بررسی و نقد دیدگاههای مستشرقان در مورد نسخ در قرآن کریم
[پایاننامه]
/علی شریفی
؛استاد مشاور: هاشم هاشم زاده هریسی
دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده معارف اسلامی و ارشاد
، ۱۳۸۱
د، ۱۴۸ ص
کلیدواژه:قرآن - نسخ - ناسخ - منسوخ - مستشرقان
چاپی
کتابنامه: ص.۱۴۶ - ۱۳۹ ؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد الهیات (گرایش قرآن و حدیث)
، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده معارف اسلامی و ارشاد
مسئله نسخ در آیات قرآن دارای اهمیت و ارزش حیاتی در حوزه فقه، اصول فقه، کلام تفسیر است و بدون این علم ، استنباط احکام و فهم مقاصد خداوندی در قرآن امکان پذیر نخواهد بود.ذکر کلیات و تعاریفی درباره مسئله نسخ مانند معنای نسخ، شرایط آن، حکم تن و انواع آن از دیدگاه مسلمانان و اهل کتاب، مقدمه ورود به بحث اصلی یعنی نسخ در قرآن از دیدگاه شرق شناسان بوده است، نقد و بررسی آرای شرق شناسان درباره نسخ در قرآن کریم، جنبه نوینی از بحث است که از جهاتی چند همچون لزوم آشنایی با روش تحقیق شرق شناسان در موضوعات قرآن شناسی و اسلام شناسی، شناخت دیدگاههای جدید درباره نسخ در کتب مقدس به ویژه قرآن و پاسخ به شبهات و نقد دیدگاههای شرق شناسان دارای اهمیت است.شرق شناسان توجیه تناقضها در قرآن، اختلاف میان قرآن و سنت و اختلاف فتاوی فقها را زمینههای موج اندیشه ناسخ و منسوخ در میان مسلمانان می دانند.نظر برخی از شرق شناسان درباره وقوع نسخ در قرآن انواع و پیامدهای آن از دیگر مباحث مورد توجه در این نوشتار بوده است. محوریت تحقیقات برخی از شرق شناسان درباره پیامدهای نسخ، تشکیک در اتقان و استحکام متن قرآن زیر سوال بردن جنبه الهی و جاودانگی و نیز جهان شمول بودن آن بوده است. اساسی ترین مبحث، نقدو بررسی دیدگاه های مشهور شرق شناسان در مورد نسخ می باشد که با بررسی دیدگاه علمای شیعه درباره نسخ، حکمت و انگیزه نسخ در قرآن از دیدگاه مسلمانان و تفاوت مبنایی آن با دیدگاه شرق شناسان توضیح داده شده است .نقد دیدگاه شرق شناسان در مورد زمینههای پیدایش و گسترش اندیشه نسخ در قرآن کریم و نیز تعاریف شرق شناسان از نسخ و انواع آن از جمله دیگر مباحث مطروحه می باشد.در بررسی روش شناسی شرق شناسان در پژوهش های اسلامی و روند کلی تغییرات آن بدین نکته رهنمون شدیم که تا نیمه اول قرن بیستم، عموما و حیانی بودن قرآن را نپذیرفتهاند و در نتیجه ناسخ و منسوخ را تصرف بشری در کلام الهی دانستهاند در حالیکه با گذشت زمان از نیمه دوم قرن بیستم به بعد با مفروض دانستن و حیانیت قرآن دیدگاه قبلی تعادل شده است