عنوان

نقش عوامل و شخصیت های موثر در شکل گیری سقیفه

IR

پ۲۶۶

فارسی

IR

نقش عوامل و شخصیت های موثر در شکل گیری سقیفه

[پایان‌نامه]

/منیژه رضائی

؛استاد مشاور: مهدی رفیعی موحد

حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران

، ۱۳۸۳

ک، ۱۵۲ ص

چاپی

کتابنامه: ص.۱۵۲ - ۱۵۰ ؛ همچنین به صورت زیرنویس

کارشناسی

، حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران

سقیفه قطعه ای از پیکر تاریخ اسلام است که از نقطه شروع تا به حال دامنه ای بس وسیع پیدا کرده است .پیدایش این برهه ی موثر در سرنوشت مسلمانان بدین گونه بود که بعد از رحلت نبی مکرم اسلام(ص)گروهی از مهاجر و انصار بر خلاف سفارشهای پیامبرشان دست به کار انتخاب حاکم بعد از ایشان شدند.بدین منظور در محل سقیفه بنی ساعده گرد هم آمدند و بعد از جنجال و درگیری های لفظی و فیزیکی، ابوبکر بن ابی قحافه به عنوان خلیفه ی بعد از رسول خدا(ص)از میان آن جماعت هیجان زده و بی تعقل قد علم کرد.در این نوشته سعی شده تا درباره چگونگی پیدایش چنین همایشی و زمینه چینی های قبلی و هماهنگی های بعدی دست اندرکاران سقیفه از کتب معتبر تاریخ اسلام استفاده شود.هدف اصلی این پایان نامه بیان این نکته است که چه شد که همگی فعالیتهای سقیفه سازان رو به یک سو داشت و آن هم بیرون کشیدن خلافت و جانشینی پیامبر از بین اهل‌بیت عصمت و طهارت بود.البته اقداماتی که کودتاچیان سقیفه بعد از آن زمان انجام دادند گواه این مدعاست .من جمله تهدید معترضین متحصن در خانه فاطمه زهرا(س)و بیعت گرفتن اجباری از گروهی از سرشناسان مدینه و برخورد با مخالفان خلیفه ی منتخب و غیره...در اینجا فرضیه ای که مطرح می شود این است که چه انگیزه‌ای باعث شد تا بعضی بزرگان صحابه علیرغم تاکیدات رسول اکرم(ص)مبنی بر جانشین قرار دادن علی(ع)بعد از خویش، دست به اقدامی آن گونه بزنند.آیا مطلع دنیوی باعث آن نافرمانی بزرگ گردید یا حب جاه و مقام یا تعصبات کور قبیله‌ای و یا انگیزه های دیگر.برای دستیابی به پاسخ سوال فوق الذکر پایان نامه در دو فصل زیر تنظیم شده است که هر فصل از بخشهایی و هر بخش از چند گفتار تشکیل شده است.فصل اول:انجمن سقیفه،بخش اول:ائتلاف مثلث قدرت(گفتارهای این بخش اقدامات مقدماتی و تکمیلی مثلث قدرت در ماجرای سقیفه بیان شده است.)بخش دوم: رخدادهای بعد از کودتای سقیفه(گفتارهای این بخش به بیان اقدامات فاتحان سقیفه و عکس العمل بزرگان مدینه در مقابل آنان می پردازند.)فصل دوم:تحلیل نقش شخصیت های موثر در رویدد سقیفه بخش اول:بررسی ابعاد زندگی خلیفه اول(گفتارها شامل زندگی ابوبکر قبل و بعد از اسلام تا عملکرد حکومتی وی در دوران خلافتش می باشد.)بخش دوم:بررسی عملکرد خلیفه ی دوم، عمربن خطاب(در گفتارهای این بخش به بیان رفتارها و گفتارهای عمر پرداخته می شود.)بخش سوم :بررسی نقش زنان پیامبر(ص)در تحولات سیاسی خلافت(دو گفتار در مورد عایشه و حفصه)می باشد.بخش چهارم :بررسی نقش سایر مهاجر و انصار در پیدایش کودتای سقیفه(گفتارهایی در مورد بنی امیه و سایر مهاجر و انصار در رابطه با جریان سقیفه بیان می شود.)برای ارائه مباحث فوق لازم بود با مراجعه به کتابهای منبع و بعضی کتب تحلیلی، تاریخی(روش کتابخانه‌ای)درباره هر یک از شخصیت های ذی نفوذ در واقعه ی سقیفه اعم از بازی گردانان آن ماجرا و یاران و دانه درشت های انجمن سقیفه تحقیق شود و آنان از نقطه نظر شخصیت فردی و اجتماعی و بیان انگیزه ها مورد بررسی قرار گیرند.در اینجا لازم است که به بیان نکات و نتایجی که این پایان نامه بدست می دهد، اشاره شود-1. سقیفه بر پا شد تا اهل بیت(ع)که در نقطه اوج شایستگی برای حکومت بر امت اسلام بودند، در تنگ ترین زاویه‌ی غربت و سانسور قرار بگیرند-.2 سقیفه بوته ی آزمایشی بود تا در آن مسلمان واقعی از مسلمان ظاهری متمایز گردد-3. در آن انجمن و بعد از آن بود که نقاب نفاق از چهره ی بعض بزرگان صحابه کنار رفت و متاسفانه جمهور مردم آن را درک نکردند.و کلام آخر آنکه مطالعه ی تاریخ سقیفه مانند مرور تاریخ امپراطوری روم و مصر و...نیست که بخوانیم و بگذریم، بلکه باید از آن عبرت بگیریم تا آلت دست قدرت طلبان و زورمداران خرد و کلان قرار نگیریم

سقیفه بنی ساعده

رضائی، منیژه

افضلی، استاد راهنما

رفیعی موحد، مهدی، ۳۴۱-، استاد مشاور

ایران

کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث

P،/۲۶۶،پایان‌نامه

محل نگهداری: ۱-۱

نمایه‌سازی قبلی

p

TF

1

a

Y

Y