عنوان

استفاده از داده‌های سنجش از دور و تحلیل‌های GIS برای شناسایي تغییرات پوشش سطح زمین در استان کربلا

پ۲۷۵۲۲

per

استفاده از داده‌های سنجش از دور و تحلیل‌های GIS برای شناسایي تغییرات پوشش سطح زمین در استان کربلا

محمد عبدالهادی محمد الاسدی

دانشكده برنامه ریزی و علوم محیطی

۱۴۰۱

۸۰ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی گرایش سیستم اطلاعات جغرافیایی

۱۴۰۱/۰۵/۱۱

رشد سریع جمعیت یکی از مسائل جدی و رایج در سرتاسر جهان است و کشور عراق نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بخش‌هایی از کشور عراق در دهه‌های اخیر با افزایش تعداد و تراکم جمعیت مواجه بوده است و فشار زیادی از افزایش جمعیت به منابع طبیعی عراق وارد شده و در بعضی موارد فعالیت‌های اقتصادی و رشد ساخت‌وسازهای مسکونی و تجاری موجبات تخریب مستقیم یا غیرمستقیم اکوسیستم‌ها و اراضی طبیعی آن را فراهم نموده است. از طرفی دیگر، یکی از دلایل اصلی تخریب محیط زیست در عراق استفاده ناکارآمد از پوشش زمین است که این امر به تغییرات آب‌وهوایی کمک می‌کند. این تحقیق به‌منظور شناسایی و ارزیابی تغییرات پوشش سطح زمین استان کربلا در کشور عراق با استفاده از تحلیل‌های سنجش از دور و GIS انجام می‌گیرد تا با انجام ارزیابی‌های دقیق بتوان در مطالعه منطقه از آن استفاده نموده و کاربرد آن در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای توسط سازمان‌ها و ذی‌نفعان محلی فراهم شود.برای انجام تحقیق از تصاویر ماهواره لندست و سنجنده ETM برای سال 2002 و سنجنده OLI برای سال 2022 استفاده شده است. تکنیک طبقه‌بندی نظارت‌شده و روش حداکثر احتمال برای طبقه‌بندی تصاویر مورد استفاده قرار گرفته و نقشه پوشش اراضی در دو سال مختلف به دست آمده است. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داده است که در طی مدت 20 سال، اراضی ساخته‌شده 1/5 %، پوشش گیاهی 85/0 %، و اراضی بایر 1 % از نظر مساحت کلی افزایش یافته‌اند اما آب‌های سطحی افت شدیدی داشته و در این مدت 05/6 % کاهش یافته است. ارزیابی تغییر و تحولات فضایی محدوده مورد مطالعه نشان می‌دهد که ساخت و سازهای مسکونی و تجاری در شرق استان در اطراف شهر کربلا به دلیل توسعه توریسم مذهبی بسیار بیشتر شده و پوشش گیاهی و زراعی را در این قسمت تحت تأثیر قرار داده است. همچنین دریاچه رزازه در شمال استان کربلا با خشکی مواجه شده و وسعت بسیاری را از دست داده است. از طرفی پوشش گیاهی در غرب استان به دلیل توسعه فعالیت‌های کشاورزی متمرکز به دلیل آبرسانی از ناحیه فرات به آن رشد بسیاری یافته است و بخش زیادی از اراضی بایر در این منطقه به زمین‌های زراعی تبدیل شده است. اراضی بایر در استان نیز به دلیل موقعیت و اقلیم خاص استان کربلا همواره وسیع‌ترین پوشش اراضی در آن محسوب می‌شوند. ارزیابی دقت طبقه‌بندی نیز نتایج مطلوبی حاصل نموده است به‌گونه‌ای‌که ضریب دقت کلی طبقه‌بندی برای سال 2002 برابر با 89/90 درصد و برای سال 2022 برابر با 06/91 درصد بوده است و ضریب کاپا نیز برای سال 2002 برابر با 8720/0 و برای سال 2022 برابر با 8938/0 به دست آمده است. نتایج کلی تحقیق می‌تواند در زمینه شناسایی اراضی و مدیریت بهینه منابع محلی مفید واقع شود.

AbstractRapid population growth is one of the serious and common issues in Iraq, and parts of this country have been facing an increase in the number and density of the population in recent decades, putting a lot of pressure on Iraq's natural resources, and sometimes economic activities and the growth of residential constructions and industial zones has caused direct or indirect destruction of ecosystems and its natural lands. On the other hand, one of the main causes of environmental degradation in Iraq is the inefficient use of land cover, which contributes to climate change. This research has been done to identify and evaluate the land surface changes of Karbala province of Iraq using remote sensing and GIS analysis so that it can be used in the study of the region and its application in regional planning by local organizations and beneficiaries to be provided.Landsat satellite imagery and ETM sensor for 2002 and OLI-TIRS sensor for 2022 were used for the land cover change detection. A supervised classification technique and maximum likelihood method were used for image classification and the land cover map was obtained in two different years. The results of the analysis have shown that during the period of 20 years, built-up areas have increased by 1.5%, vegetation by 0.85%, and barren lands by 1% in terms of total area, but the surface water has dropped sharply and during this period, It has decreased by 6.05%. The evaluation of the spatial changes of the studied area shows that the residential and commercial constructions in the east of the province, around the city of Karbala, have greatly increased due to the development of religious tourism and have affected the vegetation and crops in this area. Also, lake Milh in the north of Karbala province has faced drought and has lost a lot of its size. On the other hand, vegetation in the west of the province has grown a lot due to the development of concentrated agricultural activities due to water supply from the Euphrates river, and a large part of the barren lands in this region have been converted into agricultural lands. The assessment of the classification accuracy has also achieved good results so that the overall accuracy of classification for the year 2002 was equal to 90.89% and for the year 2022 was equal to 91.06%, and the Kappa coefficient for the year 2002 was equal to 0.8720 and for the year 2022 is equal to 0.8938. The general results of the research can be useful in the field of land identification and optimal management of local resources.

Using Remote Sensing Data and GIS Applications to Identify land Cover Changes in Karbala Province

‏الاسدی،

‏ محمد عبدالهادی محمد

تهيه کننده

‏قنبری،

ولیزاده کامران،

‏ابوالفضل

‏خلیل

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز