: میرزا محمدناهید شیرازی (۱۳۵۲ق.)، ابن الحاج میرزا سلطانعلی الحسینی الدارابی الملقب بالشاهد محمد القدسی الحسینی الشیرازی المکنی بابوعلی (۱۳۱۴ق.) (کاتب شرح احوال مولف)
پهلوی اول
۲ج. (ص. ۸، ۵۹۶)
: مصور، جدول.
؛ وزیری بزرگ.
نسخه حاضر در کتابخانه ملی، كتابخانه ايرانشناسي مجلس شوراي اسلامي، كتابخانه دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، كتابخانه مركز اسناد و مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى و كتابخانه مجلس شوراي اسلامى موجود است.
نسخه چاپی موجود در آستان.
آغاز (ج.۱): بسمالله ... سپاس بیپایان و ستایش بیکران شایان درگاه پاک یزدانی که از دست توانائی در نخستین روز بی اندیشه گیتی را پدیدار نمود ...
انجام (ج.۱): ... سده کعبه قدرت که سپهر و گراست/ از شرف با زیارتکه اعیان جهان.
آغاز (ج.۲): بسمالله ... خداوندی را بندهایم و پروردگاری را پرستنده که افرازنده سپهر است و افروزنده و مهر آفریننده سپید و سیاه است و بخشنده ...
انجام (ج.۲): ... یا اینکه از ایشان شعری بدست نیاوردم بهمین قدر اکتفا رفت والسلام و الاکرام.
دارای سرلوح کتیبه با نقش گل و بوته روی صفحه عنوان. - جدول مضاعف و کمند اندازی.
۵۰ تصویر سیاه و سفید.
در حاشیه تصحیح صورت گرفته با اختصار (صح) می باشد.
حاشیه کتاب در ارتباط با متن و همراه با معانی واژهها است.
در حاشیه با شماره هایی به متن ارجاع شده است.
حواشی زیادی با نشان «منه» است.
نسخه شماره ثبت ۱۵۳۵ از انتها ۲ صفحه افتادگی صفحات دارد.
نسخه دارای فهرست محتوا از صفحه ۲ - ۸ است.
واژهنامه در حاشیه است.
مشار ۱: ۳۸ ؛ گنج بخش چاپ سنگی ۱: ۹۳۶ ؛ فهرستواره منزوی ۲: ۸۰۵
این کتاب از فرصت حسینی شیرازی در ۱۳۱۰ قمری مطابق سال ۴۶ جلوس ناصرالدین شاه قاجار در ذکر بلاد و جبال و رودها و دریاها و ابنیه و امکنه و آثار قدیمه فارس و سلاطین و صحابه و عرفا و حکما و علماء و ادبا و فصحاء و شعرا و مجتهدین فارس. همراه مطالب علمیه از حکمت و کلام و هندسه و نجوم با اشکال و نقوش است. در انتهای کتاب شرح احوال مولف به قلم محمدقدسی الحسینی آمده است.این کتاب مشتمل بر ۱۶۲۰ متن و ۴۲۰۰ بیت حواشی است. بر تفصیل و تحقیق اماکن قدیمه و عمارات عتیقه سلاطین ایران و غیرهو تحقیقات علمی و عملی و ذکر احوال حکما ، عرفا و فصحا (خصوصا فارس) می باشد. صورت فهرستی در ذکر حکام و سلاطین شیراز ضمیمه می باشد . اصل این فهرست مربوط به کتاب تاریخ ایران تالیف کنت کبینو وزیر مختار فرانسه در ایران است که فرصت شیرازی این فهرست را ترجمه کرده. فهرست مفصلی از مطالب کتاب ( ص ۲-۸ ) در ابتدای کتاب آمده است.شرح حال مختصری از سعدی ، حافظ ، خواجوی کرمانی در کتاب آمده و لیستی الفبایی از شعرای معاصر مؤلف که یا محل تولدشان شیراز بوده و یا در شیراز نشو و نما یافته اند با نمونه هایی از آثار شان نیز در کتاب آمده است (ص۵۵۳ -۵۷۲) در انتهای کتاب تقریظاتی از شیخ مفید ، ابولحسن میرزا شیخ الرئیس ، ابولحسن اصطهباناتی ، عبدالوهاب آشتیانی ، مهدی خان وکیل الدوله به چاپ رسیده است.