اثر تیمارهای مختلف تغذیهای( شیمیایی، زیستی و تلفیقی) بر عملکرد دارویی علوفهای گیاه کنگرفرنگی(.Cynara scolymus L)
/مرضیه اله دادی
: کشاورزی
، ۱۳۹۵
چاپی
دکتری
زراعت
۱۳۹۵/۱۲/۲۲
دانشگاه تبریز
به منظور بررسی تأثیر کاربرد سیستمصهای مختلف تغذیهصای) شیمیایی، زیستی و تلفیقی (بر عملکرد کمی و کیفی گیاه کنگرفرنگی، آزمایش مزرعهصای در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان طی سال-های۱۳۹۳- ۱۳۹۵انجام گردید .پژوهش به صورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح بلوکصهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد .فاکتور اول شامل سطوح کود شیمیایی نیتروژنی و فسفردار در سه سطح) توصیه شده بر اساس آزمون خاک با درصدهای شاهد) صفر(، ۵۰ و ۱۰۰ درصد (و فاکتور دوم شامل سطوح کود زیستی در چهار سطح) بارور۲، نیتروکسین، بارور+۲ نیتروکسین و شاهد (بودند .در این آزمایش، ویژگیصهای مورفولوژیکی، عملکرد و شاخصصهای کیفی علوفه در مراحل رشد رویشی و گلدهی، خصوصیات علوفه سیلویی کنگر فرنگی و میزان ماده موثره) اسید کلروژنیک (نیز در مرحله رشد رویشی مورد ارزیابی قرار گرفتند .نتایج نشان داد که کاربرد تمام تیمارهای تغذیهصای در مقایسه با عدم کاربرد کود به طور قابل توجهی منجر به بهبود خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد کمی و کیفی و میزان اسید کلروژنیک این گیاه شد .اگرچه با افزایش سطوح کود شیمیایی اکثر صفات مورد مطالعه افزایش یافت ولی زمانیکه از کودهای زیستی همراه با شیمیایی استفاده شد، این افزایش بیشتر بود .کاربرد توأم کودهای زیستی بارور ۲ و نیتروکسین نسبت به تیمار کاربرد جداگانه این میکروارگانیسمصها یک اثر هم افزایی مثبت داشت و منجر به بهبود اکثر صفات این گیاه شد .بیشترین مقدار اسید کلروژنیک برگ در سال اول رویش مربوط به تیمار مصرف ۵۰ درصد کود شیمیایی) اوره+ سوپر فسفات تریپل (و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد بود .کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی تاثیر مثبت بیشتری بر صفات کمی و کیفی گیاه در مرحله رویشی داشت .بیشترین عملکرد علوفه خشک در چین اول (۷۹/۶ تن در هکتار (و دوم (۳۲/۱۰ تن در هکتار (از سطح مصرف ۱۰۰ درصد کود شیمیایی حاصل شد .در میان سطوح کود زیستی نیز سطح کود زیستی نیتروکسین+ بارور ۲ حداکثر عملکرد علوفه خشک را در چین اول (۲۴/۵ تن در هکتار (و دوم (۲۴/۸ تن در هکتار (داشت .با افزایش مصرف کود شیمیایی از سطح صفر تا ۱۰۰ درصد میزان پروتئین خام علوفه در چین اول و دوم افزایش یافت .سطح نیتروکسین+ بارور ۲ و نیتروکسین در میان سطوح مختلف کود زیستی بیشترین میزان پروتئین را در چین اول و دوم داشتند .کمترین میزان الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی در چین اول و دوم از تیمار ۱۰۰ درصد کود شیمیایی به همراه تلقیح توأم بذور با کود زیستی نیتروکسین و بارور ۲ حاصل شد .در مرحله گلدهی) سال دوم رشد (تیمار تلفیقی اثر باقیمانده ۱۰۰ درصد کود شیمیایی + نیتروکسین + بارور ۱۰۰ + ۲ کیلوگرم در هکتار نیتروژن تکمیلی در اکثر صفات اندازهصگیری شده نسبت به سایر تیمارها برتری نشان داد .سطح اثر باقیمانده ۱۰۰ درصد کود شیمیایی+ ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن تکمیلی در میان سطوح مختلف کود شیمیایی بیشترین عملکرد علوفه خشک (۲۵/۸ تن در هکتار (را در مرحله گلدهی به خود اختصاص داد و سطح کود زیستی نیتروکسین+ بارور ۲ نیز بیشترین عملکرد را معادل ۷/۶ تن در هکتار تولید کرد .کنگرفرنگی کیفیت علوفه و سیلوی مناسبی داشت و بالاترین کیفیت علوفه سیلویی به تیمار تلفیقی ۵۰ درصد کود شیمیایی + نیتروکسین + بارور ۲ اختصاص داشت .به طور کلی کاربرد کودهای زیستی به همراه کودهای شیمیایی نقش مفید و مؤثری در بهبود ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد کمی و کیفی گیاه داشت، اما این کودها به تنهایی قادر به تأمین کامل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه کنگرفرنگی به خصوص در خاکصهای فقیر نیستند و اگر همراه با کودهای شیمیایی مورد نیاز مصرف شوند، میصتوانند در بهبود و افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه مؤثر واقع شوند
In order to evaluate the effect of different nutritional treatments on yield and some qualitative traits of artichoke (Cynara scolymus L.), a field experiment was conducted as factorial experiment on the basis of RCBD design with three replications in Isfahan Agriculture and Natural Resources Research Station, Iran during 2014-2016. The first factor consisted of chemical fertilizers at levels of 100 chemical fertilizer, 50 chemical fertilizer and control. The second factor was bio-fertilizer at four levels of Nitroxin, Barvar 2, Nitroxin +Barvar 2 and control. Morphological characteristics, yield and quality of forage, silage quality and chlorogenic acid content of artichoke plant were measured. Results showed that all nutritional treatments significantly improved the qualitative and quantitative yield, morphological characteristics and chlorogenic acid content of artichoke plant compared with control. Although the majority of traits in artichoke plant increased with increasing level of chemical fertilizer, but the combined use of bio-fertilizers and chemical fertilizers was more effective than the chemical fertilizers application alone. The combined use of Barvar 2 and Nitroxin had a positive synergistic effect on the majority of traits in plant compared with the separate application of these microorganisms. The highest and lowest chlorogenic acid content were obtained at the treatment of 50 chemical fertilizer (urea + super phosphate triple) and control, respectively. Combined use of chemical and bio-fertilizers had more positive effects on qualitative and quantitative traits at the vegetative stage. The highest dry forage yield was obtained in the first cutting (6.79 ton ha-1) and second cutting (10.32 ton ha-1) from 100 chemical fertilizer application. Nitroxin + Barvar 2 had the highest dry forage yield in the first cutting (5.24 ton ha-1) and second cutting (8.24 ton ha-1) among bio-fertilizer levels. Increasing chemical fertilizer increased crude protein content in the first and second cutting. Nitroxin + Barvar 2 and Nitroxin had the highest amounts of protein in both cutting. The lowest amount of NDF and ADF was obtained from 100 chemical fertilizer + Nitroxin + Barvar 2 treatment. In flowering stage (second year of growth) the treatment of residual effects of 100 chemical fertilizer + Nitroxin + Barvar 2 + 100 kg per hectare nitrogen fertilizer was better than other treatment in most measured traits. The residual effect of 100 chemical fertilizer + 100 kg ha-1 N fertilizer had the highest dry forage yield (8.25 ton ha-1) at flowering stage, and Nitroxin + Barvar-2 produced the maximum dry forage yield (6.7 ton ha-1). Artichoke silage quality was appropriate and the highest quality of silage were obtained in 50 chemical fertilizer + Nitroxin + Barvar 2. The application of bio fertilizers alone could not fulfill the nutritional requirements of artichoke, especially in poor soils. It seems that it could be used as a complementary fertilizer with chemical fertilizer for improving the qualitative and quantitative yield of artichoke plant