در دوره قاجار حاجیان با نگاشتن خاطرات سفر خود آثار گرانبهایی برای آیندگان به یادگار گذاشتند، نویسندگان چنین آثاری تلاش کردهاند تا چگونگی حجگزاری مسلمانان و شیوه رفتار آنان با یکدیگر، سختیها و دشواریهای گوناگون این سفر، کمبود و یا نبودن امکانات مادی و رفاهی و ویژگیهای هر یک از آثار دینی و مذهبی شهرهای بین راه بویژه حرمین شریفین را تشریح و ترسیم کنند
تحلیل سفرنامههای حج گزاران ایرانی در دورهی قاجار [منابع الکترونیکی:پایاننامه]