در حال حاضر در اغلب کشورهای در حال توسعه گرایش برنامهصریزان به تمرکززدایی فضایی، کاهش صنابرابریصهای منطقهصای، دوگانگی شهری- روستایی متمرکز شده و منجر به اتخاذ راهبردهای شهرنشینی متفاوتی گردیده است یکی از مهمصترین این راهبردها تقویت شهرهای میانی و حمایت از آنصها میصباشد .در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، نقش شهر میانی ابهر در توسعه منطقهصای با استفاده از روشصها و مدلصهای کمی مانند مدلصهای جمعیتی نظیر رتبه- اندازه، کششصپذیری، آنتروپی و شاخص نخست شهری)شاخص دو شهر( مدلصهای اقتصادی نظیر ضریب مکانی(L.Q) ، تغییر سهم، طولی و عرضی ایزارد و شاخص ترکیبی توسعه انسانی(HDI) مدلصهای حوزه نفوذ نظیر مدل سون گدلند، تئوری نقطه جدایی و تئوری تأثیر متقابل مورد ارزشیابی و تحلیل قرار گرفته است .علاوه بر این با استفاده از دادهصهای مرکز آمار ایران و نزم افزار Excel محاسبات مربوطه انجام گرفته است .نتایج حکایت از نقش مثبت این شهر در تعادل بخشی فضایی و جذب مهاجرین داشته و نشانصگر حوزه نفوذ وسیع این شهر بر حوزه پیرامونی میصباشد .با وجود این با نقصان و تنگناهایی روبهصرو بوده است و برای رسیدن به یک وضعیت مطلوب و مناسب که تمامی نقاط سکونتگاهی منطقه به اندازه برابری از تراوشات توسعه شهر بهرهصمند شوند فاصله زیادی وجود دارد .در این راستا علاوه بر نقش محلی)درون شهری (باید به نقش منطقهصای نیز توجه گردد تا شهر بتواند علاوه بر ارائه خدمات و امکانات به ساکنان خود در مقیاس منطقهصای و سطوح بالاتر نیز موفق عمل نماید .از این حیث ساختار شهری و منطقهصای باید به صورت سیستمی، یکسان توسعه یابد تا شهر ابهر در ارائه مطلوب خدمات و امکانات به حوزه نفوذ خود و در نهایت رسیدن به توسعه منطقهصای بهتر عمل نماید
Currently, in most developing countries, planner tendency is to focus on spatial decentralization, reduce regional inequalities and urban-rural dichotomy and has led to the adoption of different urbanization strategies. one of the most important of these strategies is to strengthen the medium sized cities and support them. In this study using descriptive-analytical method, role of ABHAR middle cities in regional development using methods and quantitative models like as demographic models like rank-size, elasticity, entropy and urban primary index (two-city index); Economic models like LQ, shift share, longitudinal and transverse and human development; penetration domain models like as the Soun-Gardland model, the separation point theory and the interaction effect theory have been evaluated and analyzed. further more, relevant calculations using Statistical Center of Iran and Excel software have been done. The results show a positive role of this city in space equilibrium and attract immigrants. And show the vast influence of this city to surrounding area. Nevertheless it face with flaws and bottlenecks and to achieve a favorable situation that all of the settlements in the area will benefit from the development of the city, there is a lot of distance. In this regard in addition to local role, regional role should be considered, and the city can in addition to providing services and facilities to its own residents, in regional scale and higher levels act successful. In this respect urban and regional structure should be developed systemic, that city of ABHAR in desirable services and facilities providing to service area and finally achiving regional development do better