مکانیابی بهینه دفن پسماندهای جامد شهری بر اساس معیارهای هیدروژئومورفولوژیکی با استفاده از مدل AHP) مطالعه موردی :دشت ارومیه)
Optimal Site Selection of Solid Waste Disposal in Urmia City with Emphasis on Hydrogeomorphological Features Using AHP Model (Case Study: Urmia Plain)
/سحر اکبری
: برنامهریزی و علوم محیطی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۱۵۲ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
ژئومورفولوژی گرایش هیدروژئومورفولوژی در برنامهریزی محیطی
۱۳۹۷/۰۶/۱۸
تبریز
تولید زباله نتیجه زندگی جوامع بشری بوده و خطرات زیست محیطی ناشی از سوء مدیریت مواد زاید جامد، یکی از مشکلات اساسی است .رشد جمعیت شهرنشینی کشورهای در حال توسعه در دههصهای گذشته و سرعت گرفتن پدیده شهر نشینی، ضرورت توسعه پایدار محیط زیست و مدیریت کارآمد مواد زائد را میصطلبد و امروزه با توجه به اینکه دفن پسماند بدون رعایت مسائل زیست محیطی تهدیدات زیادی را به محیط زیست وارد میصکند .انتخاب مکان مناسب و مکانصیابی برای دفن بهداشتی زباله ضروری است .از سوی دیگر مکانصیابی و یافتن مکان بهینه دفن پسماند یکی از مهم-ترین جنبهصهای مدیریت مواد زاید میصباشد .در این میان علم هیدروژئومورفولوژی با توجه به ماهیت خود که به بررسی اندرکنش و روابط بین فرایندهای هیدرلوژیک با اشکال ناهمواری و مواد سازندهصی زمین میصپردازد، میصتواند نقش مهمی را در مکانصیابی دفن پسماند جامد شهری داشته باشد .محدوده مورد مطالعه جهت مکانیابی بهینه دفن پسماندهای جامد شهری، دشت ارومیه در استان آذربایجان غربی واقع در سمت غرب دریاچه ارومیه بین طولصهای جغرافیایی ۴۴ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۴۵ درجه و ۳ دقیقه شرقی و عرضصهای جغرافیایی ۳۷ درجه و ۰۸ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۵۰ دقیقه شمالی واقع شده است .هدف اصلی این تحقیق، مکانیابی بهینه دفن پسماندهای جامد شهری دشت ارومیه با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی میصباشد .همچنین نقشه لایهصهای موثر شامل) طبقاتصارتفاعی، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، عمق آبهای زیرزمینی، لیتولوژی، خاکصشناسی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، مناطق حفاظت شده، فاصله از شهر، فاصله از روستا، فاصله از جاده در محیط GISآماده شد .سپس با استفاده از نظرات کارشناسان مربوطه در این زمینه اقدام به وزنصدهی در نرم افزار Expert Choice گردید .تفسیر ضرایب لایهصها نشان داد که معیار لیتولوژی با وزن۲۰۷/۰، عمق آبهای زیرزمینی۱۶۲/۰، و کاربری زمین با وزن ۱۴۹ /۰ با دارا بودن بیشترین ضرایب نقش مهمصتری نسبت به سایر لایهصها در پهنه بندی دشت ارومیه جهت مکانیابی بهینه دفن پسماند جامد شهری دارند، با تلفیق و ترکیب نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی (AHP)و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) محدوده مورد مطالعه از نظر مستعد بودن برای دفن پسماند به چهار گروه) نامناسب، نسبتا نامناسب، مناسب و بسیار مناسب (پهنه بندی شدهصاند و در نهایت پهنهصی بسیار مناسب جهت دفن پسماند این شهر در ارتفات غرب دشت ارومیه با مساحت ۲۲/ ۷۶ کیلومتر مربع، مشخص و الویتصبندی شد .با توجه به در نظر گرفتن سطح بالای آب زیرزمینی، نبود درهصها و مسیلها و حوضهصهای خشک، و بهصدلیل اینکه پهنه-های مناسب دفن پسماندهای جامد شهری، از زمینصهای اطراف دشت بلندتر است، از بین ۴ روش مناسب دفن پسماند، روش سراشیبی جهت دفن پسماندهای جامد شهری محدوده مورد مطالعه مورد استفاده قرار میصگیرد
Waste production is the result of human activities and therefore, environmental hazards, which are due to mismanagement of solid waste, are among the main problems of this process. Over the past decades, urban population growth in developing countries as well as high rate of urbanization has accelerated the urgent need of constant development of the environment and the efficient management of the waste. Nowadays, since the waste landfill without environmental considerations entails a lot of threats to the environment, choosing a proper location for a sanitary waste landfill is essential. On the other hand, finding and locating the optimal waste landfill site is one of the most important aspects of waste management. In this regard, hydro-geomorphology based on its fundamental nature which deals with the interaction and relationships between hydrological processes with landforms and ground materials can play an important role in site selection of the solid urban waste landfills. The study area for optimal location of municipal solid waste disposal, Urmia Plain, West Azerbaijan Province, is located to the west of Urmia Lake, and lies between longitude 44 and 50' to 45 and 3' east, and between latitude 37 and 80' and 37 and 50' north. The study area of the Urmia plain is 1243 km2. The length of the plain along the north-south is an average of 55 km and along the east-west is about 22 km. The lowest area around there is the border of Urmia Lake with a height of 1280 (m.a.s.l.), and the highest point is Barderash mountain with a height of 3608 (m.a.s.l.). The main objective of this research is to determine the optimal location of urban solid waste disposal in Urmia plain by using a hierarchical analysis model. The effective layers' maps were also prepared considering the following factors: class-efficiency, slope, slope direction, distance from the river, depth of groundwater, lithology, pedology, land use, vegetation, protected areas, distance from the city, distance from the village, and distance from the road in the GIS environment. Then, by entertaining the experts' opinions in this regard, Expert Choice software was being weighted. The interpretation of the coefficients of the layers showed that as for determining the optimal location of municipal solid waste, the layers with lithology criteria weighing 0.207, groundwater depth of 0.162, and land use with a weight of 0.149, which are the highest coefficients, have a more important role than other layers in the zoning of Urmia Plain. By combining the results of the hierarchical analysis (AHP) and the geographical information system (GIS), zoning of the studied area, regarding the potentially for disposing of waste, was established in a classification of four groups of (inappropriate, relatively unsuitable, suitable and very suitable) and ultimately a very suitable area for landfilling of this city's waste (with an area of 76.22 km2) was determined and prioritized in the west elevation of Urmia plain and since the appropriate areas for municipal solid waste disposal are higher than the lands around the plain, the downhill/slide method is used to accomplish this purpose. Considering some natural facts like the height of groundwater and the absence of valleys, wetlands and dry basins, and also because the appropriate areas of landfill of solid municipal waste are located in a higher position than the land around the plain, as for the disposal of solid urban waste the downhill method is used out of four suitable landfill methods in the study area
Optimal Site Selection of Solid Waste Disposal in Urmia City with Emphasis on Hydrogeomorphological Features Using AHP Model (Case Study: Urmia Plain)