endokrin bozucu maddelerin manyetik nanoparçaciklar ile adsorpsiyonu
[Thesis]
Hacıosmanoğlu, Gül Gülenay
Can, Zehra
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
136 p.
Ph.D.
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Endokrin bozucu maddeler (EDC'ler) çevrede yaygın olarak bulunmaları ve insan/çevre sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkileri nedeniyle önemli kirletici maddeler olarak değerlendirilmektedir. EDC'lerin geleneksel su ve atıksu arıtma prosesleri kullanılarak tamamen bertaraf edilemediği bilinmektedir. Bu durumun sonucu olarak EDC'ler, arıtma tesislerinin çıkış sularında, yüzey sularında, sediment ve arıtma çamurlarında bulunur. Son yıllarda, EDC'lerin sulu çözeltilerden uzaklaştırılması için yeni yöntemlerin geliştirilmesi üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Bu yöntemler arasında yer alan adsorpsiyon prosesi, etkin olması ve uygulamadaki basitliğinin yanı sıra başlangıç maliyetinin düşük olması gibi avantajlara sahiptir. Bu çalışma, sucul ortamlarda en çok rastlanan EDC'ler arasında yer alan Bisfenol A (BPA) ve 17α-Ethinylestradiol'ün (EE2) adsorpsiyon yoluyla giderimini araştırmaktadır. Kullanılan adsorban malzemeler saf manyetik nanoparçacıklar (MNP), saf biyopolimerler (kitosan ve fosfonatlanmış levan (PhHL)) ve MNP-biyopolimer kompozitleridir. Bu malzemelerin karakterizasyonu SEM, FTIR ve XRD analizleriyle yapılmıştır. Daha sonra bu malzemeler kullanılarak sulu çözeltilerden BPA ve EE2 giderimi amacıyla kesikli adsorpsiyon deneyleri yapılmıştır. Denge adsorpsiyon çalışmalarına göre, hem BPA hem de EE2 adsorpsiyonu için PhHL'nin performansının diğer malzemelerden çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. PhHL'nin maksimum adsorpsiyon kapasitesi BPA için 126.6 mg/g iken EE2 için 18.13 mg/g olarak tespit edilmiştir. Bu adsorban malzeme (PhHL) kullanılarak yapılan deneyler için izoterm ve kinetik modeller uygulanmıştır. Adsorpsiyon mekanizması ve yeniden kullanılabilirlik de değerlendirilmiştir. FTIR ve XPS analizleri adsorpsiyon mekanizmasının OH-pi and CH-pi etkileşimlerini içerdiğini göstermiştir. Elde edilen sonuçlar, BPA ve EE2 gibi EDC'lerin, adsorpsiyon yoluyla sulu çözeltiden etkili bir şekilde giderilebileceğini ve bu konuda özellikle PhHL biyopolimerinin, incelenen diğer malzemelerden daha etkili olduğunu göstermiştir.