۲۱۶۸۵پ
per
ارزیابی مقادیر فرسایش و تولید رسوب و نقش شاخص های ژئومورفولوژیک در حوضه آبریز میقان
Estimation of erosion and sediment production and the role of geomorphologic indices in basin meighan
/آتنا عسگری
: برنامه‌ریزی و علوم محیطی
، ۱۳۹۸
، میرزائی
۱۴۹ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
ژئومورفولوژی گرایش مدیریت محیطی
۱۳۹۸/۰۴/۱۲
تبریز
افزایش جمعیت و تغییر در الگوی مصرف مردم، بهره برداری بیشتر از منابع طبیعی آب و خاک کشور را ایجاب می نماید .از طرفی اهمیت شناسایی بالای منابع زمین امری است که بایستی با ترویج و توسعه بهینه کاربری اراضی برای نگهداشت و افزایش حاصلخیزی منابع خاک صورت پذیرد .پیامد این شناخت متقابل از منابع آب و خاک، و بها دادن به آن، افزایش رفاه مردم و عدم وابستگی اقتصادی کشورها است .در این میان تشدید فرسایش خاک و فزونی رسوبات، بعنوان دو محرک تنش‌صزا، مهمترین تهدید برای این منابع به حساب می‌صآیند .حوضه های آبریز در ایران از نظر زمین شناسی، ناهمواری، اقلیم و سایر عوامل موثر در امر فرسایش بسیار متفاوت هستند، به طوری که ارزیابی فرسایش و اولویت بندی اراضی را در روش استفاده از واحدهای هیدرولوژیکی با مشکل مواجه می سازند .هدف اصلی از این پژوهش برآورد میزان فرسایش و رسوب همچنین مطالعه و تحلیل شاخص های ژئومورفولوژیکی در سطح هر یک از زیر حوضه ها است.در ابتدای کار حوضه میقان به چند زیرحوضه تقسیم بندی شده است سپس اندازه گیری و محاسبه مقادیر شاخص های ژئومورفولوژیکی در زیر حوضه های مورد مطالعه انجام گردیده است.در ادامه کار برآورد مقدار فرسایش و رسوب زیر حوضه ها به صورت مجزا با توجه به معادلات تجربی موجود صورت گرفته است.در نهایت، بررسی روابط آماری بین متغیرهای مستقل شامل شاخص های مورفولوژی و متغیر وابسته شامل مقادیر فرسایش و رسوب زیر حوضه ها در نظر گرفته شده اند .در نتیجه نرخ فرسایش در هریک از زیرحوضه های تعیین شده با روش FSMمحاسبه شده است همچنین شاخص های کمی ژئومورفیک محاسبه و روابط آماری میان مقادیر شاخص های کمی ژئومورفیک و نرخ فرسایش و رسوب در هریک از زیر حوضه های هیدرولوژیکی کشف و مورد تحلیل قرار گرفته است .مطابق با نتایج همبستگی شاخص های ژئومورفولوژی با مقادیر فرسایش و رسوب ، با افزایش شاخص ژئومورفولوژی شکل حوضه مقدار فرسایش و رسوب نیز بیشتر می شود .اما شاخص های ژئومورفولوژیAF ،T ، S و SL رابطه معکوس با رسوب دارند .با توجه به نتایج، بر اساس شاخص ارتفاع، در زیرحوضه های مرتفع تر به دلیل دریافت بارش بیشتر، مقدار فرسایش و رسوب نیز بیشتر است که مطابق با افزایش ارتفاع حداکثر، نیز می باشد .با این حال نتایج، بیانگر تأثیر عامل ارتفاع بر میزان فرسایش زیرحوضه ها بود .در کل، نتایج این پژوهش نشان داد که پتانسیل فرسایش و رسوب دهی در زیرحوضه های مطالعاتی منطقه میقان متغیر می باشد .لذا در یک استنتاج می توان بیان داشت که هر چند شاخص های ژئومورفولوژیکی، ارتفاع، هندسی حوضه و آبراهه در تغییرات فرسایش موثر بوده اند، ولی تأثیر سازندهای زمین شناسی بیشتر از شاخص های مذکور بوده است چرا که زیرحوضه های منطقه میقان از نظر ساختار زمین شناسی در مرحله بلوغ می باشند و دارای فرسایش متغیرپذیرتری هستند، به طوری که پادگانه های آبرفتی، ماسه سنگ و اسلیت در همه زیرحوضه ها پراکنش داشت که نسبت به فرسایش حساس می باشند
Increasing population and changing the pattern of consumption of people, requires more exploitation of the country's natural resources. On the other hand, the importance of identifying high land resources is an issue that should be promoted and promoted through the use of optimal land for maintaining and increasing the productivity of soil resources. The consequence of this mutual understanding of water and soil resources is to increase the welfare of the people and the economic dependence of the countries. In the meantime, the intensification of soil erosion and sedimentation, as two stressors, is considered to be the most important threat to these resources. The watersheds in Iran are very diverse in terms of geology, roughness, climate, and other factors affecting erosion, so that erosion assessment and prioritization of land in the method of using hydrological units are difficult. The main objective of this study is to estimate the amount of erosion and sediment, as well as study and analyze the geomorphologic indices at the surface of each sub-basin. At the beginning of the operation, the Meqan basin was divided into several sub-basins; then, measurement and calculation of the values of geomorphologic indices Subsequently, estimates of erosion and sediment deposition of sub-basins were performed separately, according to existing experimental equations. Finally, the study of statistical relationships between independent variables including morphological indices and dependent variables including erosion and sediment values of sub-basins are considered. As a result, the erosion rate in each of the sub-basins determined by the FSM model is calculated; also geomorphic quantitative indices are calculated and the statistical relationships between the values of geomorphic quantitative indices and erosion and sedimentation rates in each of the hydrological sub-basins have been analyzed and analyzed. Is. According to the results of correlation of geomorphologic indices with erosion and sedimentation rates, increasing the geomorphic index of the basin shape also increases the amount of erosion and sediment. But AF, T, S and SL geomorphic indices have inverse relationship with sediment. According to the results, based on elevation indices, in higher sub-basins, due to higher rainfall, the amount of erosion and sediment is also higher, in accordance with the increase in maximum height. However, results indicate the effect of elevation factor on the extent of erosion of the sub-basins. In general, the results of this study showed that erosion potential and sedimentation potential in the sub-basins of the Muqan region are variable. Therefore, in a conclusion, it can be stated that although geomorphological, altitude, geometric data of the basin and the waterways have been effective in erosion changes, the geological formations have been more effective than the mentioned indices, because the sub-basins of the Muqan region are structurally Geology is at maturity stage and has more variable erosion, so that alluvial, sandstone and slate tundrabs are distributed in all sub-basins that are sensitive to erosion
Estimation of erosion and sediment production and the role of geomorphologic indices in basin meighan
عسگری، آتنا
Asgari, Atena
حجازی، سید اسدالله، استاد راهنما
رجبی، معصومه، استاد مشاور
وروانی، جواد، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
