بررسی بیان ژن NOTCH1 و mTOR در افراد مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره) تهران
[پایان نامه]
وحید مهرتاش
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۱
۶۸ص
دکتری تخصصی
آسیب شناسی
۱۴۰۱/۰۲/۲۷
مقدمه: سرطان پستان علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان میباشد. اگرچه پیشرفت های زیادی در درمان بدخیمی های موضعی پستان ایجاد شده است، اما سرطان متاستاتیک پستان هنوز فاقد درمان ثاثیرگذار است و همچنان عامل اصلی مرگ و میر سرطان پستان به شمار میرود. شناخت مسیرهای ژنتیکی و بیان ژن های متفاوت در سرطان پستان به درمان بیماری و ساخت داروهای موثر در درمان سرطان پستان کمک شایانی کرده اند و شناخت این ویژگی سرطان پستان و نقش آنها در متاستاز بیماری میتواند در جهت بهبود کیفیت درمان کمک کننده باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان بیان ژن NOTCH1 و mTOR در سرطان مهاجم پستان است تا بتوان به شناخت دقیق تری از مکانیسم مولکولی این سرطان شایع دست پیدا کرد و زمینه ای جهت ارئه راههای جدید تر تشخیصی و درمانی ایجاد گردد. روش انجام مطالعه: در این مطالعه 50 بیمار مبتلا به کانسر پستان و 50 نمونه بافت غیر تومورال مجاور آن وارد مطالعه می شوند. تشخیص بیماری بدخیم پستانی از طریق ارزیابی هیستوپاتولوژیک صورت می گیرد. نمونه بافت سرطانی و همچنین بافت طبیعی پستان استخراج شده و به دو بخش تقسیم می شوند: ابتدا و قبل از قرار دادن نمونه در فرمالین، قطعه ای از تومور و قطعه ی دیگری از بافت غیر تومورال مجاور توسط تیغ بیستوری استریل جدا و در نیتروژن مایع نگهداری می شوند تا جهت انجام تست مولکولی به روش Real-Time PCR و بررسی بیان ژن های NOTCH1 و mTOR مورد استفاده قرار بگیرد. باقی مانده بافت در فرمالین 10% فیکس شده و سپس در پارافین بلوک شده و برای ارزیابی هیستوپاتولوژیک از لحاظ گرید تومور، نوع و مرحله تومور و بررسی وجود یا عدم وجود متاستاز به غدد لنفاوی آماده می شوند. نتایج: در این مظالعه مجموعا 50 بیمار خانم مبتلا به سرطان مهاجم پستان مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی (انحراف معیار) این بیماران 51.22 (12.95) سال با بازه ی سنی 20-81 سال بود. در 50 نمونه سرطان پستان در مقایسه با نمونه های کنترل میزان نسبی بیان ژن NOTCH1 به طور میانگین(انحراف معیار) 8.06(3.08) برابر افزایش نشان داده بود. ارتباط معنی داری بین بیان ژن NOTCH1 و سن بیماران وجود نداشت (R = 0.07, p-value = 0.63). میزان نسبی بیان ژن mTOR در بیماران مبتلا به سرطان پستان نسبت به افراد سالم به طور میانگین (انحراف معیار) 7.67 (4.2) برابر افزایش نشان داده بود. ارتباط معنی داری بین بیان ژن mTOR و سن بیماران وجود نداشت (R = 0.02, p-value = 0.89). ارتباط معنی دار و بسیار قوی بین میزان افزایش بیان ژن mTOR و سایز تومور در نمونه های سرطان پستان یافت شد (F(1,45), F = 4,65, B = 0.97, p-value, 0.037). بین میزان افزایش نسبی بیان ژن NOTCH1 و mTOR ارتباط متوسط و معنی داری یافت شد (F(1, 45), F = 7.46, B = 0.5, p-value = 0.009) که نشان دهنده افزایش بیان همسو و وابسته این دو ژن دارد. میانگین میزان نسبی افزایش بیان ژن NOTCH1 در نمونه های دارای DCIS به طور معنی داری از نمونه های فاقد سرطان درجا بالاتر بود (vs 6.2, p-value = 0.0038.2). میانگین (انحراف معیار) میزان نسبی افزایش بیان ژن NOTCH1 در بیماران دارای تهاجم عروقی 7.26(2.6) بود که در مقایسه با بیماران فاقد تهاجم عروقی در بررسی هیستوپاتولوژیک که 9.63(3.3) بود به طور معنی داری پایین تر بود (P-value = 0.008). میانگین (انحراف معیار) میزان نسبی افزایش بیان ژن mTOR در بیماران دارای دست اندازی خارج کپسولی غدد لنفاوی 9.23 (3.9) بود که در مقایسه با بیماران فاقد دست اندازی خارج کپسولی 5.1 (2.46) به طرز معنی داری بیشتر بود (p-value = 0.004). میانگین (انحراف معیار) افزایش نسبی بیان ژن NOTCH1 در افراد دارای نتیجه مثبت در بررسی ایمونوهیستوشیمی برای مارکر Progesterone receptor برابر 6.7(3) میباشد که در مقایسه با افراد حائز نتیجه منفی 9.2(3) به طور معنی داری کمتر است (p-value = 0.017). همچنین میزان نسبی بیان ژن NOTCH1 در افراد دارای نتیجه مثبت در بررسی ایمونوهیستوشیمی HER2 8.9(3.1) میباشد که نسبت به بیماران دارای نتیجه منفی برای مارکر HER2 که 6.9(2.6) است به طرز معنی داری بالاتر است (p-value = 0.025). بحث و نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که میزان نسبی بیان ژن های NOTCH1 و mTOR به طور معنی داری در سلول های سرطانی پستان از بافت غیرتومورال مجاور بیشتر است. همچنین نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده همبستگی متوسط بین بیان این ژن ها وجود دارد. یافته های ما ارتباط و همبستگی بین میزان بیان ژن mTOR با اندازه تومور و دست اندازی خارج کپسولی عروق لنفاوی و ارتباط ژن NOTCH1 را با وجود DCIS، درگیری عروق خونی و بیان مارکرهای PR و HER2 در بررسی ایمونوهیستوشیمی در نمونه ها را نشان داد.