشارکتی توسعه روستاهای سردشت با تاکید بر بازارچههای مرزی
Participatory Planning for Development of Sardasht Villages with Emphasis on Border Markets
/خالد علی‌پور
: برنامه‌ریزی و علوم محیطی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۲۱۰ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی گرایش برنامه ریزی آمایش کیفیت محیطی مناطق روستایی
۱۳۹۸/۱۱/۱۴
تبریز
روستاهای نواحی مرزی عمدتا به‌صدلیل دوری از مرکز و وجود برخی ناامنی‌صهای احتمالی و انزوای جغرافیایی، با مشکلات متعددی از جمله مشکلات اقتصادی، قاچاق کالا و ناپایداری اقتصادی و اجتماعی روبه‌صرو هستند .بازارچه‌صهای مرزی به‌صعنوان یکی از اهرم‌صهای مهم توسعه پایدار در نواحی مرزی به‌صشمار می‌صروند و می‌صتوانند تاثیرات متعددی بر روستاهای پیرامون خود داشته باشند .لازمه بهره‌صگیری از فرصت‌صهای مرتبط با بازارچه‌صهای مرزی، تقویت عناصر مشارکت روستایی جهت پیوند و ارتباط با بازارچه و توسعه برنامه‌صریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در این زمینه است .شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی، از نواحی مرزی به شمار رفته و دارای سه بازارچه مرزی موقت و رسمی می‌صباشد .بر همین مبنا، هدف اصلی این پژوهش، تبیین روابط و پیوندهای بین بازارچههای مرزی و روستاهای پیرامون با تاکید بر برنامه‌صریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در جهت توسعه آتی این پیوند پرداخته شده است .روش انجام پژوهش از نوع کاربردی و ماهیت داده‌صها، کمی کیفی است و از روش‌صهای کتابخانه‌صای و میدانی برای گردآوری داده‌صها استفاده شده است .نمونه آماری شامل ۳۳۵ نفر از مردم ساکن عمدتا شاغل روستاهای پیرامون بازارچه‌صهای مرزی است که از طریق فرمول کوکران و به‌صصورت تصادفی انتخاب شده است و همچنین کارشناسان شامل مسئولان امور اداری و محققین و همچنین مدیران و فعالان حاضر در بازارچه‌صهای مرزی است .در بخش تجزیه-وصتحلیل داده‌صها، از طریق روش تحلیل محتوای استقرایی به بررسی مقوله‌صهای موثر بر برنامه‌صریزی مشارکتی روستایی مرتبط با بازارچه‌صهای مرزی پرداخته شده و سپس از طریق تحلیل‌صها و آزمون‌صهای آماری، میزان تاثیرات بازارچه‌صهای مرزی در ابعاد زیست-محیطی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی مورد تحلیل قرار گرفته و عوامل موثر بر مشارکت مردمی در بازارچه‌صهای مرزی واکاوی شد .در نهایت از طریق تحلیل SWOT و QSPM اقدام به ارائه راهبردهای موثر در این زمینه شد .نتایج نشان داد که میزان تاثیرات بازارچه‌صهای مرزی بر ابعاد توسعه‌صروستایی در شهرستان سردشت، نسبی و محدود بوده و عوامل جلب مشارکت مردمی نیز چندان برجسته نبوده است .بر این اساس، استفاده از راهبردهای شبکه‌صسازی و خوشه‌صسازی، فناوری‌صهای جدید، بازارچه‌صهای مشترک، طیف‌صبندی بازار محصولات و غیره به عنوان راهبردهای کلیدی معرفی شدند .همین‌صطور، رابطه بین روستاهای نمونه در شهرستان سردشت با بازارچه‌صهای مرزی چندان مطلوب نبوده و حالت یک طرفه دارد و روستائیان سهم چندانی از منافع حاصل از وجود بازارچه‌صهای مرزی کیله، اشکان و قاسم‌صرش ندارند .همچنین در الگوی پیشنهادی پژوهش عمدتا تأکید کلی بر پایداری اقتصادی) توسعه کارآفرینی و ایجاد کسب وصکارهای خرد، توسعه جریانان فضایی، توسعه ظرفیت‌صهای گردشگری و(... ، اجتماعی) توانمندسازی روستاییان بخصوص زنان، حمایت از نیروی انسانی فعال در بازارچه‌صهای مرزی، حمایت از نیروی انسانی شاغل در بازارچه‌صهای مرزی و(... ، کالبدی و زیست‌صمحیطی) جلوگیری از آلودگی و تخریب محیطصزیست، توسعه زیرساخت‌صهای کالبدی در نواحی روستایی و (... بوده است
Frontier villages are facing many problems, including economic problems, smuggling, and economic and social instability, largely due to distance from the center and some potential insecurity and geographic isolation. Border markets are one of the important levers of sustainable development in border areas and can have many impacts on the surrounding villages. It is necessary to take advantage of the opportunities associated with border markets, strengthen the elements of rural participation to link and link with the market and develop participatory planning and provide a favorable role model. Sardasht city in West Azarbaijan province is one of the border regions and has three provisional border markets. Accordingly, the main purpose of this study is to explain the relationships and links between border markets and surrounding villages with emphasis on participatory planning and to provide a favorable model for the future development of this link. The research method is applied type and the nature of the data is quantitative-qualitative and library and field methods have been used for data collection. The sample consisted of 335 inhabitants of mainly working villages around the border markets selected by Cochran formula and randomly selected as well as experts including administrators and researchers as well as managers and actors in the border markets. Is. In the data analysis-analysis section, through the inductive content analysis method, effective categories on rural participatory planning related to border markets are studied and then through statistical analyzes and tests, The impacts of cross-border markets on the environmental, socio-cultural and economic dimensions were analyzed and the factors affecting popular participation in cross-border markets were analyzed. Finally, SWOT and QSPM analysis provided effective strategies in this regard. The results showed that the effect of border markets on the rural development dimensions in Sardasht city was relative and limited and the factors of popular participation were not significant. Accordingly, the use of networking and clustering strategies, new technologies, common markets, product market spectroscopy and so on were introduced as key strategies. Similarly, the relationship between the sample villages in Sardasht city with the border markets is not favorable and one-sided and the villagers have little share of the benefits of the Kile, Ashkan and Qasemarsh border markets. Also in the proposed model of research, the main emphasis is on economic sustainability (entrepreneurship development and creation of micro businesses, development of space flows, development of tourism capacities, etc.), social (empowerment of rural people especially women, support of active human resources in Border markets, support for human resources working in border markets, etc., physical and environmental (prevention of pollution and environmental degradation, development of physical infrastructure in rural areas, etc.)
Participatory Planning for Development of Sardasht Villages with Emphasis on Border Markets
علی‌پور، خالد
Alipour, Khaled
ظاهری، محمد، استاد راهنما
کریم‌زاده، حسین، استاد راهنما
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
