Yasama organı tasarrufları bağlamında Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'Sinde uluslaşma
[Thesis]
Varol, Hüseyin
Kia, Rükiye Akkaya
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
197
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin 1924-1937 dönemine odaklanılan çalışmada; yasama organı tasarruflarının Türk ulusçuluğunun oluşumuna dolaylı ve doğrudan katkısı incelenmiştir. Türk ulusal kimliğinin siyasal zemini ve uluslaşma sürecinin hukuksal dönemeçleri, pek çok disiplin açsından bir araştırma konusudur. Bununla birlikte gerek söz konusu dönem gerekse döneme ilişkin tartışmalar, çoğu zaman ideolojik bir bakış açısı ile ele alınmaktadır. Bu sürecin iyi anlaşılması, Türk modernleşmesinin artıları ve eksileriyle anlaşılmasına da hizmet ettiğinden; tartışmaların çok yönlülüğü açıktır. Öte yandan günümüz devletlerinin birer ulus devlet oldukları dikkate alındığında, asgari müştereklerin tespiti, bir ulus anlayışı altında toplanabilmenin esaslarını da tespite hizmet edebilecektir. Bu esaslar sıralamasında; uluslaşma sürecinin bir hukuk sisteminin etrafında oturtulması şüphesiz ki başta gelir. Uluslaşma süreci, bu çalışmada iki yönüyle ele alınmıştır. Bunlardan ilki, imparatorluktan ulus devlete; ümmetten ulusa gidişte teritoryal olarak ve insan unsurunda yaşanan ölçek küçülmesidir. İkincisi ise devletin insan unsurunun tanımlanmasında, dinin belirleyici olduğu bir devlet ve toplum yapısından, laik bir devlet ve seküler bir topluma dönüşüm sürecidir. Bu dönüşümün iki yönü de ele alınırken, Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne geçişte, söz konusu süreç bir bütün olarak irdelenmeye çalışılmış; her dönem, siyasi aktörleri ya da dönemin aydınları bakımından, kendi içerisindeki çelişkileriyle irdelenmiştir. İki bölümden oluşan çalışmanın, ilk bölümünde geleneksel Osmanlı millet sisteminin çözülüşü, siyasi-askeri gelişmeler, ulusçu entelektüel üretim, temel hukuki metinler ve diğer alanlardaki uluslaşma politikalarıyla ele alınmıştır. İkinci bölüm ise, uluslaşma açısından önemli olduğu düşünülen erken cumhuriyet dönemi yasama organı tasarrufları odağa alınarak incelenmiştir. Ancak Cumhuriyet'in kurucu kadrolarının zihin dünyasını şekillendiren Mütareke ve Milli Mücadele dönemi gelişmelerine de yer verilmiştir. Ayrıca Türk uluslaşma süreci açısından önemli görülen Tanzimat, İttihat ve Terakki ve Erken Cumhuriyet dönemleri ulusçuluk anlayışları her alt bölümün sonunda değerlendirilmeye çalışılmıştır.