بررسی تطبیقی مسئله بداء (در اندیشه غالب متکلمان و فلاسفه شیعه)
محمدعلی اسماعیلی، محمدمهدی احمدی اصفهانی
قم
زمستان 1391
جامعه المصطفی العالمیه
غالب اهل سنّت، شیعه را طرفدار بداء به معنای ظهور بعد از خفاء (معنای لغوی) دانستهاند و در نتیجه معتقدند شیعه گستره علم الهی را نپذیرفته و ظهور پس از خفا را بر خداوند متعال جایز میداند. محققان شیعه از قدیمالایام به دفاع از عقیده بداء پرداخته، معتقدند عقیده به بداء حقیقتی قرآنی است که آیات و روایات فراوانی از شیعه و اهل سنّت بر آن دلالت دارد. اسناد بداء به معنای لغوی آن به خداوند متعال مورد انکار محققان شیعه و اهل سنّت میباشد؛ ولی در تفسیر معنای اصطلاحی بداء اختلافاتی وجود دارد. برخی بداء را همسان نسخ دانستهاند و تفاوت این دو را اعتباری میدانند و برخی دیگر تفاوت بداء و نسخ را در تفاوت حوزه این دو دانسته، حوزه نسخ را امور تشریعی و حوزه بداء را امور تکوینی میدانند و برخی نیز معتقدند نسخ و بداء از دو گونه متفاوتاند. نوشتار حاضر بر این است تا ضمن تبیین و تفسیر دیدگاههای گوناگون پیرامون حقیقت بداء، به بررسی حقیقت بداء از نگاه روایات شیعی پرداخته، در پایان به تبیین برخی از آثار اعتقاد به بداء بپردازد
آموزه بداء در شیعه;اعتقاد به بدا;تفسیر بداء;بداء;
بداء در لغت;تغییر در علم خداوند;متکلمان شیعه;اهمیت اعتقاد به بدا;بدا در اخبار;رابطه بداء با نسخ;لوح محفوظ;لوح محو و اثبات;