بررسی تطبیقی شرط تکافو در قصاص از دیدگاه فقه و حقوق ایران وافغانستان
comparative study of the equality condition in qisas from the point of view of jurisprudence and the rights of Iran and Afghanistan A
/امیر محتشمی
: الهیات و علوم اسلامی
، ۱۳۹۸
، راشدی
۸۸ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
فقه و حقوق اسلامی
۱۳۹۸/۱۱/۰۸
تبریز
یکی از احکامی که برای پیشگیری ازجنایات مورد توجه شارع مقدس واقع شده و به تفصیل، حکمت و حکم آن بیان شده است، قصاص در مورد جرائم عمد علیه تمامیت جسمانی اشخاص است .قصاص به عنوان مجازات چنین جرایمی در قـرآن و بـه تبـع آن در فقـه همه مذاهب اسلامی من جمله فقه امامیه وفقه حنفی و قـانون مجازات اسلامی ایران وقانون جزای افغانستان پیش بینی شده است .این مجازات اهداف و حکمتهای خاصی دارد و کـارکرد آن حفظ حیات جامعه است .اجـرای ایـن مجـازات منـوط بـه تحقق شرایطی در مرحله ثبوت و اجرای آن است که در فقه امامیه و حنفی و قوانین جزای کشورهای مورد مطالعه) ایران و افغانستان (تشریح شده است .ازجمله شروط استحقاق قصاص، تکافو در دین و جنسیت است.تکافو در برابری عضو مورد جنایت با عضوی که قرار است قصاص شود نیز یکی از این موارد است .این موضوع نزد فقهاء شیعه و حنفی و قـوانین مجـازات ایران و افغانستان مورد بحث و قانونگذاری قرار گرفته است و سوال اساسی این تحقیق چگونگی ترسیم شرط تکافو در قصاص از دیدگاه فقه امامیه و حنفیه و حقوق موضوعه ایران و افغانستان است، که با گردآوری اطلاعات با روش توصیفی تحلیلی، بر اساس مطالعه کتابخانه ای) مطالعه کتب، مقالات، رساله ها و استفاده از سایت های حقوقی (بر اساس اصول صحیح فیش برداری و رعایت موازین اقدام انجام شده است .طبق نتایج بدست آمده فقهای دو مذهب امامیه و حنفی در اجرای مجازات قصاص در کلیات شرایطی همچون مکلف بودن قاتل، تساوی در آزاد و برده بودن، تساوی در دین، نبودن رابطه ابوت و محقون الدم بودن مقتول و تساوی در جنسیت اشتراکات زیادی دارند و اختلافاتی در فروع و جزئیاتی مانند : امکان اجرای قصاص بر دیوانه ای که در حالت افاقه مرتکب قتل شده، امکان قصاص قاتل مسلمان در قتل کافر ذمی، امکان استیفای قصاص از مادر و نظایر اینها داشتند
Islamic religion and Sharia has a valuable set of public instructions and declaratory rules which were designed for human development and prosperity. One of these rules is retaliation to prevent crimes and was interested by holy legislator and described in detail. Retaliation against intentional crimes involve all of the body and retaliation as a punishment against such crimes is provisioned on Quran, and accordingly, in jurisprudence (fiqh) of all Islamic sects including Imamia and Hanafi, and in Islamic Penal Code of Iran and Afghan Penal Code. This punishment has certain objectives and philosophy, working to save the society. Execution of this punishment depends on fulfilment of certain qualifications in proving and execution phases which is described in detail in sects of Imamia and Hanafi and in criminal law of countries under study (Iran and Afghanistan). One of the qualifications deserving retaliation is religious and gender sufficiency. Sufficiency of organ which is to be retaliated against the organ subject to crime, is another qualification. This issue is discussed and legislated by Shia and Hanafi jurisprudents and Iranian and Afghan criminal laws. However, given the different approaches of Shia and Hanafi sects in this regard, Iranian and Afghan criminal laws has had some discrepancies during the history. This study investigate this punishment in Islamic Criminal Law of Iran approved in (1392) and Criminal Code of Afghanistan approved in (1395)
comparative study of the equality condition in qisas from the point of view of jurisprudence and the rights of Iran and Afghanistan A