خلود از منظر مولانا جلال الدین بلخی و مقایسه آن با نظرگاه ملاصدرا
ملیحه محمودی , حسن ابراهیمی
قم
تابستان و پاییز / 1394
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
بحث خلود و جاودانگی در ادامه حیات و زندگی پس از مرگ، از مباحث مهم و بنیادین ادیان الهی به شمار می رود. این مسئله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی و قرآنی مورد توجه اندیشمندان مذهبی به خصوص علما و عرفای مسلمان واقع شده است. با توجه به اینکه حکمت متعالیه صدرایی بیارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلیاش بخشی را وامدار اندیشه های عرفانی است، این پژوهش درصدد است تا اندیشه ملاصدرا، حکیم مسلمان را در باب خلود، به خصوص پیرامون خلود در عذاب، با آرا و افکار مولوی، عارف شهیر و نامی جهان اسلام مقابل و برابر گذارد. آنچه در این پژوهش به شیوه تحلیلی - توصیفی معلوم شده، این است که بیشتر معتقَداتی که ملاصدرا دراین باره - بنابر مشربی فلسفی - آنها را در قالب استدلالات برهانی تصویر میکند، دارای سابقه قبلی و صورتی لطیف و متمثّل و متخیَّل در قالب اشعاری عالى، در آثار مولانا هستند. البته در این میان مواضع مخالف نیز وجود دارد که در متن بدان اشاره خواهد شد.
ملاصدرا;بهشت و جهنم;نعیم;الخلود فی الجنة و النار;معاد;مولوی;
معاد;محییالدین ابن عربی;ملاهادی سبزواری;سعادت اخروی;تلاشی عالم اضداد;نبود اضداد در بهشت;خلقت تدریجی عالم آخرت;عینیت عالم آخرت و حیات;ادراکی بودن عالم اخرت;صفات جلال و جمال الهی;انقطاع عذاب دائم;مظاهر جمال و جلال حق;سبق رحمت بر غضب حق;شفاعت پیامبر (ص);عقو