بررسی علل مراجعه ناکافی زنان باردار به سیستم مراقبتهای بهداشتی مراکز جامع خدمات سلامت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران، ارائه راهکار و اجرای آزمایشی آن در یکی از مراکز در سال 1396-1397
[پایان نامه]
ناهید یزدی
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۸
۸۰ص
دکتری تخصصی
پزشکی خانواده
مقدمه : مراقبتهاي دوران بارداري ابزاري مهم براي تعيين و كاهش خطراتي نظير تولد نوزادان كم وزن و مرده و يا مرگ كودك در طول سال اول زندگي است. هدف اصلي از ارائه اين مراقبت ها، تولد نوزادي سالم بدون به خطر انداختن سلامت مادر ميباشد. در اين بين برخي عوامل مانع از دريافت صحيح و به موقع مراقبت هاي دوران بارداري شده و موجب بروز عوارض مربوط به مادر و نوزاد مي گردند. شناخت اين عوامل جهت شناسايي گروههاي در معرض خطر و نيز مناطق نيازمند مداخله، ضروري است. لذا بر آن شدیم تا مطالعه جهت بررسی علل مراجعه ناکافی زنان باردار به سیستم مراقبتهای بهداشتی مراکز جامع خدمات سلامت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران، ارائه راهکار و اجرای آزمایشی آن در یکی از مراکز انجام دهیم که هدف از آن برداشتن گامی در راستای تعدیل موانع موجود در مراقبتهای ناکافی مادران باردار در سیستم بهداشتی خواهد بود.ابزارها و روشها : نوع مطالعه کیفی با رویکرد تری انگولاسیون بود.افراد مورد مطالعه شامل ۱.مادران باردار و مادران دارای فرزند زیر 2سال. ۲.پزشکان عمومی و متخصصین زنان و زایمان بخش دولتی ۳.مدیران بهداشتی، بودند. ابتدا در مورد مراقبتهای دوران بارداری و علل مراجعه ناکافی زنان باردار بررسی متون انجام دادیم و سپس سوالات پژوهشی را از بررسی متون و بارش افکار، خارج کرده و ۲ نوع مصاحبه شامل: مصاحبه نیمه ساختار یافته و مصاحبه عمیق را طراحی کرده، مصاحبه نیمه ساختار یافته که شامل سوالات باز بود را به گروه ۱ و ۲ (مادران و پزشکان) و سوالات عمیق را به گروه ۳ (مدیران بهداشتی) ارائه کرده و طیّ مصاحبه فردی و گروهی، مصاحبه ها را تکمیل کردیم. نتایج حاصل از مصاحبه ها را گرد آوری کرده و جهت اولویت بندی علل و عوامل موثر بر مراجعه ناکافی مادران باردار به سیستم مراقبت بهداشتی با خبرگان expert panel تشکیل دادیم و علت با اولویت بالا را انتخاب نموده،پس از بررسی راهکار های موجود و پیشنهاد آن به خبرگان، از آنها در مورد ارائه راهکار با توجه به علت فوق و امکانات موجود، نظر خواهی کرده و بهترین راهکار را با توجه به جمع آوری آرأ خبرگان به دست آوردیم. راهکار به دست آماده را به صورت آزمایشی در ۴ تا از مراکز تحت پوشش شبکه بهداشت ری و اسلام شهراز توابع دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا کردیم.نتایج : يافته هاي اين پژوهش نشان داد که شایع ترین دلایل مراجعه نامنظم به مراکز بهداشت به ترتیب زیر بودند: نبود متخصص و ضروری ندانستن مراجعه در صورت نداشتن مشکل، نداشتن اعتماد به پرسنل، نبودن زایشگاه، نبودن متخصص، برخورد نامناسب پرسنل، عدم اطلاع از تعداد درست مراجعات بارداری، شلوغی مرکز بهداشت و نبود متخصص. همچنین شایع ترین دلایل مراجعه منظم به مراکز بهداشت در این پژوهش به ترتیب زیر بودند: رایگان بودن، داشتن اعتماد و در آخر فاصله نزدیک به منزل.نتیجه گیری : نتايج حاصل ازاين پژوهش نشان داد که شایع ترین دلیل مراجعه نامنظم به مراکز بهداشت نبود متخصص و ضروری ندانستن مراجعه در صورت نداشتن مشکل بود، که اين نکته لزوم آموزش و اطلاع رسانی مناسب را نشان می دهد. پيشنهاد می شود که آموزش مراقبت های بارداری به مراجعان با روش هایی مثل ارائه بروشور و یا پمفلت و ... داده شود. ممکن است آموزش مناسب در رابطه با نیاز به مراقبت های بارداری در مراکز بهداشتی به همه مراجعان، در از بین بردن این باور کمک کند.