Developing Empathy through visual stories in Life Science Lessons: An Action research Study
[Thesis]
Doğanay, Tuğba
Kabapınar, Yücel
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
212 p.
M.Ed.
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Kişilerarası iletişimde ihtiyaç duyulan empati becerisi sağlıklı iletişim için bireylerde aranan beceri olarak karşımıza çıkmaktadır. Empati becerisinin geliştirilmesi ihtiyacı bu becerinin küçük yaşlarda kazandırılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Empatinin ilkokul düzeyinde hayatın içinden bir ders olarak Hayat Bilgisi dersi aracılığıyla kazandırılması gündeme gelmiştir. Hayat Bilgisi dersi kapsamında birçok yöntem ve teknik ile bireylerde empati becerisi geliştirilmeye çalışılmıştır. 2005 yılı itibariyle öğretim programlarında da ilk kez yer alan görsel okuma ve görsel sunu kavramları öğrenme-öğretme sürecine dâhil olmuştur. Görselliğin ön planda olduğu yeni öğretim programlarıyla görsellerle öğrenme, görsellerle öğretme ya da görsellerle anlama ve anlatma gerekliliği doğmuştur. Bu sebeple yeni bir yöntem olarak ilk kez bu araştırmada kullanılan görsel öykü yöntemi Hayat Bilgisi dersi aracılığıyla empatiyi geliştirecek yeni bir yöntem olacaktır. Bu durumdan yola çıkılarak araştırmanın amacı, 3. sınıf Hayat Bilgisi dersinde görsel öyküler aracılığıyla bir öğretim süreci planlamak, uygulamak ve öğretim sürecinin empati becerisi üzerindeki etkisini incelemek olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Ön ve son algı anketine göre öğrencilerin empatiyi ve görsel öyküyü algılamaları nasıldır? 2. Empati becerisi temelli görsel öykü öğretim sürecinin sınıf içi ders uygulamalarındaki etkililiği ve ders etkinliklerinin niteliği nasıldır? 3. Öğrencilerin ve araştırmacının tüm görsel öykü öğretim sürecine ilişkin bakış açıları ve değerlendirmeleri nasıldır? 4. Yaklaşık 10 ay sonra öğrencilerin empati kavramını anlamlandırmaları ile gerçekleştirdikleri görsel öykü etkinliklerinin nitelikleri nasıldır? Bu araştırma nitel bir araştırma olup eylem araştırması desenine sahiptir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Şanlıurfa ili Eyyübiye ilçesi Keçikıran köyü Keçikıran İlkokulu 3. sınıfa devam eden 10 kız 6 erkekten oluşan 16 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ön algı anketi, son algı anketi, görsel öykü çalışma yaprakları, ders video kayıt dokümanları, yarı yapılandırılmış görüşme formu, öğrenci günlüğü, araştırmacı günlüğü kullanılmıştır. Ön-son algı anketinden, öğrenci-araştırmacı günlüklerinden, ders video kayıtlarından, yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile görsel öykü çalışma yapraklarından elde edilen veriler rubrik (derecelendirme ölçeği) ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak öğrencilerin araştırma öncesinde empati kavramına ilişkin algılarında, araştırma sonrasında önemli bir değişikliğin meydana geldiği ortaya çıkmıştır. Öğrenciler görsel öykü öğretim sürecinde nitelikli ürünler ortaya çıkarabilmişlerdir. Araştırmacı öğretmen ve öğrenciler görsel öykü öğretim sürecine ilişkin olumlu bir tutum içerisindedir. Öğrenciler tüm öğretim sürecindeki öğrenmelerinden mutlu oldukları, ders etkinliklerinde aktif yer alarak kolay ve hızlı öğrenmeler gerçekleştirdikleri görüşündedirler. Araştırma bulgularına göre öğrencilerin görsel öykü temelli öğretimin tekrar yapılmasını istemeleri bu süreci mutlu geçirdiklerini göstermektedir.