بررسی علل پراکندگی جغرافیایی ایل شاهسون، بررسی نحوه کوچهای اجباری و اختیاری و نحوه یکجانشینی ایل شاهسون در طول مسیرهای مهاجرت روششناسی پژوهش این پایان نامه بر اساس گردآوری دادههای مرتبط با ایل شاهسون از منابع و اسناد آرشیوی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، تغییرات سرزمینی، کوچهای اجباری و چگونگی اسکان طوایف شاهسون در دشت مغان، ارشق، مراتع ییلاقی سبلان و سایر نواحی ایران را بر اساس تاثیرات عوامل سیاسی و اجتماعی مورد بررسی قرار میدهد یافتهها ایل شاهسون یکی از بزرگترین ایلهای ایران است که پس از شکلگیری در دوره صفویه، دشت مغان و دامنههای سبلان را برای قشلاق و ییلاق خود برگزیدند در دوره قاجاریه، سرزمین اصلی شاهسونها در دشت مغان یک بار به دلیل اشغال مراتع قشلاقی آنها در جنگهای ایران و روس و بار دیگر به دلیل فشارهای متعدد سیاسی دولت روسیه دچار تغییر گردید در دوره پهلوی طوایف مختلف شاهسون در مراتع مختصری که در دشت مغان به آنان اختصاص داده شده بود، قشلاق و در دامنههای کوه سبلان ییلاق میکردند شاهسونها طی یک دوره با زور و فشار مامورین در دوره رضا شاه پهلوی و در طی دورهای دیگر با آغاز برنامههای عمرانی دشت مغان در اواخر دهه ۰۲۳۱ هش. و با تاسیس شرکتهای سهامی زراعی مجبور به اسکان شدند .اجرای طرح اصلاحات ارضی در دهه ۰۴۳۱ هش. و رونق گرفتن کشاورزی برنامه سکونت شاهسونها را در اکثر نقاط ایران شدت بخشید نتیجهگیری نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که در دوره قاجاریه از دست رفتن مراتع قشلاقی در بخش شمالی دشت مغان رقابت حکام محلی در سلطه بر ایلات، اختلافات بینالطوایفی، دامداری و تعیین محل یورت، از دست رفتن بازارهای فروش تولیدات دامی در شهرهای مستقر در دشت مغان، اخذ مالیات اضافی، ضعف دولت مرکزی و تشویق دولت روسیه به غارتگری طوایف قدرتمند مرزی برای تحت فشار قرار دادن دولت ایران، درگیریهای مرزی طوایف قدرتمند شاهسون و سپس بسته شدن مرزها، از عمدهترین علل جابجاییهای سرزمینی طوایف گوناگون ایل شاهسون در دوره مورد نظر و ظهور وضعیتهای بعدی استقرار آن طوایف در قشلاقهای اختصاص یافته از سوی دولت ایران بود در دوره پهلوی برنامه اسکان اجباری رضا شاه، قحطی و خشکسالی، تاسیس مدارس زراعتی و فلاحتی، احداث کانالهای آبیاری، حذف مالیات علفچر، تقسیم و ثبت قشلاقات جهت زراعت و زمیندار شدن، تاسیس شرکت شیار آذربایجان بنگاه عمران دشت مغان و کار و کشاورزی در شرکتهای تازهصتاسیس و برنامه اصلاحات ارضی از عوامل اسکان شاهسونها در دشت مغان و نواحی مجاور بودند
بررسی علل سیاسی و اجتماعی کوچ و اسکانهای ایل شاهسون از سقوط صفویه تا پایان دوره پهلوی [منابع الکترونیکی: پایان نامه]