عنوان

مبانی انسان شناسی رفتار سیاسی امیر المومنین (ع)

۱۲۰۱پ

فارسی

مبانی انسان شناسی رفتار سیاسی امیر المومنین (ع)

[پایان نامه]

/ نگار ناصری جزه

؛ استاد راهنما: مصطفی دلشاد تهرانی

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

، ۱۳۹۳

۲۲۵ ص

چاپی

کتابنامه: ص. ۲۱۹ - ۲۲۵؛ همچنین به صورت زیرنویس

کارشناسی ارشد

علوم حدیث (گرایش نهج البلاغه)

۱۳۹۳/۱۲/۱۷

۱۸/۵

این تحقیق رهیافتی است به سیاست‌ورزیِ صحیح، از طریق جستجو در مبانی انسان‌شناسی علوی. مبانی انسان‌شناسی ـ مباحث معرفت‌شناختی ِ زیرساختی ـ امیر المؤمنین (علیه‌السلام) ریشه در قرآن کریم دارد. پژوهش حاضر تلاش می‌کند، این مباحث را در رفتارهای سیاسی امام علی (علیه‌السلام) از دیدگاه نهج‌البلاغه، با بررسی متن و تحلیل محتوای روایات مرتبط کشف نماید. جهان‌بینی حاکم بر رفتار سیاسی امام علی (علیه‌السلام)، جهان‌بینی الهی ـ توحیدی است. در نگاه آن حضرت، حرکت جهان آفرینش به سمت خداست؛ جهانی که با همه چیزِ آن، برای انسان ـ این موجود فقیر بالذات ـ آفریده شده. بنابر این انسان‌شناسی الهی، محور همه‌ی امور خداست و خواسته‌ها و توانایی‌های انسان دارای اصالت نیست؛ زیرا، مالک انسان خداوند است. آدمی دارای ظرفیت و استعداد دریافت وحی و الهام است و از این طریق، با خداوند متعال و فرشتگان الهی ارتباط دارد. انسان دارای بعد فرامادی است و از عوامل فرامادی، چه نیک و چه بد، مانند: دعا و نیایش یا وسوسه‌ و اغواگریِ شیاطین، تأثیر می‌پذیرد و سود و زیان او، منحصر در سود و زیان مادی نیست. انسان، صاحب عقل و فطرت است؛ اما، این دو گوهر، به دلیل نقاط ضعفی که دارند، او را از وجود راهنمای الهی، بی‌نیاز نمی‌سازند. این موجود شرافتمند، در دنیا مورد آزمایش قرار می‌گیرد و سرنوشت خویش را خود، رقم می‌زند؛ چرا که، آزاد و دارای قدرت انتخاب و اختیار است. امیر المؤمنین (علیه‌السلام)، با ملاحظه‌ی کرامت و شرافتمندی ذاتی، خرد، آزادی، اراده، بلندهمتی، مسئولیت‌پذیری و سایر ویژگی‌های ستودنی آدمی، که ریشه در بعد روحانی او دارد، انسان را نفیس و لایق هدایت و سعادت می‌داند. این در حالی است که، انسان به دلیل برخورداری از بعد طبیعی، دارای صفات نکوهیده‌ای مانند: فقر ذاتی و ناتوانی، نادانی، شتاب‌زدگی، لذت‌جویی، ناسپاسی، فراموش‌کاری و غفلت، غرور، سرکشی، بخل و ناشکیبایی است و پیوسته در معرض خسران و زیان‌کاری است. بازتاب این نوع نگرش در گستره‌ی سیاست علوی، هدایت بی‌وقفه و همه‌جانبه‌ی مردم‌ و مدارا ـ نه سازش‌ـ با تمام اقشار ـ یعنی: نوع انسان ـ است. مبارزه با ظالم و حمایت از مظلوم، در رأس امور سیاسی قرار دارد. فریبکاران و خیانت‌پیشگان در حکومت او جایگاهی ندارند. حاصل این نوع نگاه به انسان، رفتار سیاسی ویژه‌ای را پدیدار می‌سازد که موجب می‌شود، اهداف کلی سیاست، هدف غایی آن، روابط، جریان‌ها و رویدادهای سیاسی ِ منحصر به فردی رقم بخورد: حکومت، فی‌نفسه ارزشی ندارد؛ بلکه، وسیله‌ای است، برای برپایی حق و براندازیِ باطل. تشکیل هر حکومتی بدون خواست و رضایت مردم بی‌معناست. اجرای عدالت تحت هیچ عنوان و بهانه‌ای تعطیل نمی‌شود. امنیت و آزادی، برای همه ـ چه موافق و چه مخالف ـ تضمین شده است و رفاه مردم فراهم می‌شود، تا تربیت حقیقی انسان به واقعیت بپیوندد. کلیدواژه‌ها: انسان، مبانی انسان‌شناسی، سیاست، رفتار سیاسی، امام علی (علیه‌السلام) ، حکومت علوی، نهج‌البلاغه.

ناصری جزه

، نگار

دلشاد تهرانی

، مصطفی

، استاد راهنما

ایران

کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

20160525

p ۱۲۰۱ پایان ‌نامه

p

TF

92029

1

a

Y