«الحور العين» كتابى است از ابوسعيد بن نشوان الحميرى، متوفى 573 قمرى كه در زمينه هاى مختلفى سخن گفته، اما چون بيشتر مسائل آن شرح و توضيح فرقه هاى مختلف اعتقادى است، لذا جزء كتب كلامى قرار گرفته است و الا مباحث اين كتاب را مى توان چنين بيان كرد: از لغت و عروض و قافيه بحث مى شود، از بعضى وقايع تاريخى صحبت مى شود، در بعضى از فصول كتاب از بعضى معتقدات و عادات عرب؛ و اخلاق زمان جاهليت سخن گفته شده است، از اعراب به تنهايى نامى آورده نشده، بلكه از هنود و فارس و روم و معتقدات آنان مطالبى ذكر كرده شده است. همچنين فصولى از كتاب را به ذكر مذاهب بشرى، مباحث فلسفى در باب اصل عالم طبق نظر طبيعيين و فلاسفه و أطباء و حتى مذاهب و فرق اسلامى، نصرانى، يهودى، مجوسى، صابئى و... را معرفى نموده است.از مباحث مهمى كه مولف درباره آن تحقيق جالبى به عمل آورده است، اصل تسميه شيعه و اشتقاق اسم آن و ابتدا ظهور شيعه و مسائلى از اين قبيل است. از باب مثال درباره نام گذارى اين فرقه مى نويسد، لمشايعتهم على بن أبى طالب و أولاده عليهم السلام. درباره ابتداء ظهور شيعه مى گويد: شيعه كه على (ع) را بر قتال طلحه و زبير و عائشه و معاويه و خوارج در زمان حياتش مشايعت كردند، سه گروه بودند:1- فرقه اى از آنها كه قسمت كثيرى را شامل مى شوند بر اين اعتقادند كه امامت ابى بكر و عمر و عثمان بر سيره پيامبر نيست.2- فرقه اى ديگر كه تعدادشان كمتر از گروه قبلى است، مى گويند: امام بعد از رسول (ص) ابابكر سپس عمر و سپس على است و براى عثمان امامتى قائل نمى باشند.3- گروه آخر كه به نظر وى عده قليلى مى باشند، قائلند: بعد از رسول الله (ص) على أولى به امامت امت پيامبر است و امامت ابى بكر و عمر را از طرف مردم، بر وجه راى و شورى مى دانند؛ مولف مى گويد: اين سه فرقه باقى بودند تا زمان كشته شدن حسين بن على (ع) كه در اين زمان باز سه گروه گشتند:أ- اماميه: وجه نامگذارى گروه به اين دليل است كه اين گروه قائلند كه امام بعد از حسين بن على (ع) فرزندش على بن حسين (ع) است كه با نص امام اول مشخص شده، اين امامت ادامه دارد، و زمين خالى از حجت نمى گردد.ب- واقفيه، و بعد از آن زيديه كه بعد از حسين بن على (ع)، زيد بن على بن حسين را امام به حق مى دانند.ت- كيسانيه؛ اين گروه بعد امام سوم، أبوحنيفه را امام مى شمرند. سپس آقاى نشوان الحميرى به ذكر گروه هايى كه بعد از اين فرق پيدا شده اند، مى پردازد.