فخر الدین حمزه بن علی ملک اسفراینی شاعر و عارف و نویسنده پارسی گوی شیعی قرن نهم قمری است. وی در اسفراین دیده به جهان گشود و به علت دنیا آمدنش در آذرماه بعدها تخلص آذری را برگزید. وی از آغاز جوانی به سرودن شعر پرداخت و تا مرحله ملک الشعرایی رسیدو اما تحولات روحی وی سبب شد که به عرفان روی آورد و به خدمت محی الدین غزالی توسی در آمد. آذری پنج سال نزد وی حکمت می آموزد. مدتی در هندوستان اقامت گزید و یکی از آثارش به نام بهمن نامه مربوط به زمان اقامت ایشان در هندوستان است. آذری پس از بازگشت به اسفراین به سیر و سلوک پرداخت و تالیف کتاب و سرودن شعر را ادامه دادو در طول این ایام غالبا امیران و بزرگان به خدمت وی می رسیدند و از وی طلب ارشاد می کردند. ما در این مقاله سعی داریم نگاهی را که شیخ آذری در کتاب جواهرالاسرار در نقد منحصر به فردی که در ارزیابی شعر و شعرا دارد، مورد بحث و بررسی قرار دهیم
محدثه منتظری، فاطمه منتظری
نگاه روان شناختی شیخ آذری در نقد کلام شعرای پیشین