عنوان

حدوث و قدم از منظر حکیم لاهیجی تلائمی میان فلسفه و کلام

فارسی

حدوث و قدم از منظر حکیم لاهیجی تلائمی میان فلسفه و کلام

یاسرتقی زاده طبرسی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1389

کتابنامه: ص. ۹۲ - ‎۹۵؛ همچنین بصورت زیر نویس // مبحث قدم و حدوث عالم از جمله مباحثی است که مشاجرات بسیاری را میان متکلمین و فلاسفه مسلمان و حتی حکمای غیر مسلمان ایجاد کرده است.صرف نظر از عرفا که معتقد به نظریه معروف وحدت وجود می باشند و از همین لحاظ بحث از علیت دک ر میان آثارشان چشمگیر نیست ( تا جائیکه برای برخی از آنان تصور رابطه ی علی، امری محال و ممتنع تصور گردیده است) برای سایر نعله های فکری اسلامی ، موضوع علیت از اهمیت خاصی بر خوردار است و که موجب آرا گسترده د ر این باب گردیده است. عدم احتیاج عله العلل و به عبارت دیگر باری تعالی به علت، یکی از مسائلی است که گروههای مختلف فکری را به چالش کشیده است. اینکه چگونه است که همه ی موجودات نیاز به علت دارند و در عین حال علت نخستین از این امر مستثناست یعنی فرق میان علت نخست و سایر علل و معالیل در چیست. راهگشای این مساله را می توان در امری جستجو کرد که به عبارت" مناط احتیاج به علت" معروف است. از همینجاست: مدخلی بر این نکته که آیا ملاک نیاز به علت حدوث است همانطور که متکلمین برآنند و یا امکان می باشد؟ و چه ایراداتی بر این آرا وارد است؟ همچنین گروهی که عالم را قدیم می پندارند، چگونه عقیده ی خود را قابل جمع با احتیاج عالم به علت نخستین می دانند؟ مقاله پیش رو، به آرای متکلمین و فلاسفه راجع به حدوث و قدم عالم پرداخته و نهایتا دیدگاههای حکیم متاله عبدالرزاق لاهیجی را در این باره تبین می کند.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;