عنوان

اسلام و لیبرالیسم (مبانی نظری لیبرالیسم از دیدگاه شهید مطهری و پوپر)

فارسی

اسلام و لیبرالیسم (مبانی نظری لیبرالیسم از دیدگاه شهید مطهری و پوپر)

عبدالخالق محمدی

پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری

پژوهش واره حاضر در قالب چهار فصل تنظیم شده است. در فصل اول به طرح مفاهیم و چارچوب نظری بحث پرداخته ایم. در این فصل ابتدا توضیحی از مفهوم فلسفه سیاسی با تفکیک فلسفه سیاسی اسلام و غرب ارائه می شود. سپس به توضیح مفهومی و بررسی تاریخی لیبرالیسم می پردازیم: تولد و سیر تکامل لیبرالیسم را با تفکیک سه مرحله مهم (لیبرالیسم کلاسیک، مردم سالار و نئولیبرالیسم) پی می گیریم. در فصل دوم، ضمن استقصاء از مبانی لیبرالیسم پنج تا مبنای مهم برای لیبرالیسم برمی شماریم: نظریه حقوق طبیعی، اومانیسم، عقل گرایی، تجربه گرایی و اصالت فرد؛ سپس به بررسی های لازم مفهومی و تاریخی هر یک و نقش آن در اندیشه لیبرالیسم پرداخته ایم. در فصل سوم نظریات عقل گرایی، تجربه گرایی و فردگرایی را از دیدگاه پوپر موردنقد و بررسی قرار خواهیم داد. نقد پوپر از دو نظریه شناخت شناسی فوق، به نفی آندو و پیشنهاد نظریه شناخت شناسی خردگرایی انتقادی خواهد انجامید. و در پایان فصل اصالت فرد را از دیدگاه پوپر به بررسی نشسته ایم. در فصل چهارم ضمن نقد نظریات عقل گرایی و تجربه گرایی نظریه شناخت استاد مطهری را مطرح نموده ایم و سرانجام فردگرایی را از دیدگاه شهید مطهری مورد نقد و بررسی قرار داده به اثبات اصالت فرد و جامعه هر دو، از دیدگاه مطهری می رسیم. البته در جای جای این فصل به مقایسه و نسبت سنجی اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم با توجه به مبانی نظری لیبرالیسم از دیدگاه شهید مطهری و پوپر پرداخته ایم. در نهایت تحت عنوان نسبت فلسفه سیاسی اسلم و لیبرالیسم سخن نهایی این پژوهش واره گفته شده است که عبارت است از: نسبت عموم و خصوص من وجه میان اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;