طبقه بندی و نقد و تحلیل جریانهای شعری فارسی از ۲۳۳۱ تا ۷۵۳۱
۱۳۸۰
و، ۴۰۰ ص
1
غیرمرجع
غیرمرجع
کتابنامه
دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی
زبان و ادبیات فارسی
1387/12/28
1387/12/27
دکتری
وران بیست و پنج ساله بین کودتای ۸۲ مرداد ۲۳۳۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۷۵۳۱ از نظر تحول و تکامل شعر فارسی از درخشان ترین دوره های ادب فارسی است . کوششهای که از عهد مشروطه به بعد در جهت ایجاد تجدد و انقلاب ادبی در شعر فارسی آغاز شده بود در این دوران به بار نشست . نخست شعر رمانتیک و نوسنتی یا میانه رو ظاهر شد و با جذابیتهایی که داشت ، بسیاری از شاعران و شعر دوستان را به خود جذب کرد . و زمینه را برای پذیرش شعر نو و آزاد یا نیمایی آماده کرد . سپس در درون شعر نیمایی تحولی دیگر صورت گرفت و شعر بی وزن و منثور یا شعر سپید شکل گرفت . چیزی نگذشت که شاعرانی به تبعیت از برخی مکاتب ادبی اروپایی به دفاع از هنر غیر متعهد و فرد گرا برخاستند و داعیه دار شعر مدرن و نظریه هنر برای هنر یا شعر ناب شدند . در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شعر مقاومت یا شعر سیاسی سایر جریانها را تحت الشعاع خود قرار داد . تحت تاثیر این جریانهای نوگرا شعر سنت گرای فارسی نیز پس از یک دوره فترت و رخوت طولانی از نظر فکری محتوایی و زبانی متحول شد و با احتیاجات و اقتضائات عصر حاضر هماهنگ شد . ظهور و بروز این جریانهای مختلف و گاه متضاد در یک دوران کوتاه سبب شد تا شناخت دقیق و درست شعر و شاعران معاصر و تعیین جایگاه شاعران در این جریانها تا حدود زیادی دچار مشکل شود . این مشکل نگارنده را بر آن داشت تا به دسته بندی و نقد و تحلیل جریانهای شعر معاصر همت گمارد . در این تقسیم بندی ابتدا شعر معاصر فارسی به شش جریان تقسیم شد : جریان شعر سنت گرای معاصر ، شعر رمانتیک عاشقانه و فرد گرا ، شعر رمانتیک جامعه گرا و انقلابی ، شعر سمبلیک جامعه گرا ، شعر موج نو و حجم گرا و شعر مقاومت . سپس هر یک از این جریانها به طور جداگانه و همه جانبه نقد و تحلیل شد . و ویژگیهای آن بیان شد و بانیان و شاعران آن معرفی شدند . برخی از ویژگیهاو مزایای این تقسیم بندی یا جریان بندی عبارتند از : الف) تمام شاعران معاصر اعم از سنت گرا ، نو سنتی ، نیمایی ، سپیدگوی ، و مدرن را در بر می گیرد . ب) تنها پژوهش مستقل و مفصل درباره جریانهای شعر معاصر است . ج) ملاکها و معیارهای منطقی و مشخصی دارد . د) به زمینه ها و روند پیمایش هر جریان ، ویژگیهای محتوایی و فکری و زبانی و ادبی آن و معرفی شاعران و نظریه پردازان هر جریان پرداخته است . ه) در هر جریان نمونه های شعری مختلف و متناسبی نقل شده وویژگیهای آن جریان در این نمونه ها بررسی و تحلیل شده است .