۱۷۰۴۹پ
per
پاسخهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برخی تودههای خربزه و طالبی ایران (.(Cucumis melo L تحت تنش شوری در شرایط هیدروپونیک
/بهروز سرابی
: کشاورزی
، ۱۳۹۵
چاپی
دکتری
باغبانی گرایش سبزیکاری
۱۳۹۵/۰۶/۱۶
تبریز
مناطق زیر کشت خربزه و طالبی در ایران اغلب در نواحی خشک و نیمهخشک هستند که معمولا دارای مشکل شوری نیز میباشند .تودههای بومی این محصولات مقاومتهای متفاوتی نسبت به شوری از خود نشان میدهند و پژوهشها بیانگر این مسئله هستند که ارقام موجود از حساس تا نیمهمتحمل نسبت به شوری میباشند، ولی اطلاعات محدودی بر اساس تحقیقات علمی در مورد میزان تحمل به شوری تودههای بومی این محصولات وجود دارد .بنا به گفتار فوق، این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی پنج توده خربزه و طالبی ایران) خاتونی، سوسکی سبز، کاشان، سمسوری و قبادلو (انجام شد .رقم گالیا F۱ به عنوان رقم متحمل به شوری جهت مقایسه با تودههای بومی این محصول استفاده گردید .این پژوهش به صورت دو آزمایش اجرا شد .در آزمایش اول، جوانهزنی بذرها در داخل پتریدیش به صورت آزمون فاکتوریل با دو فاکتور شوری) صفر،۲۰ ،۴۰ ، ۶۰ و ۸۰ میلیمولار کلرید سدیم (و رقم) پنج توده خربزه و طالبی بومی ایران و یک رقم خربزه گالیا F۱) در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در انکوباتور بررسی شد .در این مرحله جوانهزنی بذر و برخی صفات بیوشیمیایی در گیاهچهها اندازهگیری شدند .در آزمایش دوم، تودههای خربزه و طالبی در گلخانه و به صورت هیدروپونیک طبق طرح آزمایشی فاکتوریل دو عاملی شامل شوری) صفر،۳۰ ، ۶۰ و ۹۰ میلیمولار کلرید سدیم (و رقم) پنج توده خربزه و طالبی بومی ایران و یک رقم خربزه گالیا F۱) در قالب طرح پایه کاملا تصادفی کشت شدند .در آزمایش دوم برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، صفات کیفی میوه و نیز غلظت تعدادی از عناصر معدنی اندازهگیری شدند .نتایج این پژوهش نشان داد که اثر تیمار شوری بر بیشتر صفات مورد مطالعه در هر دو آزمایش معنیدار بوده است .به عنوان مثال در آزمایش اول درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و بنیه بذر همراه با افزایش غلظت نمک به صورت معنیداری کمتر شده بود در صورتی که میانگین زمان جوانهزنی، میزان پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدی، فعالیتهای پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در گیاهچهها به صورت معنیداری بیشتر شده بودند .توده قبادلو بیشترین شاخص تحمل شوری را در مرحله جوانهزنی دارا بود .در آزمایش دوم هم همراه با افزایش سطح تنش شوری کاهش معنیداری در محتوای نسبی آب، شاخص پایداری غشا، محتوای کلروفیلa ، کلروفیلb ، کاروتنوئیدها و سطح برگ ثبت شد در حالی که میزان پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدی، پرولین، کربوهیدرات و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان به صورت قابل ملاحظهای بیشتر شده بود .وزن تر و خشک ساقه، برگ، دمبرگ و ریشه در کلیه گیاهان مورد مطالعه همراه با افزایش سطح تنش شوری کاهش چشمگیری نشان داد .همچنین میزان عناصر سدیم و کلر ساقه، برگ و میوه به صورت معنیدار افزایش یافت در صورتی که غلظت پتاسیم کم شده بود .بررسی خصوصیات کیفی میوه هم افزایش قابل توجهی را در میزان اسیدیته، مواد جامد محلول، ویتامین ث، فنل، ظرفیت آنتیاکسیدانی و درصد وزن خشک میوه نشان داد در حالی که وزن میوه، عملکرد و زمان رسیدن، کاهش یافت .به علاوه ضرایب همبستگی ساده بین صفات با توجه به ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که برخی از صفات ارتباط مثبت یا منفی معنیداری با هم داشتند
Melon-growing areas in Iran are often in arid and semi arid regions which usually have a salinity problem as well. Local landraces of these crops have different resistance to salinity and studies showed that current cultivars are sensitive and semi tolerant to salinity, but there is limited information based on scientific studies about salt tolerance of these crops. So that, this study was done to investigate the effect of salinity stress on morphological, physiological and biochemical characteristics of five Iranian melons (Khatouni, Suski-e-Sabz, Kashan, Samsuri and Ghobadlu). The Galia F1 as a salt-tolerant cultivar was included for comparison with local landraces of this crop. This study was conducted in two experiments. In the first test, the germination of seeds was evaluated in Petri dishes with a factorial experiment as a completely randomized design with two factors, including salinity (0, 20, 40, 60 and 80 mM NaCl) and cultivar (five Iranian melon landraces and one melon cultivar Galia F1) in an incubator. In this stage seed germination and some biochemical characteristics in seedling were measured. In the second test, the melon landraces were cultivated hydroponically in the greenhouse according to a factorial experiment as a completely randomized design with two factors, including salinity (0, 30, 60 and 90 mM NaCl) and cultivar (five Iranian melon landraces and one melon cultivar Galia F1). In the second experiment, some morphological, physiological and biochemical characteristics, fruit quality traits and concentration of some mineral elements were analysed. The results of this research showed that most of the studied traits in two experiments significantly affected by salinity treatments. For example, in the first experiment the germination percent, germination rate and seed vigour decreased significantly as salt concentration increased, while the mean germination time, content of hydrogen peroxide, lipid peroxidation, peroxidase, ascorbate peroxidase and superoxide dismutase activities in the seedlings significantly increased. During the germination stage, the Ghobadlu landrace had the highest salt tolerance index. Also, in the second experiment a significant decrease in relative water content, membrane stability index, chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids content and leaf area was recorded with increasing salinity stress, while the content of hydrogen peroxide, lipid peroxidation, proline, carbohydrate and activity of antioxidant enzymes increased remarkably. Across all studied plants, fresh and dry weight of stem, leaf, petiole and root significantly decreased as salinity stress increased. Also sodium and chloride concentrations of stem, leaf and fruit significantly increased while potassium content decreased. Also evaluation the quality traits of fruits showed a significant increase in the amount of acidity, total soluble solids, vitamin C, phenol, antioxidant activity and dry matter of fruit, while the fruit weight, yield and maturity time decreased. Furthermore, the simple correlation coefficients between traits according to the Pearson correlation coefficient showed that some traits had significant positive or negative relationship.
سرابی، بهروز
بلندنظر، صاحبعلی، استاد راهنما
قادری، ناصر، استاد مشاور
طباطبایی، سید جلال، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایهسازی قبلی
