گزارشهای مراجع ملی و بین المللی نشان می دهد علیرغم گذشت بیش از یک سده از اقدامات مبارزه با مواد مخدر در قالب مقابله با عرضه مواد و کاهش تقاضا برای مصرف آن، شیوع مصرف مواد در کشورهای مختلف کاهش نیافته است. این وضعیت عمدتا به عدم کفایت اقدامات مبارزه با مواد مخدر که عمدتا بر سطوح خرد (افراد) و میانه (گروه های اجتماعی) متمرکز هستند و لزوم تقویت آنها نسبت داده می شود. در عین حال به دلیل وجود ارتباط بین برخی متغیرهای اجتماعی- اقتصادی و احتمال مصرف مواد در سطح فردی، این تصور وجود دارد که بهبود این متغیرها در سطح کلان منجر به کاهش نرخ شیوع مصرف مواد در کشورها خواهد شد و به این ترتیب توسعه اجتماعی- اقتصادی جوامع منجر به کاهش مصرف مواد در آن جوامع می گردد.این مطالعه با روش آمیخته (کمی و کیفی) متوالی انجام گرفت. با بررسی نظریه ها و مدلهای نظری اعتیاد با روش مرور نظری، مرور مطالعات قبلی و استفاده از نظرات گروه صاحب نظران از طریق مصاحبه و بحث گروهی، برخی از متغیرهای کلان اجتماعی- اقتصادی بعنوان متغیرهای مستقل/ پیشبین انتخاب شدند و رابطه متغیرهایی که از طریق تحلیل مولفه اصلی انتخاب گردیدند، با شیوع مصرف مواد با روش رگرسیون ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت. داده های این متغیرها برای کلیه کشورهای عضو سازمان ملل متحد در بازه زمانی 1990 تا 2015 برای هر سال استخراج گردید و داده های گمشده با روش برونیابی و درون یابی اسپلاین جانهی شد. از آن دسته از متغیرهای مستقل که با شیوع مصرف مواد ارتباط معنی دار داشتند برای تخمین داده های گمشدهی شیوع مصرف مواد در کشورهای مختلف در هر سال، طی بازه زمانی 1990 تا 2015 استفاده شد. برای تقویت مدل نهایی از روش مدل سازی زمانی- مکانی استفاده گردید. روند مصرف دسته های اصلی مواد و بیشترین ماده مصرفی در هر سال، در سطح جهانی و برای هر یک از کشور تخمین زده شد و در قالب نمودار ترسیم گردید.در ادامه، ترکیبی از متغیرهای کمکی در نظر گرفته شد که بیشترین احتمال برای صفر شدن شیوع ماده مصرفی در سال گذشته وجود داشته باشد و این نتیجه حاصل گردید که حتی در حالت بهینه (اپتیموم) هم فاصله اطمینان 95 درصد شیوع ماده مصرفی صفر را در بر نخواهد گرفت. در این فاصله اطمینان حد پایین برابر با 3.20 درصد و حد بالا برابر با 23.08 درصد بدست آمد. به این ترتیب این فرض که با بهینه کردن متغیرهای اجتماعی – اقتصادی در یک جامعه، می توان شیوع مصرف مواد در آن جامعه را به صفر رساند (فرضیهH0) رد می شود و فرضیه این مطالعه مبنی بر ثبات مصرف مواد به معنی وجود حداقلی از مصرف مواد حتی در شرایط بهینه اجتماعی- اقتصادی وجود دار (فرضیهH1) اثبات گردید.