عنوان

الگوسازی تلاطم قیمت نهاده‌ها و محصولات و سرریز آن در بازار دام و طیور کشور

‭۱۶۵۹۳پ‬

per

الگوسازی تلاطم قیمت نهاده‌ها و محصولات و سرریز آن در بازار دام و طیور کشور

/زهرا رسولی بیرامی

: کشاورزی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، راشدی

چاپی

دکتری

مهندسی اقتصاد کشاورزی-گرایش سیاست و توسعه کشاورزی

‮‭۱۳۹۵/۰۶/۱۷‬

تبریز

تلاطم قیمت که در واقع نوسان واریانس قیمت‌ها بوده، ریسک فعالیت پرورش دام و طیور را افزایش می‌دهد و تولیدکنندگان این محصولات را ناراضی و مصرف‌کنندگان آنها را نیز با قیمت‌های نامطمئن مواجه می‌نماید .از طرف دیگر موجب پیش‌بینی کاهش سود از طرف تولیدکنندگان و تهدیدی بر امنیت سرمایه‌گذاری و به تبع آن عدم رغبت به سرمایه‌گذاری در این بخش می‌گردد .این در حالی است که تولیدات این زیربخش نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی کشور دارد .لذا، هدف از مطالعه حاضر بررسی تلاطم قیمت محصولات و نهاده‌های صنعت دام و طیور کشور می‌باشد .در این خصوص، با اجازه دادن به تلاطم برای تغییر جهت تصادفی بین رژیم‌های مختلف تحت شرایط متفاوت بازار سعی شده است تا برآوردهای نیرومندتری از تلاطم قیمت بدست آید .همچنین تلاش گردید ضمن بررسی بازارهای انفرادی از لحاظ تلاطم قیمت‌ها، اثر نامتقارن اخبار بر تلاطم قیمت‌ها و چرخش رژیم تلاطم قیمت، ارتباط عمودی متقابل بین سطوح نهاده‌های تولیدی، تولیدکننده و خرده‌فروشی در بازار دام و طیور کشور نیز از لحاظ سرریز تلاطم قیمت و میزان همبستگی بین تلاطم قیمت‌ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .بدین منظور از سری‌های قیمت‌های دان مرغ، مرغ زنده و گوشت مرغ آماده‌ی طبخ در سطوح عمودی بازار گوشت مرغ، قیمت‌های علوفه، گوساله‌ی زنده و گوشت گوساله در سطوح عمودی بازار گوشت گوساله و قیمت‌های علوفه، گوسفند زنده و گوشت گوسفند در سطوح عمودی بازار گوشت گوسفند به صورت ماهانه طی سال‌های‮‭۱۳۷۱ - ۹۲‬بهره گرفته شد .روند کار الگوسازی رفتار تلاطم قیمت در بازارهای منتخب به صورت تک‌متغیره بدین ترتیب صورت پذیرفت که در مرحله‌ی نخست مدل‌های تک‌رژیمه و در گام بعدی مدل‌های چرخش رژیم برآورد شدند .مدل‌های تک‌رژیمه‌ی استفاده شده شامل مدل‌های‮‭GARCH‬ ،‮‭EGARCH‬ ،‮‭GARCH- GJR‬،‮‭TGARCH‬ ،‮‭SAGARCH‬ ،‮‭PGARCH‬ ،‮‭NGARCH‬ ، ‮‭APGARCH‬ و ‮‭NPGARCH‬ بوده و برای بررسی چرخش رژیم تلاطم قیمت از مدل‌های تک‌متغیره‌ی مارکف سوئیچینگ ‮‭GARCH‬ یا ‮‭MSGARCH‬ با بهره‌گیری از دو رهیافت پیشنهادی کلاسن ‮‭(۲۰۰۲)‬ و هس و همکاران ‮‭(۲۰۰۴)‬ استفاده شده است .جهت بررسی ارتباط عمودی بین بازارها از مدل‌های چندمتغیره‌ی تلاطم در قالب مدل‌های همبستگی شرطی ثابت ‮‭(CCC)‬ و پویا ‮‭(DCC‬ و ‮‭VCC)‬ استفاده شد .برای تخمین سرریز تلاطم قیمت در سطوح عمودی بازارها با در نظر گرفتن چرخش رژیم تلاطم قیمت، از مدل چندمتغیره‌ی ‮‭MSGARCH‬ پیشنهادی هس و میتنیک ‮‭(۲۰۰۸)‬ بهره گرفته شد .نتایج مدل‌های تلاطم تک‌متغیره‌ی تک‌رژیمه نشان می‌دهد که تمام مدل‌های تلاطم منتخب در بازارهای مورد بررسی، غیرخطی بوده که بیانگر این است که تلاطم قیمت در هر هشت بازار اصلی مرتبط با بازارهای گوشت قرمز و گوشت مرغ در کشور، عکس‌العمل‌های نامتقارتی نسبت به اخبار یا تکانه‌های مثبت و منفی وارد شده به بازار نشان می‌دهند .یافته‌های تحقیق مؤید آن است که تکانه‌های وارده بر بازارها به آرامی و به تدریج از بین رفته و دارای پایداری زیادی می‌باشند .نتایج حاصل از برآورد مدل‌های تک‌متغیره‌ی ‮‭MSGARCH‬ نشان داد که حداقل دو رژیم تلاطمی) کم تلاطم و پرتلاطم (در بازارهای مربوطه وجود دارد و تلاطم قیمت بالا در تعداد زیادی از دوره‌ها و نیز چرخش مکرر رژیم تلاطم ویژگی‌های بارزی در اکثر بازارهای دام و طیور کشور بوده و دوره‌ی دوام رژیم کم‌تلاطم در این بازارها بسیار کم و دوره‌ی دوام رژیم پرتلاطم هم بالاست که هر دو مبین وضعیت بسیار نامناسب تلاطمی در اکثر بازارها بوده که ریسک زیادی را در بازار دام و طیور کشور ایجاد می‌نمایند .نتایج تخمین مدل‌های همبستگی شرطی در سطوح عمودی بازار دام و طیور کشور نشان داد که فرض ثابت بودن همبستگی‌های شرطی در طول زمان که در مدل ‮‭CCC‬ بیان شده است، فرض بسیار محدودکننده‌ای بوده و مدل‌های ‮‭DCC‬ و ‮‭VCC‬ مدل‌های مناسبی برای این منظور می‌باشند .وجود همبستگی بین تلاطم قیمت در سطوح عمودی بازار دام و طیور کشور، نشانگر ارتباط و پیوستگی عمودی این بازارها بوده و این ارتباطات قیمتی تأثیر زیادی در میزان و نحوه‌ی اثرگذاری سیاست‌های تثبیتی دولت در زیربخش دام و طیور کشور خواهند داشت .نتایج حاصل از برآورد مدل چندمتغیره‌ی ‮‭MSGARCH‬ مؤید آن است در سطوح عمودی هر سه بازار گوشت مرغ، گوشت گوسفند و گوشت گوساله، دو رژیم تلاطم زیاد و تلاطم کم قابل مشاهده است .نتایج ماتریس احتمالات گذار برآورد شده نشان داد که در بازار دام و طیور کشور بویژه سطوح عمودی بازار گوشت قرمز، چرخش مکرر رژیم تلاطم صورت گرفته که این مسئله عدم حتمیت و عدم قابلیت پیش‌بینی شرایط آینده را تشدید می‌نماید .نتایج مؤید آن است که سرریزهای مختلف تکانه و نیز تلاطم بین سطوح مختلف هر سه بازار در هر دو رژیم رخ داده است ولی این سرریزها در رژیم پرتلاطم شدیدتر و یا بیشتر از رژیم کم‌تلاطم آنها بوده است .با توجه به وجود سرریزهای تلاطم در بازار دام و طیور کشور توصیه می‌شود برنامه‌ریزی‌های انجام شده در بازارها به صورت مجزا از هم صورت نگرفته و این ارتباطات مدنظر قرار گیرد .در بلندمدت فاکتورهای سمت عرضه‌ی این بازارها بیشتر باعث افزایش تلاطم شده است و این مسئله توجه ویژه‌ای نسبت به نهاده‌های تولیدی این محصولات را می‌طلبد .در کوتاه‌مدت نیز می‌توان با ابزارهایی مانند مدیریت اخبار، فاکتورهای طرف تقاضا را کنترل نمود تا آثار سوء تکانه‌ها و اخبار رسیده به بازار دام و طیور کشور تا حد امکان کاسته شود

The price volatility which in fact is the fluctuations of the price variances, increases risk of livestock and poultry activity and makes producers unsatisfied and also encounters consumers with uncertain prices. On the other hand, volatility leads livestock and poultry producers to predict lower profit which is considered as a threat for the investment and consequently makes them unwilling to invest in the sector, while the products of this activity have vital role in ensuring food security plans of the country. Therefore, the aim of this study is to assess the price volatility of products and inputs of Iranian livestock and poultry industry. In this regard, by allowing volatility to vary randomly between different regimes under different market conditions we tried to obtain robust estimates of price volatility. Meanwhile we attempt to investigate individual markets in terms of price volatility, asymmetric news effects on price volatility and price volatility regime switching, vertical relationship between inputs, producers and retailers levels of livestock and poultry market were also examined in terms of price volatility spillovers and correlations. For this purpose, monthly price series of broiler feed, live chicken and broiler for broiler vertical market levels, hay, live calf and beef price series for vertical market levels of beef market, hay, live sheep and mutton price series for vertical market levels of mutton market during the period of 1992:4-2014:3 were used. We first estimated univariate models including single regime and regime switching models. Single regime models include GARCH, EGARCH, GJR-GARCH, GARCH, SAGARCH, PGARCH, GARCH, EGARCH and NPGARCH models. To check regime switching, two univariate Markov switching GARCH (MSGARCH) models proposed by Klaassen (2002) and Haas et al. (2004) were used. To investigate the vertical market integration, multivariate models including constant conditional correlation (CCC), dynamic conditional correlation (DCC) and varying conditional correlation (VCC) models were used. To estimate the volatility spillover effects in vertical market levels taking into account the volatility regime switching, we used the multivariate MSGARCH model proposed by Haas and Mitnick (2008). The results of univariate single regime models show that all estimated volatility models in selected markets are non-linear, which suggests that price volatilities react asymmetrically to the positive and negative shocks or news. Research findings indicate that shocks to the markets disappear slowly and gradually and have high persistency. The results of the univariate MSGARCH models showed that there are two volatility regimes (low and high volatility regimes) in the relevant markets and high price volatility in the number of periods and frequent regime switching are important characteristics of the most of the livestock and poultry markets. Duration of low volatility regime is very short and duration of high volatility regime is very long, both of which represent very bad volatility conditions in the majority of studied markets. This imposes substantial risks to livestock and poultry markets. The results of conditional correlation models showed that the assumption of constant conditional correlations, implied by CCC model, is very restrictive and DCC and VCC models are appropriate models for our purposes. Correlation between the price volatility of the livestock and poultry vertical market levels, represents vertical market integration. This integration may have severe impact on the effectiveness of government stabilization policies on livestock and poultry subsectors. Results of multivariate MSGARCH model confirms that in the vertical market levels of all three market including broiler, beef and mutton markets there are two volatility regimes namely low and high volatility regimes. The estimated transition probability matrix showed that volatility regime has been frequently switched between low and high volatility regimes which intensifies uncertainty and unpredictability of future conditions. The results indicate that different shock and volatility spillovers occurred between different levels of the markets. But spillovers are stronger and greater in high volatility regimes than the low volatility regime. Due to the volatility spillovers in the livestock and poultry markets, we recommend not to plan separately for one market and take into account these relationships. In the long run, supply side factors have more effect on increasing volatility than demand side factors. So this requires special attention to production inputs. In the short run by using tools such as news management, demand side factors can be controlled in order to reduce the adverse effects of shocks and news as possible

رسولی بیرامی، زهرا

قهرمان‌زاده، محمد، استاد راهنما

دشتی، قادر، استاد راهنما

محمدرضایی، رسول، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی