ر این رساله تحت عنوان ( تحلیل عملکرد فضایی - مرکز شهر بیرجند و تعیین حوزه نفوذ آن) روی دو مطلب تاکید شده است : یکی ، تحلیل و تبیین عملکرد فضایی - مکانی شهر بیرجند در محدوده شهر ، شهرستان ، استان ، کشور ، برون کشوری ، ضمن ارائه جداول ، نمودار و نقشه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. دیگر اینکه حوزه نفوذ شهر بیرجند بر اساس روشهای آماری و کمی و آنالیز جریانها از طریق پر کردن پرسشنامه در شهر ، در روستاها ، مسافران خروجی از شهر ، در روستاها، مسافران خروجی از شهر ، پرونده متهمین دادسرا ، بیمارستان و ...مصاحبه ، مشاهده و..مورد مطالعه واقع شده است. چهار فرضیه مورد تائید قرار گرفته که عبارتند از : ۱- موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی شهر بیرجند در شرق ایران سبب شده که این شهرداری کارکردهای متفاوتی از قبیل : کارکردهایی خدماتی - اداری ، تجاری - علمی و فرهنگی و نظامی باشد. ۲. حوزه نفوذ اداری و سیاسی شهر بیرجند با حوزه نفوذ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی انطباق ندارد و مناسبات و روابط کارکردی آن در این زمینههای خدماتی ، علمی و فرهنگی و اجتماعی فراتر از مرزهای سیاسی و اداری میباشد. ۳. شهر بیرجند بیشترین رابطه را به ترتیب با روستاهای تابعه خود ، سپس با شهرهای مشهد ، تهران ، زاهدان ، قاین و نهبندان دارد. ۴. عدم وجود یک شبکه سلسله مراتب شهری منظم در منطقه و توانهای بالقوه و بالفعل شهر بیرجند منجر به قطبی شدن و گسترش حوزه نفوذ آن گردیده است
تحلیل عملکرد فضایی- مکانی شهر بیرجند و تعیین حوزه نفوذ آن