صفهان در دوران پیش از اسلام از تاریخ و تمدن شایان توجهی برخوردار بوده است که چندان در کانون توجه پژوهشگران قرار نگرفته و مطالعات و تحقیقات تاریخی درخور و دامنهداری در اینباره صورت نپذیرفته است؛ ازهمینرو پژوهش حاضر بر آن است تا با تمرکز بر روی منابع تاریخنگاران و جغرافیدانان مسلمان سدههای یکم تا ششم هجری که حاوی سودمندترین و مهمترین دادهها و شواهد در زمین اصفهان پیش از اسلام هستند به مطالعه و بررسی جغرافیای تاریخی، ساختار شهری و روستایی، بناهای باستانی، دینها و جشنهای اصفهان در دوران پیش از اسلام بپردازد و بکوشد تا پیشین باستانی پوشیده و مبهم اصفهان را به یاری نوشتههای تاریخنگاران و جغرافیدانان مذکور تا حدی آشکار نماید و گوشهای از ابهامها و کاستیهای موجود را برطرف سازد.
اصفهان پیش از اسلام به روایت تاریخنگاران و جغرافیدانان مسلمان سدههای یکم تا ششم هجری