بررسی آثار خدا به باوری در ساحات مختلف وجودی انسان با تکیه بر نقش اسماء و صفات الهی
مهدی سپهری
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
1387
هر گونه خداباوری تلقی خاصی از خدا دارد و هر گونه تلقی هم به نوبه خود آثار خاص خود را داراست. صفات و تلقی های مأخوذ در هر خداباوری می توانند به صورت عرضی و یا عمقی بررسی شوند. با نگاه عمقی، صفت شخص وار بودن را می توان از سایر صفات تمیز داد. این تلقی خداباوری شخص انگار را پدید آورده است. خداباوری شخص انگار را می توان به مثابه یک برنامه پژوهشی در نظر گرفت که راهبرد ایجابی آن، رابطه سازی من- تویی است. این خداباوری در مقابل خداباوری فلسفی(البته در شکل انتزاعی و مفهومی اش) قرار می گیرد. این نوع از خداباوری فلسفی مبتنی بر رابطه سازی من – اویی است. آثار خداباوری شخص انگار در مقایسه با آثار خداباوری های انتزاعی ومفهومی، در یکسری قالب های دوگانه بررسی شده اند: تفرد یا میانمایگی (مقصود از میانمایگی، توده ای و کلیشه ای شدن است.) داشتن یا بودن، شناخت واقعی یا شناخت بدلی، از خود بیگانگی یا باخودیگانگی، توصیف یا" ندا نجوا و دعا". خداباوری شخص انگار، به لحاظ آثار ، با تفرد ، بودن شناخت واقعی، با خود یگانگی و "ندا، نجوا و دعا" ، قرابت بیشتری دارد. با مقایسه عرضی خداباوری کلامی و خداباوری فلسفی، و به عبارت دیگر، با مقایسه تنوع جدول صفات هر یک با دیگری، ملاحظه می شود که صفات سمع، بصر و کلام(در کلام اسلامی) و صفات تثلیث و تجسد(در کلام مسیحی) در جدول فیلسوفان غایبند. تبیین این امر این می تواند باشد که خداباوری کلامی دغدغه ارتباط شخصی- انسانی تری با خدا داشته است.