بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
۱۳۹۲
۱۳۳ص
#.
000
کتابنامه:ص. ۸۲۱ - ۳۳۱
#.فیلمهای مستند صتختجمشید╗ )1339(ساخته فریدون رهنما و صستون شکسته╗ )1345(ساخته هوشنگ شفتی جزء گونه فیلمهای مستند باستانشناسی تجریدی یا شکلگرایانه بوده و فاقد پشتوانه پژوهشی هستند؛ فیلمهای مستند ص معماری ایرانی :ماد و هخامنشی╗ )1362(ساخته حمید سهیلیمظفر، صخوزستان╗ )1375(ساخته ارد زند، صگیسوی پریشان سنگ╗ )1381(ساخته علیاکبر ولدبیگی، صمنم داریوش╗ )1385(ساخته وحید باقرزاده، صشگفتیهای تختجمشید1╗ )1390(ساخته هرمز امامی در گونه فیلمهای مستند باستانشناسی آموزشی، پژوهشی، قرار میگیرند و از پشتوانه پژوهشی قابل قبولی برخوردارند، حال آنکه فیلم صشکوه تختجمشید╗ )1384(ساخته فرزین رضائیان، علیرغم استفاده از نظرات کارشناسان برجسته، از مستند باستانشناسی عام فراتر نمیرود و در ارائه دادههای تاریخی و باستانشناسی دچار ضعف است
سم الخط یا دستور خط مجموعه اصول و قواعدی است که برای صورت مکتوب یک زبان، یعنی خط، وضع میشود .متاسفانه در طول تاریخ، برای خط فارسی به دلیل ویژگیهای خاص آن رسمالخط یکسانی وجود نداشته و از گذشته تا به امروز همواره رسمالخط فارسی دچار آشفتگی و در معرض اعمال سلیقه و ذوق شخصی کاتبان، شاعران، نویسندگان، مصححان و ویراستاران بوده است .علاوه بر اختلاف آراء در به کارگیری قواعد رسمالخط فارسی، در مورد اصلاح و تغییر آن هم اختلاف نظرها فراوان است .اما نکتهای که کمتر به آن توجه شده تفاوت رسمالخط شعر فارسی است .در حقیقت، قواعدی که تاکنون وضع شده بیشتر متناسب متون منثور است و کمتر به کار نظم شعر فارسی میآید .به جرئت میتوان گفت که یکی از دلایل دشوارخوانی شعر فارسی مسئله رسمالخط آن است، زیرا وزن و آهنگ شعر رسمالخط ویژهای را اقتضا میکند که با شیوه معمول در متون نثر متفاوت است .به عنوان مثال، وزن شعر اقتضا میکند که بعضی از نویسهها، حروف، یا آواها در تلفظ و حتی در کتابت حذف شوند و در نتیجه کلمه یا ترکیب واژهها رااز صورت معمول آن خارج میکند و، به این ترتیب، گاه ممکن است خواننده در شناخت و خوانش صحیح واژه یا عبارت و درک آن تاحدی دچار مشکل شود .در پژوهش حاضر سعی بر این بوده که اهمیت تفکیک رسمالخط شعر از نثر توجیه شود .در حقیقت، هدف تحقیق این است که، ضمن بررسی رسمالخط چند نسخه خطی منظوم کتابتشده تا پیش از قرن ۸ هجری، نشان دهد شعر فارسی به خصوص شعر عروضی به دلیل ویژگیهای خاص آن و از همه مهمتر ضرورت رعایت وزن که شاعر را وادار به دخل و تصرف در زبان میکند تفاوتهای زیادی با زبان معیار و زبان نثر دارد .به همین دلیل، به نظر میرسد که باید رسمالخط آن هم جداگانه بررسی شود و قواعدی جداگانه برای آن تدوین شود.
بررسی ویژگی های رسم الخطی کاتبان در آثار منظوم فارسی و بررسی چند اثر منظوم کتابت شده تا قرن ۸ هجری و ارائه پیشنهادهایی در جهت تدوین رسمالخط معیار برای شعر فارسی